Navalni’nin naaşından hâlâ haber yok: Rus muhalefetinin gidişatı ne olacak?
ABD’nin sık sık gündeme getirdiği yaptırım tehditlerine rağmen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna savaşının ardından Rusya’nın yaşadığı tahıl ve gübre ihracatındaki sorunların çözülmesi için Türk bankalarının devreye girmesine yönelik çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rusya’nın tahıl ve gübre ihracının yaptırım listesinde olmamasına rağmen Batılı ülkelere ödeme ve sigorta sorunları nedeniyle gerçekleşemediğini belirterek, Türk bankalarının bu süreçte devreye girmesi için bir çalışma yürütüldüğünü söyledi. Rusya, Çavuşoğlu’nun değindiği konuları da içeren sorunların giderilmemesi halinde Karadeniz tahıl koridoru anlaşmasını mayıs ortasından itibaren uzatmayacağını açıklamıştı.
Çavuşoğlu TV100’de dün akşam katıldığı programda, “Rusya tahıl ve gübre ihraç ediyor. Biz alıyoruz yeniden ihracını yapıyoruz. Ama Rusya başka ülkelere, Batılı ülkelere satamıyor. Gemilerin limana erişimleri yok, sigorta şirketleri zorluk çıkarıyor. Üçüncü olarak da sattınız ödeme ne ile olacak. SWIFT sisteminden çıkardınız” dedi.
BM’den sorunun çözümüne ilişkin Türk bankalarının devreye girmesine yönelik bir teklif geldiğini belirten Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“En son BM genel sekreterinin bir teklifi oldu: ‘Türkiye’den bankalar (bu konuda) yardımcı olabilir mi’ diye. Bankalarımızın da herhangi bir yaptırım ya da zorlukla karşılaşmayacağına dair bir taahhüt almamız lazım.”
Çavuşoğlu Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve BM’nin bunun üzerine çalıştığını belirterek, Amerikalı ve İngiliz mevkidaşları ile de bu konuyu görüştüğünü söyledi.
Geçen yıl eylül ayında ABD’li üst düzey bir yetkili, ABD’nin yaptırım başlatma ihtimali nedeniyle İş Bankası ve Denizbank’ın dışındaki diğer Türk bankalarının da Rus ödeme sistemi Mir’den çıkmasını beklediğini söylemişti. Bunun üzerine aralarında Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank’ın da bulunduğu bankalar Mir sisteminden çıkmıştı.
Nisan ayı başında Türkiye’yi ziyarete gelen ABD Dışişleri Bakanlığı Yaptırımlar Koordinasyon Ofisi Başkanı James O’Brien da, mart ve nisan ayı ticaret rakamlarına bakacaklarını, Rusya ile Türkiye ticaretinde önemli oranda düşüş görmeyi umduklarını söyleyerek “aba altından” yaptırım sopasını göstermişti.
Bu arada ABD’nin G7 ülkelerine yaptığı “Rusya’ya ihracatı yasaklama” önerisine Avrupa Birliği ve Japonya’nın karşı çıktığı belirtildi. Financial Times tarafından görülen belgelere göre, G7 liderlerinin gelecek ayki toplantısı için hazırlanan bildiride, Rusya’ya yönelik yaptırım rejiminin birkaç muafiyetle tam ihracat yasağıyla değiştirilmesi taahhüdü yer aldı. Belgeye göre, ‘tam ihracat yasağı’, tarım ürünleri ve tıbbi ürünler hariç tüm ürünleri kapsayacaktı.
Bildiri taslağında listelenen öneriler arasında, mevcut yaptırımların atlatılmasına ve finansal işlemlerin kolaylaştırılmasına ilişkin önlemler de yer aldı. Taslakta G7 ülkelerinin Rusya’dan enerji ithalatını azaltmaya devam edeceği belirtildi.
Bir konsey sözcüsü, “G7 ortaklarımızla birlikte büyük bir ekonomiye şimdiye kadar uygulanan en geniş yaptırımları uygulamaya koyduk. Bu eylemlerin önemli bir etkisi oldu ve Rusya’nın haksız savaşını finanse etme ve savaşma kabiliyetini baltaladı” dedi.
G7, Şubat 2022’den bu yana Rusya’ya karşı 10 yaptırım paketi üzerinde anlaşmaya varmıştı. Ancak üye devletler arasında haftalarca süren çekişmelerden sonra, bazı ülkeler kısıtlamaları veto etmekle tehdit ederek kimi sektörler için muafiyet sağlamıştı.