Elektriğe yüzde 38’lik şok zam

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), mesken dahil elektrik tarifelerine yüzde 38’e varan oranda zam yaptı. 100 kilovatsaat elektrik tüketimi olan bir mesken abonesi için ödenecek tutar 207,23 TL’ye yükseldi. Yeni tarife, 1 Temmuz tarihi itibarıyla geçerli olacak. Kurumdan verilen bilgide, artışın enerji üretim maliyetleri nedeniyle yapıldığı belirtildi. Genel seçimlerin yapıldığı 2023 yılında elektriğe sadece yüzde 3,9 zam yapılmıştı.

Verilen bilgiye göre, mesken abone grubu için yüzde 38, tarımsal faaliyetler abone grubu için yüzde 30, kamu ve özel hizmetler sektörü abone grubunun düşük kademesi için yüzde 38 ve yüksek kademesi için yüzde 20 oranında artış yapıldı, ticarethane ve sanayi tarifesine ise zam yansıtılmadı.EPDK’dan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Enerji üretim maliyetlerinde yaşanan artış nedeniyle nihai elektrik perakende satış fiyatlarında mesken abone grubu için yüzde 38, tarımsal faaliyetler abone grubu için yüzde 30, kamu ve özel hizmetler sektörü abone grubunun düşük kademesi için yüzde 38 ve yüksek kademesi için yüzde 20 oranında artış yapılmıştır.”

Artışın 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olması nedeniyle memur ve emeklilerin 6 aylık enflasyon farkı hesaplamasına göre yapılacak olan zamlarına dahil olmayacak.

TÜFE’ye etkisi sınırlı olacak

Ekonomistlere göre zam enflasyona sınırlı etki edecek. Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu üç ekonomist hesaplamalarına göre zammın tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) toplam etkisi 67 baz puan olacak. Etkinin 53 baz puanı temmuz ayında TÜFE’ye yansıyacak.

Elektrik fiyat tarifesine 2022 Eylül’den bu yana ilk defa belirgin artış yapılırken ekonomistler doğrudan etkilerin yanı sıra zammın TÜFE’ye dolaylı etkilerinin olacağını, dolaylı etkinin yıl sonuna kadar 40-50 baz puan olabileceğini belirttiler.

TÜFE’de elektriğin ağırlığı 2024’te yüzde 1,76 seviyesinde bulunuyor.  Sanayinin büyük bölümü ve ticarethanelerin bir kısmı satın aldığı elektriği tarife fiyatlarından değil serbest piyasa fiyatlarına endeksli anlaşmalarla alıyor.

Hakan Kara yüzde 100 zam gelecek demişti

Merkez Bankası eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Prof. Dr. Hakan Kara, mayıs ayında sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda tüketici fiyatları enflasyonu (TÜFE) ile elektrik fiyatı arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir grafik paylaşarak, elektrik fiyatının enflasyonun altında kaldığını ve büyük zam yapılacağını iddia etmişti. Grafiğin yüzde 100’ün üzerinde zamma işaret ettiğini ancak muhtemelen bunun altında bir artış yapılacağını belirten Kara, zam tarihi olarak ise temmuz-ağustos aylarını işaret etmişti.

EPDK fiyatları yılda dört kez belirliyor

Elektrik birim fiyatı EPDK tarafından yılda dört kez “maliyet değişimlerine göre” belirlenip, her tarife dönemi başında açıklanıyor. Üçer aylık dönemlerden oluşan tarife tarihleri 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim olarak sıralanıyor. Her tarife döneminin elektrik birim fiyatları, bir önceki ayın son günü belirlenip kamuoyuna açıklanıyor. Elektrik birim fiyatlarının belirlenmesinde enerji üretim maliyetleri, dağıtım, vergiler, yatırım, enflasyon gibi etkenler belirleyici oluyor.

Prof. Dr. Hakan Kara’ya göre elektriğe büyük zam kapıda

Doğalgazda temmuz tarifesi değişmedi