Seine Nehri’nden Kuzey de şikayetçi
Paris Olimpiyat Oyunları'nın açılışında Fransa'nın tanınan drag queenlerinin yaptığı gösteri, 'Son Akşam Yemeği' tasvirine yapılan gönderme büyük tepkilere neden oldu. Öyle ki Twitter'da Elon Musk ile Fransa Cumhurbaşkanı Macron karşı karşıya geldi!
Dün akşam Olimpiyat tarihinde bir ilk yaşandı. Fransa geleneksel olarak stadyumda yapılan açılış törenini tüm Paris’e yaymayı tercih etti. Sen Nehri’nden geçen sporcular, büyüleyici Paris manzaraları, kente daha da fazla romantizm katan yağmur, meşalenin taşınması, Lady Gaga performansı… Lakin seremonide sıra Eyfel Kulesi’nin yanıbaşındaki Debilly Köprüsü’nde gerçekleşen kırmızı halı gösterisine gelince durum değişti. Biz durumun değiştiğini TRT’nin yayınından anlatık! TRT ne yapacağını şaşırdı. Hemen reklama gidildi sonra da kontrollü bir yayına geçildi.
İşte o kırmızı halı gösterisinde sahneye drag queenler çıktı. Genç Fransız moda tasarımcıların ürünlerini sergilediler, dans ettiler ve sonra da Leonardo Da Vinci’nin Milano’daki Santa Maria delle Grazie Kilisesi’nin duvarında yer alan ‘Son Akşam Yemeği’ tasvirini canlandırdılar.
Moliere Ödüllü tiyatro sanatçısı Thomas Jolly’nin artistik direktörlüğünü üstlendiği açılış töreninin bu bölümü hem Türkiye’de hem de dünyada tartışma konusu oldu. Fakat farklı nedenlerden dolayı. Önce Türkiye’ye bakalım. Türkiye’de Sabah ve Yenişafak‘ın haberlerine de yansıdığı şekilde gösterinin bu bölümü ‘LGBT propagandası’ olarak nitelendirildi.
This was extremely disrespectful to Christians
— Elon Musk (@elonmusk) July 26, 2024
Türkiye dışındaysa drag queenlerin ‘Son Akşam Yemeği’ni canlandırması, bu gösteride bir çocuğun yer alması tepki çekti. Hristiyanlık inancında önemli bir yer tutan ‘Son Akşam Yemeği’nin drag queenler tarafından canlandırılmasına özellikle muhafazakar ve sağ siyasetçiler tepki gösterdi. ABD’li Fox TV seremoninin bu bölümünü “Saçmalık” olarak nitelendirdi. Elon Musk ‘Bu Hristiyanlara saygısızlık” diye tweet attı. ABD’li yüzücü Riley Gaines “Olimpiyat Oyunlarında peruklu erkekler ön planda ve ortada… Kimse bana bir daha bu grubun ‘baskı altında’ veya ‘ötekileştirilmiş’ olduğunu söylemesin” diye tepki gösterdi.
This is France!
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) July 26, 2024
Bu tartışmalara ise Fransa Cumhurbaşkanı düzeyinde cevap verdi. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “This is France” yani “Fransa budur” tweeti attı. Ancak tweetin altına gelen yorumlar Macron’a destekten ziyade tepkilerle doluydu. Fransız kültürüne ve ülkenin köklerine atıfta bulunan kullanıcılar Macron’a da tepki gösterdi. Hatta bu gösteriyi “Batı medeniyetinin ölümü” olarak değerlendirenler de oldu.
Gösterinin artistik direktörü Jolly de tepkiler karşısında gösterinin amacının olimpiyatlarda her insanın kendisinden bir şey bulması olduğunu söyledi. Fransız medyasındaysa bu tartışma karşılık bulmadı. Le Figaro ve Le Monde gibi ülkenin önde gelen gazeteleri gösterinin tümünün uyandırdığı coşkuya değindi.
Peki tepkilerin odağındaki bu drag queenler kim? Paris’in gece kulüplerinde sahne alan bu dansçılar uzun yıllardır hem Parislilerin hem de kente gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Abartılı kıyafetler ve kadınsı dans figürleriyle erkek dansçıların sergilediği bu gösteriler ilk kez 1960’larda New York’ta ortaya çıkmıştı. Bu gösteriler günümüzde LGBTQ+ kültürünün önemli bir sembolü olarak da kabul ediliyor. Paris gece hayatında da ilgi gören drag queenlerin bu dansları, 19. yüzyılın sonlarında Paris’in sınırsız eğlenceleriyle tanınan kulüplerindeki gösterilerle de karşılaştırılmakta. Drag queenlerin ilgi gören bu gösterileri genelde kabare ve diskoteklerde gerçekleşiyor.
Dünkü gösterilerde yer alan iki isim Nicky Doll ve Piche Fransa’da tanınan isimler. Nicky Doll Mart 2022’de TV programı olan Drag Race France’ın sunucu oldu. Piche ise yine Drag Race France’ın yarışmacılarından biriydi. Ki queer kültürünü destekleyenler için onların seremonide yer alması önemli bir başarı olarak görülüyor. “Küresel bir etkinlikte queer ve drag temsiliyeti açısından büyük bir an ve aynı zamanda Fransız drag sanatçılarının ülkede nasıl anaakım yıldızlar haline geldiğini gösteriyor” yorumları yapılıyor.
Açılış töreninin çok konuşulan bir diğer noktasıysa Fransız metal müzik topluluğu Gojira’nın gösterisiydi. Törenin ‘Özgürlük’ başlıklı bölümündeki performans “Ah ça ira” sözüyle başladı. Fransa’nın devrim sonrası giyotinle idam edilen kraliçesi Marie Antoinette’in ağzından duyduğumuz bu söz devrimcilerin marşı olarak da biliniyor. Söz, Türkçeleştirildiğinde “Bu da geçecek” gibi bir anlama sahip.
Metal grubu Gojira’nın Ile de la Cité adasındaki tarihi Adalet Sarayı’nda (Palais de Justice) sahne alması gösterinin bir diğer dikkat çekici noktasıydı. Zira Conciergerie olarak bilinen bu yapı hem adalet sarayı hem de hapisane olarak kullanıyordu. Burada tutuklu kalan isimlerden biri de sonrasında idam edilecek olan Marie Antoinette’ti.
Dört saat süren ve Paris’in büyüleyici güzelliğine bol bol tanıklık edilen açılış töreninde herkesi mutlu eden anlar da vardı. Sen Nehri boyunca sporcuların geçiş töreni ve seremoninin sonunda Celine Dion’un ‘L’hymne a l’Amour’ performansı şimdiden unutulmazlar arasına girdi.