Sıcak günleri geride bıraktık, şimdi sırada daha sıcak günler var

“Yılın ilk ayı ocak / Kar yağar kucak kucak / İkinci ay şubattır / Soğuğu pek berbattır”

Bu dizeler hepimizin ezbere bildiği 12 Ay şiirinden. Ama bu şiirdekiler artık gerçeklikten kopmuş gibi duruyor. Çünkü geçen ay ne doğru düzgün kar gördük ne de bu ay “soğuğu pek berbat” bir şubat. Bu gidişle “Mart kapıdan baktırır / Kazma kürek yaktırır” sözleri de boşa çıkacak gibi görünüyor. Geçen yaz terden mahvolduğumuz sıcaklıklar bu yıl da şiddetinden bir şey kaybetmeden devam edecek.

Avrupa Birliği’nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin perşembe günkü açıklamasına göre ocak ayı şimdiye kadar kayıtlara geçen en sıcak ocak ayı olmuş. Verilere göre ocak ayında sıcaklıklar Kanada’nın doğusu, Afrika’nın kuzeybatısı, Ortadoğu ve Orta Asya’da ortalamanın oldukça üstünde seyrederken ABD’nin iç kesimlerinde çoğu yerde normalden daha soğuk havayla karşı karşıya kalınmış. Güney Amerika’nın bazı bölgeleri de normalden daha sıcak ve kurakmış. Zaten Şili’de patlak veren orman yangınları bunu gözler önüne seriyor. 

Okyanuslar da payını aldı

Okyanuslar da bundan payını almış, onlar da en sıcak ocak ayını yaşamış. Deniz yüzeyi sıcaklıkları Ağustos 2023’teki sıcaklıklardan yalnızca biraz daha düşükmüş ki Ağustos 2023 okyanuslar açısından kayıtlara geçen en sıcak ay olmuştu. Şubat ayının ilk günlerinde de deniz sıcaklıkları yükselmeye devam etti, geçen ağustosta kırılan günlük rekorları bile geride bıraktı. Okyanus sıcaklıkları nedeniyle Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) aralık ayında okyanus sıcaklığı uyarıları sistemine üç yeni seviye eklemek zorunda kaldı. 

Okyanusların sıcaklığı insanlık için büyük önem taşıyor çünkü atmosfere salınan sera gazlarının Dünya’da biriktirdiği ısının büyük çoğunluğunu bu sular emiyor. Daha sıcak okyanuslar daha şiddetli kasırgalar ve fırtınalar demek, bu da denizdeki yaşamı bozabilir.

Ocak ayı hem kıtalar hem de deniz genelinde ortalama hava sıcaklıklarında art arda rekor kırılan sekizinci ay oldu. 2023 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu.

Neden bu kadar sıcak?

Sıcaklıkların bu raddeye gelmesi bilim insanları için şaşırtıcı değil. Zaten bu zamana kadar bizi aşırı sıcaklıklara hazırlamak için defalarca uyaranlar da onlardı. Fosil yakıtların yakılmaya devam etmesi, çeşitli nedenlerle ormansızlaşma ve diğer beşeri faaliyetleri bir asırdan uzun süredir bizi felaketimize sürükleyen unsurlar. Bu unsurlara bir de geçen yıl El Nino hava olayı eklendi.

El Nino ve soğukları getiren yani El Nino’nun tam tersi olan La Nina üstünde çalışma yürüten NOAA çalışanı bilim insanı Michelle L’Heureux “İnsanlar gezegeni ısıttıkça hava tahmincilerinin bir zamanlar El Nino’nun bölgesel sıcaklıklar üzerinde yaratmasını beklediği etkiler artık o kadar öngörülebilir değil” dedi ve ekledi: “Önceleri El Nino döneminde ortalamanın altında sıcaklıklara sahip bölgelerde bile artık böyle bir şeyi neredeyse hiç görmüyorsunuz. Sıcaklıklar daha çok ortalamaya yakın, hatta ortalamanın üstünde seyrediyor.”

Yine de sekiz aydır istikrarlı şekilde süren sıcaklık rekorları konusunda araştırmacılar arasında devam eden birtakım tartışmalar var. Birçoğu daha sağlıklı yorum yapabilmek için daha fazla veriye ulaşmayı bekliyor. Çünkü daha az tahmin edilen ya da belki de hakkında daha az şey bildiğimiz başka sebepler de bu sıcaklıkların ardındaki sebep olabilir.

Hissedilen hava sıcaklığı ile hissedilen enflasyon