40 temel gıdanın fiyatı bir yılda yüzde 190 arttı
Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üstünde seyri bazı ağaçların çiçek açmasına neden oldu. Prof. Dr. Doğanay Tolunay 'Meyve ağaçlarının kışın soğuklama ihtiyacı vardır. Bunun gıda fiyatlarında yükselişe yol açacak sonuçları olabilir' dedi.
Türkiye genelinde başta Istanbul olmak üzere birçok ilde sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesi ağaç ve bitkileri de etkiledi. Sıcaklığın etkisiyle erik başta olmak üzere bazı ağaçlar çiçek açtı. Mart ayının ortasından itibaren çiçek açması beklenen ağaçlar artan sıcaklıklar nedeniyle ‘Yalancı bahar’a aldandı.
Erken çiçek açan ağaçlar önümüzdeki günlerde gelecek bir soğuk hava dalgasıyla çiçek dökecek ve bu da ürünü azaltacak. Ürünün azalması da turizm sezonunun başlamasıyla artacak olan tüketim nedeniyle gıda fiyatlarında, özellikle meyvede yüksek artışlara sebep olacak.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay erken çiçeklenen ağaçların tarımı da etkileyebileceğini ve gıda fiyatlarında yükselişe neden olabileceğini vurguladı.
Prof. Dr. Tolunay “Bitkiler açısından ne zaman kış uykusuna yatacaklar, ne zaman tomurcuklar patlayacak, çiçek açacak, hepsi sıcaklıkla ilgili. Çalılar ortalama sıcaklıkların bir ay 5-7, ağaçlar ise 8-10 derece civarına çıkması durumunda bahar geldiğini zannederek çiçek açar. Ülkemizde de 2023’ün son aylarında özellikle Kasım, Aralık ve Ocak’ta sıcaklıklar uzun yıllar ortalamasının dört derece üstünde seyretti. Kasım, aralık ve ocak son 50 yılın en sıcak kasım, aralık, ocak aylarıydı. Sıcaklıkların ortalamanın üstünde gitmesinde iklim değişikliğinin etkisi var. Ağaçlar 10-15 yıl önce mart ayının 15’i ya da 20’si gibi çiçeklenirdi. İlk önce de erik ağacı çiçek açar, sonra diğer bitkiler gelirdi. Artık bitkilerin, ağaçların çiçek açma döneminin şubatın sonlarına doğru kaydığını görüyoruz. 2023 yılında ve 2021 yılında ocak ayında da bitkiler çiçeklenmişti. Bunu daha sık görmeye başladık” dedi.
Çiftçiler çiçek açmış meyve ağaçlarına zarar verebilecek don ve aşırı sıcaklık düşüşü gibi bir takım olaylarla karşılaşıldığı zaman arazilerde sıcaklık temin etmeye yönelik saman yakma benzeri yöntemlerle oluşturulacak dumanla donun meyve ağacına zarar vermesinin önüne geçmeye çalışıyor.
Bunun dışında meyve ağaçlarında çiçek açmayı geciktirmek için alınan bir takım önlemler de var. Bu önlemlerden biri de bordo bulamacı denen göztaşı ve kireç karışımı ile ağaçların yıkanması suretiyle çiçek açmayı geciktirmek. Ancak ağaçlar çiçek açtıktan sonra bordo bulamacı işe yaramıyor.
Merkez Bankası enflasyonu sebze meyveye yükledi