Sivas Katliamı Davası bu nedenle düşmüş: O zaman insanlığa karşı suç diye bir suç yoktu

2 Temmuz 1993’te Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri için Sivas’a giden 33 sanatçı, aydın, şair ile 2 otel görevlisi saldırganların oteli ateşe vermesi nedeniyle ölmüştü. Saldırı sırasında oteli yakanlar arasında bulunan iki saldırgan da hayatını kaybetmişti.

Tahliye edildikten sonra kaçmışlardı

Madımak Oteli’nin yakılması ve 37 kişinin ölümü davasından dosyası ayrılan firari sanıklar Murat Sonkur, Eren Ceylan ve Murat Karataş’ın yargılandığı davanın zaman aşımından düşürülmesinin gerekçesi açıklandı.

Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesinin gerekçeli kararında Yeni TCK’deki “Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise failin lehine olan kanun uygulanır” hükmü anımsatılan kararda, 765 sayılı TCK’de sanıklara atılı suça ilişkin zaman aşımı süresinin 20 yıl, zaman aşımı süresini kesen işlemler sebebiyle de 30 yıl olduğu ve bu sebeple 30 yıllık zaman aşımı süresinin 2 Temmuz 2023 itibarıyla dolduğu belirtildi.

Zaman aşımı 45 yılda dolacaktı ama…

Haklarında kaçak kararı verilen sanıklar Sonkur, Ceylan ve Karataş’ın atılı eylemlere ilişkin yeni TCK’ye göre uzamış zaman aşımı süresinin ise 45 yıl olduğuna işaret edilen kararda, suç tarihinde yürürlükte bulunan 765 sayılı TCK’nin 104/2 maddesi uyarınca zaman aşımı süresinin 30 yıl olduğu ve sanıklar lehine kanun uygulamasıyla davanın düşürüldüğü kaydedildi.

‘İnsanlığa karşı suç diye bir suç yok’

Hayatını kaybedenlerin vekilleri tarafından sanıkların üzerine atılı suçun “insanlığa karşı suç” olduğu ve bu nedenle zaman aşımı olmaması gerektiğinin belirtildiği hatırlatılan kararda şunlar kaydedildi:
“Suç tarihinde yürürlükte bulunan ve sanıkların lehine olan 765 sayılı TCK’de ‘İnsanlığa karşı suç’ tanımının ve yaptırımının bulunmadığı nazara alındığında, hukukun en temel ve evrensel ilkelerinden olan ‘suçta ve cezada kanunilik’ ve ‘kanunsuz suç ve ceza olmaz’ ilkeleri gereği hiç kimse kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz. Hiç kimse bir fiil için kanunda gösterilen ceza dışında bir cezayla veya kanunda gösterilen cezadan daha ağır bir cezayla cezalandırılamaz.”
Kararda suç tarihinde sanıkların lehine bulunan 765 sayılı TCK’deki hükümler dikkate alınarak sanıklar hakkındaki kamu davalarının ayrı ayrı düşmesine karar verildiği bildirildi.

33 idam cezası bozulmuştu

Davanın ilk duruşması Ankara 1 nolu DGM’de 21 Ekim 1993’te yapılmıştı. Yargılama sonucunda 22 sanık hakkında 15’er yıl, üç sanık hakkında 10’ar yıl, 54 sanık hakkında üçer yıl, altı sanık hakkında ikişer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verilmişti. DGM’nin kararında 33 sanığa idam, diğerlerine de muhtelif ağır hapis cezaları verilmişti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi!nin, 24. 12. 1998 günü verdiği kararda hapis cezaları onaylanmış, 33 idam cezası bazı usul noksanlıkları nedeniyle bozulmuştu.

Zaman aşımı kararı verilenler

Sivas olaylarına ilişkin ana davada Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesinde tutuklu yargılanan sanıklardan Sonkur “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçundan üç yıl, Karataş ve Ceylan ise “Madımak Oteli’ni yakarak 35 kişinin ölümüne neden olmak” ve “45 kişiyi yangın çıkarmak suretiyle öldürmeye kalkışmak” suçundan 15’er yıl hapse mahkum edilmişti.
Tahliye kararı veren mahkeme haklarındaki hükmün Yargıtay’ca bozulmasının ardından tekrar görülen davada bulunamadıkları gerekçesiyle bu sanıklar hakkındaki dosyayı ana dava dosyasından ayırmıştı.
Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 14 Eylül 2023’te firari üç sanığın yargılandığı davanın zaman aşımından düşmesine hükmetmişti.

Hayatını kaybedenler

Muhibe Akarsu (35 yaşında, misafir), Muhlis Akarsu (45 yaşında, sanatçı), Gülender Akça (25 yaşında, sanatçı), Metin Altıok (52 yaşında, şair, yazar), Ahmet Alan (22 yaşında, sanatçı), Mehmet Atay (25 yaşında, gazeteci), Sehergül Ateş (30 yaşında, sanatçı), Behçet Aysan (44 yaşında, şair), Erdal Ayrancı (35 yaşında, yönetmen), Asım Bezirci (66 yaşında araştırmacı, yazar), Belkıs Çakır (18 yaşında, sanatçı), Serpil Canik (19 yaşında, sanatçı), Muammer Çiçek (26 yaşında, aktör), Nesimi Çimen (67 yaşında, şair, sanatçı), Carina Cuanna (23 yaşında, Hollandalı gazeteci), Serkan Doğan (19 yaşında, sanatçı), Hasret Gültekin (23 yaşında şair, sanatçı), Murat Gündüz (22 yaşında, sanatçı), Gülsüm Karababa (22 yaşında, sanatçı), Uğur Kaynar (37 yaşında, şair), Asaf Koçak (35 yaşında, karikatürist), Koray Kaya (12 yaşında, çocuk), Menekşe Kaya (17 yaşında, sanatçı), Handan Metin (20 yaşında, sanatçı), Sait Metin (23 yaşında, sanatçı), Huriye Özkan (22 yaşında, sanatçı), Yeşim Özkan (20 yaşında, sanatçı), Ahmet Öztürk (21 yaşında, otel görevlisi), Ahmet Özyurt (21 yaşında, sanatçı), Nurcan Şahin (18 yaşında, sanatçı), Özlem Şahin (17 yaşında, sanatçı), Asuman Sivri (16 yaşında, sanatçı), Yasemin Sivri (19 yaşında, sanatçı), Edibe Sulari (40 yaşında, sanatçı), İnci Türk (22 yaşında, sanatçı), Kenan Yılmaz (21 yaşında, otel görevlisi).

Sivas katliamında ‘zamanaşımı’ kararı 3 kişiyi kurtardı: Kim bu sanıklar