Hafize Ana’nın zilini çaldılar
Amerika'da bir özel şirketin Ay'a gönderdiği iniş aracı şimdilik sorunsuz yol alıyor. Eğer iniş başarılı olursa ilk kez bir özel şirketin aracı Ay'a inmiş olacak. Ama bir ilk daha var: Heykeltraş Jeff Koons'un 125 'Ay Heykeli'ni de taşıyor bu araç.
Dünyamız aynı anda tarihe geçecek iki olaya birden tanıklık etmek üzere. Perşembe günü Amerika’da Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden havalanan SpaceX şirketine ait Falcon adlı roket, bir özel sektör şirketine ait Ay aracını taşıyordu. Roket başarıyla havalandı, Ay aracı da başarıyla roketten ayrıldı, şimdi Ay’a doğru yol alıyor. Eğer her şey yolunda giderse araç 22 Şubat günü Ay yüzeyine yumuşak iniş gerçekleştirecek.
Daha geçen ay bir başka Amerikan şirketi Ay’a araç indirmeyi denemiş ama araç kalkış sırasında yaşadığı bir arıza sonucu Ay’a ulaşamamış, onun yerine dünyaya düşmüştü. Ama bu kez şimdilik bir arıza yok, Intuitive Machines adlı şirketin bir İngiliz telefon kulübesi büyüklüğünde olan aracı Nova-C yoluna devam ediyor.
Eğer başarılı olur ve Nova-C Ay yüzeyine sorunsuz biçimde inerse bu Amerika’nın 1972’deki Apollo 17 seferinden sonra ilk inişi olacak. Üstelik ilk kez bir özel şirket Ay yüzeyine araç indirmiş olacak. Yani tarihe geçecek.
Ama bu seferde tarih yazacak tek şey bu değil. Nova-C’nin başlıca üç yükü var. Bunlardan biri NASA’nın yeni bir kamerası ve Ay aracı. Zaten sefer esas olarak onun için yapılıyor, NASA bu iş için Intuitive Machines’e 118 milyon dolar ödeyerek seferi finanse etti. Ama Nova-C’de iki şey daha var. Bunlardan biri, Florida eyaletinin Daytona Beach kasabasındaki Embry-Riddle Aeronautical Üniversitesinden öğrencilerin hazırladığı bir kamera sistemi. Sonuncusu ise dünyanın en pahalı heykeltraşı olarak bilinen Jeff Koons’un Ay yüzeyine yerleştirilmek üzere özel olarak tasarladığı bir heykel. Evet, yanlış okumadınız, eğer önümüzdeki birkaç gün boyunca her şey yolunda giderse Ay yüzeyinde bir modern sanat eseri de yer alacak.
Yani Jeff Koons da tarihe geçmeye hazırlanıyor. 2019 yılında Christie’s müzayedesinde gümüş tavşan heykeli 91 milyon dolara satılan sanatçı, Ay yüzeyine gönderilmek üzere 125 minyatür ay heykeli tasarladı.
Heykelleri uzaya gitmeden kısa bir süre önce röportaj veren Amerikalı sanatçı “Başkan Kennedy’nin aya gitmekle ilgili konuşmasını dinleyerek büyüdüm. Bu, toplumumuza kendimize inanabileceğimiz ve bir şeyler başarabileceğimiz konusunda bir vizyon ve dürtü verdi” dedi.
Jeff Koons paslanmaz çelik heykellerini 2022 yılı sonunda uzayda olacak şekilde hazırlamıştı. Ancak proje bu hafta yaşanan bir aksilik de dahil olmak üzere birkaç kez sekteye uğradı. Her seferinde yeni umutlarla da yeniden başladı. Bilim insanları paslanmaz çelikten üretilen eseri taşıyacak uzay aracında bir sorun olduğunu fark ettikten sonra Falcon 9 roketinin fırlatılmasını ertelemişlerdi.
Amerikalı sanatçı Jeff Koons, uzaya bir eser gönderme fikrini oğluyla yaptığı bir konuşma sonrası edindi. Sanatçının oğlu, babasına neden uzayda sanat eseri yok ve neden kendisi uzaya bir eser göndermiyor soruları karşısında bu projeyi geliştirmeye başladı. Projede dijital sanat ve teknoloji şirketi NFMoon ve uzay keşif şirketi 4Space’in yanı sıra Pace Gallery’nin desteği de yer aldı.
Bu yolculukla bir ilki gerçekleştirmeye çok yaklaşan Jeff Koons bunu deneyen tek isim değil. Daha önce de başka sanatçılar eserleriyle uzayı fethetmeye çalıştı. ancak sanat eserleri uzayın enginliğinde kaybolup gitti. Sanatçı Trevor Paglen, 2018 yılında Nevada Sanat Müzesi ile işbirliği yaparak ‘Orbital Reflector’ adlı eserini uzaya fırlattı. Milyonlarca dolara mal olan proje kısa süre sonra mühendislerin roketle iliştiminin kesilmesiyle başarısızlığa uğradı.
Öte yandan Jeff Koons heykellerini taşıyan uzay aracı hedefine ulaşırsa, aydaki ilk izinli sanat eseri olacak. Amerikalı sanatçı uzaydaki tarihi öneme sahip yerleri ve eserleri koruyan Artemis Anlaşması’na göre bunun bir miras alanı olarak ebediyen ayda kalacağını da ümit ediyor.