‘Nereden buldun’ yasası geri dönüyor

Hükümet özellikle son iki yılda uyguladığı yanlış politikalar nedeniyle zor duruma düşen ekonomiyi toparlamak ve bütçe açığını azaltmak için geçmişte yürürlükten kaldırdığı uygulamalara geri dönüyor

İktidarın üzerinde çalıştığı vergi reformu paketinden büyük sürpriz çıktı. Sözcü gazetesinden Erdoğan Süzer’in haberine göre Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) gelecek vergi paketinde gelirini düşük gösterip lüks içinde yaşayanların Maliye’ye çağrılarak, izahat istenmesine ilişkin bir düzelemenin de bulunduğu da iddia ediliyor. Maliye’nin yapacağı risk analizi sonucu beyana tabi gelirleri ile harcamaları arasında yüzde 20’nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden ‘Özel Gider (Harcama) Bildirimi’ istenecek.  Aradaki farkı izah edemeyenler, bu farkın vergisini ödeyecek. Lüks harcamalarını açıklayamayanlar hakkında vergi incelemesinin de başlatılması bekleniyor. Farkın ortaya çıkarılmasında kullanılmak için de ‘mükellef hesap kartı’ oluşturulacak.

AKP 2003 yılında uygulamaktan vazgeçmişti

Bugün yeniden yasalaşarak uygulamaya konacağı söylenen “Nereden buldun Yasası” 1998 yılında vergi kaçağını önlemek amacıyla ANASOL-D hükümeti tarafından çıkartılmıştı. Dönemin maliye bakanı ise yasa nedeniyle eleştirilerin hedefi olan Zekeriya Temizel idi. Mali Milat” olarak kabul görülen 2.Uyum Paketi ile yürürlüğe giren “Nereden Buldun Yasası”, maliyenin kazançların kaynağını ve vergisinin ödenip ödenmediğinin sorgulanmasına olanak sağlıyordu.

Maliye Bakanlığı, lüks harcamalarına rağmen düşük vergi ödeyen mükellefleri vergi dairesine çağırıp, yaptığı yüklü harcamaların kaynağını sorabilecekti. Mükellef geliri ile harcamaları arasındaki farkın nedeni açıklayamadığı zaman yüzde 35  gelir vergisi, ceza ve faiz ödeyecekti. Ancak yasanın ardından ortaya çıkan tartışmalar sonucunda uygulama 2003 yılına ertelendi. AKP hükümetinin iktidarının ilk yılında 9 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4783 sayılı Kanun’la da yürürlükten kaldırıldı.

Batıdaki örnekler incelendi

Yasalaşması halinde hayatımıza girecek olan Özel Gider (Harcama) Bildirimi uygulamasında ABD, İtalya ve Batı Avustralya örnekleri incelendi. Bu ülkelerde servet, harcama, gider düzeylerinin gelir düzeyi ile uyumsuz olduğu durumlarda mükellefler izaha davet ediliyor. Uyumsuzluk sonucu oluşan fark vergi konusu olmakla birlikte mali suçlarla mücadele birimlerinin ilgi alanına da dahil ediliyor. Taslak düzenlemeye göre, risk analizi sonucu gelirleri ile harcamaları arasında yüzde 20’nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden Özel Gider Bildirimi istenecek ve aradaki farkın izah edilememesi durumunda ilgili hakkında vergi incelemesi yapılabilecek. İzah edilemeyen fark tutarlar arızi kazanç kabul edilerek Gelir Vergisi tarh edilecek.

Lüks gayrimenkuller de incelenecek

Düzenlemenin, mükelleflerin harcama ve gelirlerinin görülebilmesini sağlayan ’mükellef hesap kartı’ ile yürütülmesi bekleniyor. Bu maddenin 2024 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1 Ocak 2025’te yürürlüğe konulması öngörülüyor. Düzenleme yasalaştığında Maliye’nin radarına giren mükelleflerin lüks gayrimenkul ve taşıt alımı, yüksek kira ve aidat ödemeleri, çocuğuna yaptığı pahalı eğitim harcamaları ortaya konulup geliriyle bu harcamaları nasıl yaptığı sorulacak.

Devlet kepçeyle verdiğinin birazını kaşıkla alacak: KÖİ ve Yap-İşlet-Devretçilere ek vergi geliyor

Paylaşımlı yolculuk ve milyar dolar vergi geliri ‘siyasi karar’ı bekliyor