Savaşın müteahhide faturası ağır oldu: İşleri yüzde 34.8 düştü

Rusya ile Ukrayna arasında 2022 yılında başlayan savaş Türk müteahhitlerinin bu yıl “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesindeki performansını düşürdü. Dünya çapında referans alınan inşaat sektörü dergisi ENR’ın (Engineering News Record) listesinde bu yıl 40 firmayla yine 2’cilikte kalmayı başaran Türk firmaları, en büyük pazarlarında etkili olan savaş nedeniyle 2022 yılında aldıkları iş miktarları 2021’e göre yüzde 34.8 azalarak 19,1 milyar dolara geriledi. Bu nedenle 2021 listesinde 42 olan Türk müteahhidi sayısı 40’a düşerken, Türkiye’nin küresel inşaat pazarından aldığı pay da yüzde 5.1’den yüzde yüzde 4,4’e geriledi.

Türk müteahhitler yurtdışından 7 ayda 8,9 milyar dolarlık proje aldı

Türklerin yerini Çinliler kaptı

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Türkiye sonuçlarını duyurdu.2022 listesinde 40 firma ile yer alan Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini korudu. Listeden çıkan 2 Türk firmasının yerini Çinliler aldı. Böylece Çin listede 81 firmayla yine birinci olurken, üçüncü sırada 39 firma ile ABD yer aldı.

Yükselen firma sayısı azaldı

İlk 100 firma arasına 6 Türk firması girmeyi başardı. Geçen yıl olduğu gibi 2 Türk firması ilk 50 firma arasında yer buldu. Ancak firmaların önceki yıla yükseliş performansı daha yavaş oldu. 2021’de 22 firma listedeki konumunu yükseltirken, 2022 listesinde yer alan 40 firmadan sadece 16 tanesini pozisyonunu yükselttiği dikkat çekti. Bölgesel olarak bakıldığında; Türk firmalarının faaliyetleri ağırlıklı olarak Avrupa – Rusya dahil- (9,2 milyar ABD Doları), Orta Doğu (4,3 milyar ABD Doları), Afrika (3,1 milyar ABD Doları) ve Asya (1,9 milyar ABD Doları) bölgelerinde yoğunlaştı.
Listenin yer aldığı “Firmalar Büyük Resimde Zorluklarla Karşı Karşıya” başlıklı bülteninde, küresel inşaat pazarının büyüklüğünün 2022 yılında 398 milyar ABD Doları seviyesinden 428,5 milyar ABD Doları seviyesine çıktığını kaydetti. Bültende küresel çapta yaşanan yüksek enflasyon, vasıflı işgücü sıkıntısı ve tedarik zinciri sorunlarına işaret edilirken, şiddetli değişim rüzgarlarının ortasında sektörde üstlenilmiş projelerin firmalar için avantaj oluşturduğu ancak artan proje maliyetlerinin ileriki dönem için soru işaretleri yarattığı belirtildi.

“Zorluklara rağmen başardık”

Türkiye Müteahhitler Birliği(BMD) Başkanı M. Erdal Eren ise şu değerlendirmelerde bulundu: “Müteahhitlerimiz, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen küresel devler liginde ülkemizi ikinci sırada temsil etmeyi sürdürüyor. Üstelik bu başarıyı, yanı başımızda 1,5 yılı aşkın süredir devam eden savaşa ve geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık. Zorluklara rağmen girişimci gücüyle ENR Dergisi’nin ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi’ne girmeyi başaran 40 müteahhitlik firmamızı yürekten kutluyorum.” Türk müteahhitler olarak, 2021 yılında Covid-19 salgınından toparlanma sürecinde petrol fiyatlarındaki artışın da desteğiyle yurt dışında üstlendikleri proje büyüklüğünün 30 milyar doları aştığını kaydeden Eren, “Hemen ardından ise Rusya-Ukrayna savaşının ortaya çıkışıyla sarsıldık. Savaşın hem küresel hem bölgesel etkileri altındaki sektörün yurt dışında üstlendiği proje büyüklüğü geçen yıl 19,1 milyar dolar oldu. Savaş sürüyor ve maalesef insani yönüyle can yakmaya devam ediyor. Uluslararası inşaat pazarı da küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmelerden çok hızlı biçimde etkileniyor. Öte yandan Sayın Cumhurbaşkanımız bizlere duyduğu güvenle orta vadeli hedefimizi 75 milyar dolara çıkarmamız gerektiği talimatını verdiler. Çalışmalarımızı bu talimat çerçevesinde sürdürüyoruz” diye konuştu.

Suudi Arabistan ve Körfezle işleri düzeltecek

Lider pazarları Rusya ve son yıllarda sektör için öne çıkan Ukrayna’da oluşan iş kaybını, ısınan siyasi ilişkiler kapsamında başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkeleri ile kapatmayı hedeflediklerini anlatan Erdal Eren, “Geleneksel pazarlarımızdan bir diğeri olan Irak da sektörümüze yeni fırsatlar sunabilir. Savaşın yanı sıra maliyet artışları ve finansman temini sıkıntısı da sektörün öne çıkan sorunları oldu. Yurt dışındaki ihaleler için teminat mektubu temini ve kabulü konusunda büyük bir sıkıntı içerisindeyiz. Sorunun çözümü yönünde devlet yetkililerimizden güzel haberler gelmesini ümit ediyoruz. Böylelikle ülkemizin döviz gelirlerinin ve yurt dışında Türk işgücü istihdamının artırılmasında sahip olduğumuz rolü gururla ve artarak sürdürebileceğiz” dedi.

Kamu müteahhidi ihaledeki gibi ek fiyat farkı istedi