Farklı kültürlerden yılbaşı ritüelleri

Her ülke yeni yılı farklı geleneklerle karşılıyor ama hepsinin ortak noktası kötü ruhları ve eski yılı kovarak şanslı bir yılı karşılamak. İşte gece yarısından önce tüm evin temizlenmesinden iyi şansı simgeleyen 12 üzüm yenmesine kadar farklı kültürlerin yeni yılı karşılama gelenekleri…

Japonya

Japon kültüründe ‘osoji’ (büyük temizlik) olarak bilinen ve gece yarısından önce evin iyice temizlenmesi anlayışına yönelik bir gelenek var. Japonya’nın yerli dini Şintoizm’e göre yılbaşı gecesi eve bir kami yani tanrı giriyor. Bu nedenle tanrının hoş karşılanması için yılın diğer zamanlarında dokunulmayan yerler de dahil olmak üzere evin iyice temizlenmesi gerekiyor. Evin ve zihnin arındırılmasının yeni yılı yeni bir başlangıçla karşılamaya yardımcı olacağına inanılıyor. Yılbaşı gecesi ozoni ve osechi yeniyor. Karışık bir kase yemeği olan Ozoni, pirinç kekleri ve haşlanmış sebzelerin sıcak miso çorbasında servis edilmesine dayanıyor. Osechi ise hem yılbaşında tanrılara sunulan adak anlamını taşıyor, hem de bir ailenin refahını dilemek için yenen bir yemek. Otoshidama, yılbaşında çocuklara zarf içinde bir miktar para dağıtma geleneği. Fukubukuro, insanların içinde ne olduğunu bilmeden sürpriz çanta satın alma geleneği. Yeni yılın ilk tapınak ziyareti ise Hatsumode.

İskoçya

31 Aralık günü yani Hogmanay’da 100 yıldan fazla bir süredir Ateş Festivali düzenleniyor. Geçit töreninde, başlarının üzerinde ateş topları sallayan cesur erkek ve kadınlar yürüyor. Yeni yılın pozitif başlayabilmesi için önceki yıldan kalan kötü ruhları yakmak amacıyla bir arınma ritüeli olarak yapılıyor. Bir başka gelenek Auld Lang Syne şarkısını söylemek. İskoçya’nın ünlü şairi Robert Burns tarafından 1788 yılında yazılan ve eski bir halk şarkısını temel alan Auld Lang Syne, düşünmek, geriye bakmak ve geçen yıl için minnettar olmakla ilgili. İskoç halkının yeni yıl yemeği ise Steak Pie.

İrlanda

Tıpkı Japonlar gibi İrlandalılar da yılbaşı günü evi temizlemenin iyi bir yıl getireceğine inanıyor. Yılbaşı gecesi yastığınızın altına bir tutam ökse otu, çobanpüskülü veya sarmaşık koymanın gelecekteki aşkınızı göstereceği inancı oldukça yaygın. Kötü ruhları kovmak, iyi ruhları içeri sokmak ve sağlıklı bir yeni yıl için pişirilen Noel ekmeğini duvarlara ve kapılara vurmak da bir gelenek. Ailenin ölen yakınlarını anarak onurlandırmak için yemek masasında yer ayrılıyor. Bir diğer yaygın gelenek ise evin etrafına bol miktarda kömür koymak. Evde kömür bulunmasının yeni yılda bereket getireceğine inanılıyor. Irish Christmas Cake ise Noel pastası olarak yeni yıl kutlamaları için viskiyle yapılıyor.

Danimarka

Kötü ruhları kovmak ve iyi şansı çağırmak için eski tabakları ve bardakları kırmak bir Danimarka geleneği. Kötü ruhları kovacağına inanılan bir diğer gelenek ise olabildiği kadar gürültü yapma inancı. Bu gelenek, çiftçilerin gürültünün kötü ruhları korkutacağını düşündüğü günlere uzanıyor. Bir diğer gelenek bir masadan, sandalyeden ya da kanepeden yere atlama. Bu gelenek eski yıl ile yeni yıl arasındaki boşluğa adım atmamak için uygulanıyor. Yılbaşı gecesi yemeği ise ev yapımı hardal sosu ve garnitürlerle servis edilen haşlanmış morina balığı ve ardından yenen lahanalı domuz eti. Tatlı olarak da badem ezmesi halkalarından oluşan kransekage.

Yunanistan

1 Ocak’ta kilise ayininden sonra aile eve döner ve evin içine ya da dış kapıya bir soğan asar. Bu, yeni yılın bereket ve iyi şanslarla dolu olmasını sağlamak için çok önemli bir ritüel. Bir diğer yeni yıl geleneği ise içinde yılbaşı gecesi gümüş veya altın parayla pişirilen Vasilopita yemek. Parayı kim kazanırsa, yeni yılda iyi şanslarla kutsanacağına inanılıyor. Vasilopita, önce bir haç yapılarak ve ardından biri İsa için, diğeri ev halkı için olmak üzere ilk iki dilim ayrılarak kesiliyor. Yılbaşı gecesi, Yunan Noel Baba Agios Vassilis’in çocuklara hediyeler verdiği zaman. Kali Hera, yakın aile üyelerinin çocuklara para verdiği bir Yunan geleneği. Bu cömertliğin yeni yılda iyi şans getireceğine inanılıyor.

İtalya

İtalya’da pek çok kişi yeni yılı mercimek yiyerek karşılıyor. Mercimeğin gelecek yıl için refah, bereket ve zenginliği simgelediğine inanılıyor. Mercimek dört saat boyunca kısık ateşte kaynatılan büyük bir domuz sosisi olan cotechino ile servis ediliyor. Piyemonte dahil İtalya’nın bazı bölgelerinde pirinç madeni parayı temsil ediyor, dolayısıyla yılbaşı gecesi geleneksel olarak risotto yapılıyor. Tatlı olarak verilen üzüm ise şansı, bilgeliği ve tutumlu olmayı simgeliyor. Gece yarısı yılın her ayı için bir tane olmak üzere 12 üzüm yemenin şans ve zenginlik getireceğine inanılıyor. Napoli’de ve Güney İtalya’da yerel halk, gece yarısı yeni yılın gelişini eski tabakları sokağa atarak kutluyor. Geleneksel yılbaşı keki ise Panettone.

İspanya

Yılbaşı gecesi 12 üzüm yemenin şans ve mutluluk getireceği inancı (Las doce uvas de la suerte) İspanya’da da var. Madrid’deki Puerta del Sol’da her yıl binlerce insan toplanıyor, üzüm yiyor ve yeni yılın gelişini kutluyor. Yeni yılda aşkı bulmak için kırmızı iç çamaşırı veya para kazanmak için sarı iç çamaşırı giymek de bir İspanyol geleneği. Gece yarısı çanların çalmasının ardından yeni yıla ilk adımın sağ ayakla atılması gerekiyor. Yılbaşı günü öğle yemeğinde mercimek çorbası veya chorizo ​​​​sosisli mercimek güveci yemek de bir gelenek. İspanyollar 1 Ocak sabahı yanında sıcak çikolata sosuyla sunulan bir hamur tatlısı olan churros yiyerek yeni yılı karşılıyor.

Brezilya

Brezilya’daki en büyük yılbaşı ritüellerinden biri, Afro-Brezilya dinleri Candomble ve Umbanda’ya göre okyanusları koruyan tanrı Yemanja’ya beyaz çiçekler, sabunlar, taraklar ve kolyeler sunmak. Hediyeler Atlantik Okyanusu’ndaki küçük teknelere konuluyor ve tanrılarının onları alabilmesi için açık denize doğru itiliyor. Her iki din de 16’ncı yüzyıldan 19’uncu yüzyıla kadar gerçekleşen köle ticareti sırasında Afro-Brezilya topluluklarından doğmuş. Yeni yıla yedi dalganın üzerinden atlayarak başlamanın iyi şans getirdiğine inanılıyor. Bir başka yeni yıl geleneği beyaz kıyafetler giymek. Bu Afrika geleneği, Yemanja’yı onurlandırmak ve karşılığında huzur ve manevi arınma elde etmek için beyaz giysiler giymeyi içeriyor. Mercimeğin pozitif enerji verdiğine inanılıyor, dolayısıyla yılbaşı gecesi mutlaka yeniliyor.

Kolombiya

Seyahat ve macera dolu bir yıl geçirme umuduyla yılbaşı gecesi boş bir bavulla dolaşmak bir gelenek. Saat 00.00’ı vurduğunda gelecek yıl finansal güvence sağlamak için elinizde para tutmak Kolombiya’da yeni yıl gelenekleri arasında öne çıkıyor. Bir diğer gelenek saat her çaldığında bir üzüm yemek. 12 saniyede 12 üzüm yemeniz ve sonrasında dilek tutmanız gerekiyor. Yılbaşı gecesi agüero adı verilen, her aile üyesinin yatağının altına biri soyulmuş, biri soyulmamış ve sonuncusu yalnızca kısmen soyulmuş olmak üzere üç patates koyma geleneği var. Gece yarısı herkes gözleri kapalı bir tane alıyor ve seçtikleri patates bir yıl boyunca iyi bir servet, mali sıkıntı ya da her ikisinin bir karışımını simgeliyor. Gece yarısından sonra Kolombiyalılar yeni yıla sağ ayaklarıyla adım atıyor. Oyuncak bebek yakmak da yaygın bir gelenek. Yanan oyuncak bebek, eski yılı ve onun temsil ettiği her şeyi yakmayı simgeliyor.

Meksika

Bir kaşık dolusu pişmiş mercimek yemenin gelecek yıl için iyi şans getireceğine inanılıyor. Bir diğer gelenek; misafirlere refah için bir avuç kuru mercimek vermek. Gece yarısı olduğunda, sembolik olarak eski yılı kapıdan dışarı süpürmek ve dışarıdan evin içine 12 bozuk para süpürme geleneği ise servet ve refahı temsil ediyor. Yaygın bir yeni yıl ritüeli, mumları mercimek, fasulye, pirinç, mısır, un ve tarçınla çevrili beyaz bir tabağa yerleştirmek. Mumlar yanmaya bırakılıyor, kalan mumlu yiyecekler toplanıyor ve gelecek yıl için iyi şans ve yiyecek bolluğu sağlamak için gömülüyor. Yılbaşı günü ise genellikle inek midesinden yapılan geleneksel bir Meksika çorbası olan menudo ile servis ediliyor. Yıldız şeklindeki pinyatanın yok edilmesi gereken yedi ölümcül günahı temsil eden yedi sivri ucunun kırılması yılbaşı eğlencelerinden biri.

Filipinler

Yılbaşı gecesinde yuvarlak eşyalara sahip olmak bir gelenek, çünkü dairesel şekil parayı ve zenginliği simgeliyor. Puantiyeli giysiler giymenin, bozuk para taşımanın, çörek, simit, kurabiye gibi yuvarlak yiyecekler yemenin yeni yılda paranızı artıracağına inanılıyor. Ayrıca elma, üzüm ve erik gibi 12 yuvarlak meyve mutlaka ikram ediliyor. Her meyve yılın bir ayını temsil ediyor.