Ürün azalınca haziranın zam şampiyonu limon oldu

Haziran ayının zam şampiyonu, birçok markette kilosu 60-90 lira arasında değişen limon oldu. Yaz sezonuyla birlikte üreticinin elindeki ürününün de azalmasıyla limonun marketteki fiyatı yüzde 65,7, üreticide ise yüzde 63,3 arttı.

Ekonomi 1 Temmuz 2024
Limonunun birçok markette kilogram fiyatı 60 TL’ye dayandı.

Haziran ayında fiyatı en fazla artan ürün hem markette hem de üreticide limon oldu. Kışın rekoltenin yüksek olması nedeniyle dalda kalan limonun üreticinin elinde de azalmasıyla haziran ayında limonun marketteki fiyatı yüzde 65,7 üreticide yüzde 63,3 artış gösterdi. Limonun kilo fiyatı birçok zincir markette 90 TL’ye dayandı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre haziran ayında markette 37 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 12’sinde fiyat azalışı görülürken iki üründe fiyat değişimi olmadı. Haziranda markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 65,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 51,2 ile Antep fıstığı, yüzde 44 ile çilek, yüzde 34,3 ile kuru kayısı, yüzde 29,7 ile fındık ve yüzde 24,7 ile nohut takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan ürün yüzde 17,2 ile patates oldu. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 16,5 ile domates, yüzde 16,1 ile yumurta, yüzde 8,1 ile maydanoz ve yüzde 7,6 ile yeşil soğan izledi.

Üretici ile market arasında rekor kirazda

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar haziranda yaşanan afetleri, üretici market arasındaki fiyat değişimlerini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri, yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi. Haziran ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 303,98 ile kiraz da görüldüğünü belirten Bayraktar “Kirazdaki fiyat farkını yüzde 291,3 ile havuç, yüzde 284 ile kuru incir, yüzde 260 ile Antep fıstığı takip etti. Kiraz 4 kat, havuç 3,9 kat, kuru incir 3,8 kat, Antep fıstığı 3,6 kat fazlaya satıldı. Üreticide 24,88 lira olan kiraz markette 100 lira 51 kuruşa, 8 buçuk lira olan havuç markette 33 lira 26 kuruşa, 115 lira olan kuru incir markette 441 lira 64 kuruşa ve 250 lira olan Antep fıstığı 900 liraya satıldı.
Haziran ayında fiyatı en fazla artan ürün hem markette hem de üreticide limon olurken, fiyatı en fazla düşen ürün ise hem markette hem de üreticide patates oldu” dedi.

Marketteki 23 ürünün fiyatı arttı

Haziran ayında markette 37 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 12’sinde fiyat azalışı görülürken iki üründe fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar “Haziran ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 65,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 51,2 ile Antep fıstığı, yüzde 44 ile çilek, yüzde 34,3 ile kuru kayısı, yüzde 29,7 ile fındık ve yüzde 24,7 ile nohut takip etti” diye konuştu.
Markette fiyatı en çok azalan ürünün yüzde 17,2 ile patates olduğunu söyleyen Bayraktar patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 16,5 ile domates, yüzde 16,1 ile yumurta, yüzde 8,1 ile maydanoz ve yüzde 7,6 ile yeşil soğanın izlediğini söyledi.

Üreticide 10 ürünün fiyatı yükseldi

“Haziran ayında üreticide 29 ürünün 10’unda fiyat artışı olurken 8’inde fiyat düşüşü görüldü. 11 üründe ise fiyat değişimi olmadı” diyen Bayraktar şöyle konuştu: “Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 44 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 26,8 ile domates, yüzde 26,2 ile patlıcan, yüzde 22,7 ile havuç, yüzde 12,6 ile yumurta ve yüzde 8,7 ile maydanoz izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 100 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 63,3 ile salatalık ve yüzde 30,2 ile kırmızı mercimek izledi.”

Fiyat artışları neden oldu?

Bayraktar fiyat artışlarının nedeniyle ilgili şöyle konuştu:

“Limonda sezonun sonuna gelinmesiyle üreticimizin elinde ürün azaldı ve fiyatlar arttı. Hasat sezonu boyunca üreticilerimiz limonunu düşük fiyattan satmak zorunda kaldı. Bu aylarda üreticimizden düşük fiyatla alınan limon depolarda tutuluyor. Haziranda elinde az miktarda limonu bulunan üreticide fiyatlar kilogram başı 15 lira iken ürünü depolayan tüccarda limonun fiyatı kilogram başına 40 liraya ulaşıyor. Kırmızı mercimek fiyatı yeni sezon ürünü olmasından dolayı yükseldi. Yüksek hava sıcaklıkları kuru soğanda yanmaya sebep oldu. Güneş yanıklarının tarla üretimine zarar vermesi ve talepteki artış nedeniyle fiyatlar yükseldi. Patateste Çukurova bölgesinde hasadın sonuna gelindi. İç Anadolu bölgesinde erkenci çeşitte hasat başlamadı. Çukurova Bölgesinde rekoltenin yüksek olması ve Haziran ayında yoğunlaşan hasatla birlikte arzdaki artış fiyatların düşmesine neden oldu. Ege Bölgesinde hasat başladı ancak üreticilerimiz alıcı bulamıyor. Ödemiş ilçesinde alıcı bulunmadığı için patateste fiyatlar 2 liraya kadar geriledi. Havuçta talepteki azalma fiyatın düşmesine neden oldu. Yumurtada fiyat değişimi arz ve talepteki değişimlerden kaynaklandı. Salatalıkta rekoltenin düşük olmasıyla birlikte ihracattaki artış fiyatın artmasına neden oldu. Domates ve patlıcanda fiyat düşüşü tarla üretimine geçilmesinden dolayı arzda yaşanan artıştan kaynaklandı.”

Girdi maliyetleri yükseliyor

“Diğer yandan Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre haziran ayında mayısa göre DAP gübresi yüzde 3,8 oranında artarken 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,9, ÜRE gübresi yüzde 1,6, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,2 ve amonyum nitrat gübresi yüzde 0,8 oranında arttı” diyen Bayraktar “Geçen yılın haziran ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 50,8, DAP gübresi yüzde 33,9, ÜRE gübresi yüzde 32,2, amonyum nitrat gübresi yüzde 30,4 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 27,5 oranında arttı.
Haziranda mayısa göre besi yemi yüzde 1,1, süt yemi yüzde 0,9, son bir yılda süt yemi yüzde 37, besi yemi ise yüzde 34,3 oranında arttı. Elektrik fiyatları yıllık olarak yüzde 19,8 oranında artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 58,2 oranında arttı. Mazot fiyatları aylık yüzde 5,1 oranında artarken, yıllık bazda yüzde 78,5 oranında artarak geçen aylarda olduğu gibi yıllık bazda fiyatı en fazla artan tarımsal girdi oldu” dedi.

Tarımı bu kez aşırı sıcaklar ve yangınlar vurdu

Bayraktar’ın açıklamasına göre haziranda Türkiye genelinde normallerin üzerinde gerçekleşen sıcak hava tarımsal ürünlerde verim ve kaliteyi olumsuz etkilerken afetlere ve maliyetlerde artışa neden oldu. “İklim değişikliğinin etkisiyle bu yıl normallerin üzerinde gerçekleşen aşırı sıcaklar tarımsal üretime ve tarım arazilerine zarar veriyor” açıklaması yapan Bayraktar şöyle konuştu: “Haziran ayında artan sıcaklarla birlikte orman ve tarım arazilerinde yangınlar arttı. Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, Haziran ayında Türkiye’nin kırsal alanlarında toplam 1120 adet yangın çıktı.
Haziran ayında Diyarbakır, Mardin, Çanakkale, Aydın, Balıkesir, Bursa, Siirt, İzmir, Manisa, Burdur, Uşak, Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Edirne, Düzce, Sinop, Bingöl, Elazığ, Ankara, Çankırı, Yozgat ve daha birçok ilimizde büyüklü küçüklü yangınlar meydana geldi. Bu illerde çıkan yangınlarda tarım arazileri zarar gördü, hayvanlar telef oldu. Yaşanan afetler en fazla tarım sektörünü ve üreten çiftçilerimizi etkiliyor. Bir üretim sezonu emek veren çiftçilerimiz çıkan bir yangınla mahsulünü kaybediyor. Özellikle kontrol altına alınamayan geniş alanlara sıçrayan yangınlarda ürünlerini, hayvanlarını ve tarımsal varlıklarını kaybeden üreticilerimize devlet yardımı yapılmalıdır.”

Aşırın sıcaklar ürünlere zarar verdi

Bayraktar “Haziran ayında Türkiye genelinde normallerin üstünde gerçekleşen sıcak hava tarımsal ürünlerde verim ve kaliteyi olumsuz etkilerken afetlere ve maliyetlerde artışa neden oldu. Aşırı sıcaklıklar sebebiyle Adana’da kavun, karpuz, domates ve biber başta olmak üzere sebzeler yandı. Aşırı sıcaklar Manisa’da üzüm bağlarında yanmalara neden oldu. Yüksek seyreden sıcaklıklar nedeniyle daha fazla sulama yapıldı. Artan sulama ücretlerinin yanı sıra sulama sayısının da artması maliyetleri daha da artırdı. Adana’da sebze ve meyvelerde aşırı sıcaklıkların ürünlere verdiği zararlar tarım sigortaları kapsamı dışındadır. Önümüzdeki yıl, aşırı sıcakların verdiği zararın tüm ürünlerde TARSİM kapsamına alınması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Ancak bu yıl TARSİM teminatları arasında yer almayan ürünlerde yaşanan kayıplar devlet desteği ile telafi edilmelidir” dedi.

Martın zam şampiyonu limon oldu: Markette fiyatı 4,8 kat arttıMartın zam şampiyonu limon oldu: Markette fiyatı 4,8 kat arttı

Nisanın zam şampiyonu soğan olduNisanın zam şampiyonu soğan oldu

 

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.