50 Kuşağı’nın 90 yaşında ama hâlâ sahadaki öykücüsü Adnan Özyalçıner

1950 Kuşağı öykücülerinden Adnan Özyalçıner’in ilk kitabı olması gereken ‘Kenar Mahalleden’, 2019 yılında yayımlandı. İlk kitabı ‘Panayır’ 1960 yılında a Dergisi Yayınları’ndan çıkan öykücümüzün dergilerde kalan ve 1960 öncesi yayımlanan öykülerini Melih Erzen yayına hazırlayarak bir sunuş yazısıyla gün yüzüne çıkardı.

1950 Kuşağı şair ve yazarları İstanbul’da yayımlanan dergilerden ‘yüz bulamadıkları’ için Adana ve Gaziantep gibi kentlerde çıkan dergi ve gazete eklerinde yayımladı ilk ürünlerini. Bir yanıyla ‘önyargılı’ olduklarını düşünüp bu döngüyü kırmak istediklerinde, ‘Panayır’ kitabına alacağı ‘İri Elmalar’ öyküsü de yanında olduğu halde Varlık dergisinin kapısını çalan Adnan Özyalçıner’e, “Adnan Bey öykünüz çok güzel ama bizim derginin okuruna hitap etmiyor” yanıtını verdi Yaşar Nabi. ‘İri Elmalar’ öyküsü 1957’de Yeditepe’de yayımlandı.

‘Uyku Belası’ öyküsü 1953 Şubat’ında Türk Sanatı Mecmuası’nda yayımlandı ve Adnan Özyalçıner’in yayımlanan ilk öyküsü olarak kabul edildi. Daha sonra aynı yılın Mayıs ayında ‘Bir Garip Adam’ başlıklı öyküsü Demet dergisinde yayımlandı. 70 yılı aşkın bir süredir yazdıklarıyla hayatımızdaki anlamlı yerini koruyan Adnan Özyalçıner’in 90 yaşında hala sahada ve yazmaya devam ediyor olması okuyucu için ne büyük bir şans.

‘Kenar Mahalleden’ (2019), ‘Panayır’ (1960), ‘Sur’ (1963), ‘Yağma’ (1971), ‘Sağanak’ (1972),  ‘Gözleri Bağlı Adam’ (1978), ‘Cambazlar Savaşı Yitirdi’ (1991), ‘Alaycı Öyküler’ (1991), ‘Ayak İzleri’ (2000), ‘Aradakiler’ (2001), ‘Alandaki Park’ (2014), ‘Torik Akını’ (2017), ‘Yağmurda’ (2023) öykü kitapları yayımlanan Adnan Özyalçıner, sayısız gazete yazısı, dergi makalesi ve anı yazdı bunlardan bir kısmı kitaplaştırıldı, bir kısmı yayımlandığı yerde sırasını bekliyor.

Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı 2019 yılında Adnan Özyalçıner’i onur yazarı olarak ilan ettiğinde, o zamana kadar yayımlanmış bütün kitaplarını Manos Kitap yeni bir edisyonla ve tekrar bastı. Külliyatının bütün kitapları o dönem ayrı ayrı yayımlanan Adnan Özyalçıner’in ‘Toplu Öyküler’i yakın zaman önce Evereset Yayınları tarafından tek cilt halinde basılarak bir araya getirildi.

Kentin bir yerinde ve nedense hep gördüğümüz; ama yakınlık kurmaktan ziyade uzaktan bakıp kendimiz ile özdeş kıldığımız insanları yazıyor Adnan Özyalçıner. Bir tutuklunun Kafka’nın ‘Dava’ kitabını çağrıştıran hikâyesi de onun kaleminden okunabilir mendil ya da balon satan bir çocuğun yaşadıkları da. Metrobüste evine ulaşmaya çalışan kişinin yağmura yakalandığı çaresizlikle, rüzgâra dayanamayan şemsiyelerin parçalanan çığlıkları, işsiz insanların avere adımları ya da olmayan bir kata “giden” asansörde aniden karşınıza çıkan Fazıl Hüsnü Dağlarca gibi daha nice örnek.

Yaşayan bir tanıklığın izini sürerken bir yandan gerçeküstü hikâyelerin zembereğini boşaltan Adnan Özyalçıner, öykücülük tarihimizin geçmişinde birbirinden kıymetli ödüllere de değer görüldü. Kenar mahalle sakini olarak yaşamını sürdüren ve orada olmaktan hiçbir zaman gocunmayan Adnan Özylaçıner, yazdığı insanların gerçekliğini örnek kıldı hayatına. Eve gelen bir dolandırıcıyı o kadar cerbezeye rağmen kapı dışarı etmeyip bile isteye dolandırılan insanların arasında yer almaktan yana devam etti hayatına ve bunu yazdı. 

Erişilebilir uzaklıkta, kuşağının yaşayan son öykücüsü yazar örgütlerinde yer aldı, düzeltmenlik, dergicilik yayıncılık, köşe yazarlığı yaptı. Şimdiye kadar yayımlanmış bütün öyküleri tek cilt halinde olduğu gibi kitaplarına tek tek de ulaşılabilir olması onu hayatımıza yeniden ve ısrarla konuk etmemiz gerektiği üzerine anlamlar sunuyor bize. 

Bir varoluş sancısıyla yazdığı muhakkak ama bir yanıyla tanıklığı sürdürmenin, bir yanıyla da kahkaha atarak itiraz etmenin öykülerini yazıyor Adnan Özyalçıner. Yeni öyküleri, yeni kitapları heyecan ve mutlulukla karşılandı daima; kuşağına, çağına ve okuruna karşı sorumluluğunu bir gün olsun unutmadan yaşadı ve yazdı. Aşk olsun!