Öyküde ‘sınır’ları kıran yazar: Kerem Işık

Çok sayıda öykü ve öykü kitabı arasından seçici olabilmek epey zor. Her ne kadar sıkı bir roman okuru olsam da, sağlam yazılmış öyküler, çok iyi bir romandan biraz daha sağlam bir tokat indiriyor yüzüme. Bu bağlamda, kendime edindiğim düstur beni yanıltmayacak öykücüleri okumak oluyor. Kerem Işık onlardan biri. Yapı Kredi Yayınları tarafından 2010 senesinde yayımlanan ‘Aslında Cennet de Yok’ isimli öykü kitabıyla tanıdığım, çok sevdiğim yazar, kesinlikle kitaplarını teyakkuzda beklediğim bir isim oldu daha ilk kitabından. Babasına ithaf ettiği, on sekiz öyküden oluşan kitap, uzun bir süre baş ucumda durdu, açıp açıp okudum. Kitaba ismini veren ‘Aslında Cennet de Yok’ ve ‘Geçip Giden Tüm Gülüşler’ tekrar tekrar okuyup ezber ettiğim öyküler. Benim genelde bir yazarla münasebetim böyle başlıyor. Önce okumaya başlıyorum, ardından bir anda tüm düşündüğüm o metinler oluyor. Bitirene kadar sancı çekiyorum, evet yanlış değil, çok sevdiğim metinler beni heyecanlandırdığı için sancı duyuyorum, kimi vakit de okuyamıyorum tam da bu sebepten.

İki sene sonra, Haldun Taner Öykü Ödülü kazandığı ‘Toplum Böceği’ni, beş sene sonra da ‘Iskalı Karnaval’ isimli, hakikaten öyküsel bir karnaval olan kitabını yayımlayan Kerem Işık, benim güvenli bölge yazarlarımdan biri olmuştu çoktan. Her bir öyküsünü hep çok özenli buluyorum, üzerine iyi düşünülmüş, ne eksik ne de fazla metinler. Yeni bir öykü kitabı beklerken bana ters köşe yaparak bir roman yayımladı yazar Eylül 2020’de, ki bence epeyce olgun bir metindi bu. Birbirinden derin beş karakterin hikayelerinin birbirine ağ misali örüldüğü bir yön izleyen roman, keskin finaliyle beni dumur etmişti. Öyle ki, pandemi döneminde sürdürdüğümüz online okuma grubumuzda bu kitabı okuyup tartışmak üzere seçmiştik -daha doğrusu seçmiştim. Yazarıyla da konuşmak isteyeceğim kadar heyecan duyduğum bir roman olduğundan Kerem beye ulaşıp davet etmiştim. Çok nazik biri olduğundan kabul edip davetime icabet etti, oldukça keyifli, dolu dolu bir akşam geçirmiştik okuma grubumuzla. O sebeple, ‘Dünyanın Güçlü Tarafı’nın bende yeri çok ayrı.

İsmini keyifle zikrettiğim, dönem dönem açıp metinlerini yeniden okuduğum bir yazar Kerem Işık, dolayısıyla Şubat 2024’te yeni öykü kitabı haberini alınca havalar uçtum. Dediğim gibi ‘benim yazarlarıma’ sıkı sıkıya bağlı bir okur olduğumdan, böylesi haberlere aşırı seviniyorum. Gözüm kapalı okuyacağıma emindim, başlar başlamaz da kanaatimde ne denli haklı olduğumu gördüm.

Kerem Işık’ın dördüncü öykü kitabı ‘Sınır’ iki bölümden oluşuyor: ‘Sınırın Ötesinde’ ve ‘Sınırın Gerisinde’. Birinci bölümde beş, ikinci bölümde altı olmak üzere toplamda on bir öyküden oluşan bu kitap tamamıyla insana ve insanın yaşamı anlama biçimine odaklı. Birinci bölüm, kurgusal bir mekan olan Ergöne’de geçiyor. Beş öykü birbirine bağlı, anlatıcısı Civan tarafından okurlara aktarılıyor. Kerem beyin tutturduğu dil o kadar iyi ki, adeta bir masal dinliyor gibi içine giriveriyorsunuz okurken. Dahası, sanki okur da Ergöne’de yaşayan bir birey misali olaylara tanık oluyor. Yer yer mistik havasıyla düşüncelere zerk ediyor, kimi vakit zıt karakterleriyle taraf tutmaya zorluyor fakat ülkemizi çok güzel özetleyen halleri aktarması açısından da epeyce özgün.

“Çünkü -nadiren de olsa- yaşamın sırlı yanı göz kamaştırıcı bir ışık çakması gibi belirip yorgun ruhlarımıza bir ömür boyu yol gösterebiliyor.” (Dikilitaş, sf 25)

Bilhassa Civan’ın babasını çok sevdiğimi söyleyebilirim. Toplumda nadir olsa da, kendini gerçekleştirebilmiş, tüm engellere rağmen mücadeleden vazgeçmemiş, tanrı vergisi zihnini üst düzey biçimde kullanan insanların güzel bir örneğini teşkil ediyor. Onun bölümlerini okurken, babasına başkaldırmasına tezahürat yaparken hem keyif aldım, hem de hayıflandım, zira günümüzde avaz avaz bağırarak sesini duyuramayan insanların yaşadıklarını gözler önüne seriyor. Beş bölümün beşinde de bütün karakterler canlı – sanki okurun yanı başında gibi. Fakat beni esas büyüleyen metnin dili oldu, öyle güzeldi ki beni kendimden geçirdi. Bir şey anlatmak kadar hem dile hakim olmak, hem de anlatım tekniğini düzgün kullanmak çok mühim. ‘Sınır’da Kerem bey bunu müthiş bir biçimde başarmış. Son dönemde okuduğum en iyi öykü beşlemesiydi. Bu sene de, ‘Billur Örüntüler’le (Rıdvan Hatun, Can Yaynları, 2023) birlikte okuduğum en iyi öykü kitabı oldu.

İki bölüm arasındaki zaman bölünmesini çok akıllıca buldum. Sanki ilk bölüm kurgusal ve hayali bir yerde geçiyor, ikinci bölümse şu an yaşadığımız zamanı kapsıyor gibi görünse de, esasında her ikisi de, içinden geçtiğimiz karanlık ve habis döneme ışık tutuyor. Sadece yansıtmak anlamında da değil üstelik, aynı zamanda çıkış yolları gösteriyor öyküler. ‘Sınırın Gerisinde’ isimli ikinci bölümde ise ayakları daha yere basan, günlük hayattan sahneler içeren, kişilerin açmazlarına işaret eden altı tane öykü mevcut; hakikaten hiç bana geçmedi yahut beğenmedim dediğim öykü olmadı her iki bölümde de. Bilhassa kendime, ruhuma dair pek çok şeyi irdelememe vesile oldu.

“Bin yıldır hayattayım. En azından böyle hissediyorum. Markette gazlı içecek rafına bakarken bu düşünce bir kez daha geçti zihnimden.
Bin yıldır hayattayım.” (Çok Önemli Bir Şey, sf 88)

Yine iyi bir kitap bekliyordum ancak bu kadar iyisini ben bile hayal edemezdim. Üzerine çalışıldığı, itinayla hazırlandığı belli olan öyküler. Birinci bölümü defalarca okuyacağıma eminim, zira oradan toplayacağım pek çok deniz kabuğu var. Gözümü de yeni kitaba çevirdim böylece.