Ege’nin incisi Knidos antik kentinde müthiş bir cennet mozaiği

2600 yıl önce Knidos Güney Ege’de bugünkü Bodrum kadar önemli bir limandı. Bilimde, mimarlıkta ve sanatta oldukça ileri bir kentti.

Bugün Datça’dan 15-20 dakikalık bir otomobil yolculuğuyla veya denizden ulaşılabilen Knidos muhteşem bir konuma sahip. Hemen kuzeyinde Gökova Körfezi var, güneyinde ise Hisarönü Körfezi. Nitekim antik şehrin iki limanından biri Gökova’ya, diğeri Hisarönü’ne bakıyor.

Modern Mavi Yolculuk rotalarının tam ortasında ve değişmez ziyaret yeri.

Milattan önce 4. yüzyılda kurulan bu Karya kenti uzun zamandan beri kazılıyor. Bu kazılar son yıllarda iyice hız kazandı. Burada Antik Çağda başlayan yaşan Ortaçağa kadar devam etmiş aslında. O yüzden şimdilerde Knidos’taki ünlü sütunlu kilise yapısı ayağa kaldırılmaya çalışılıyor. 

Antik dönemin en önemli sanat ve ticaret merkezlerinden biri olan, her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti konuk eden, asırlara meydan okuyan görkemli yapılarıyla ziyaretçilerini etkileyen Knidos sütunlu liman caddesi, agorası, iki antik tiyatrosu ve iki limanıyla öne çıkıyor.

Astronomi ve matematik bilimci Eudoksus, doktor Euryphon, ressam Polygnotos ve dünyanın yedi harikasından biri olarak gösterilen İskenderiye Feneri’nin mimarı Sostratos’un yaşamına tanıklık ettiği rivayet edilen Knidos Antik Kenti Ege ile Akdeniz’in birleştiği yerde özel bir konuma sahip.

Eudoksus’un geliştirdiği ve dönemin büyük buluşu olarak kabul edilen güneş saati ise antik kentteki yerini halen koruyor.

Karadan ve denizden ulaşılması cazibesini daha da arttıran antik kentte, uzman ekipler tarafından 12 ay kazı çalışması yürütülüyor.

Knidos Antik Kenti Kazı Başkanı ve Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı AA muhabirine, antik kentteki kazı çalışmalarının bu yıl Geleceğe Miras Projesi kapsamında yürütüldüğünü söyledi.

Öncelikle kentin ana arterleri ve buna bağlı kamusal ve dini yapıların yavaş yavaş açığa çıkartıldığını belirten Doksanaltı bu çalışmalarla ilgili hem bilimsel yayınlar yapıldığını hem de bu alanların gelecek kuşaklara aktarılması için konservasyon ve restorasyon işlemlerinin gerçekleştirildiğini kaydetti.

Doksanaltı kentte bir taraftan kazı ve restorasyon çalışmalarını sürerken diğer taraftan da ziyaretçileri ağırlamaya devam ettiklerini söyledi.

Bulunan mozaikler dikkati çekiyor

Kentin ana kilisesinde yoğun bir çalışma yürüttüklerini anlatan Doksanaltı şöyle konuştu:

“Kilisede özellikle milattan sonra 5’nci yüzyıldan 7’nci yüzyıla kadar kentin sosyal ve dini yapısıyla ilgili çok önemli veriler elde ettik. Bunlar arasında özellikle dikkati çeken zemin mozaikleri. Özellikle cennet tasviri olarak da değerlendirebileceğimiz vahşi ve evcil hayvanlar, bitkisel bezemeler gibi çok miktarda figürlü sahneler açığa çıkartıldı. Özellikle bu sahneler arasında panter, aslan ve dağ keçisi motifleri öne çıkıyor. Yaptığımız araştırmalara göre, buradaki mozaik ustalarının kendi dönemlerinin saray üslubunu da sürdüren başarılı ustalar olduğunu ifade edebiliriz. Kilisenin düşmüş olan sütunları, oturma sıraları da ayağa kaldırılıyor. Böylece kentte ziyaret edilecek yeni bir gezi destinasyonu da oluşturulmuş oldu.”

Yeni duvar yazıları bulundu

Prof. Dr. Doksanaltı Knidos’ta daha önce açığa çıkarılan Arapça duvar yazılarına ek olarak çok sayıda yeni duvar yazısı daha bulunduğunu bildirdi.

Bunların özellikle İslam fetihleriyle alakalı önemli veriler sağlayacağını dile getiren Doksanaltı Knidos’un sürprizlerle dolu olduğunu ve kazılarda yeni kitabelere rastlamayı ümit ettiklerini belirtti.

Kentin ada ve parsellerini birbirinden ayıran teraslarla ilgili çalışma yaptıklarını da belirten Doksanaltı “Bu çalışmayla kentin teras duvarları açığa çıkartılırken aynı zamanda şehircilik anlayışı, antik dönemden günümüze nasıl ulaştığıyla ilgili önemli veriler de elde edilmiş oldu” dedi.