Sinan’ın ustalık eseri Selimiye’de çimento harcı kullanılmış!

Mimar Sinan’ın ‘Ustalık eserim’ dediği Edirne’deki Selimiye Camii, dört yüz yıldır ayakta. Ama zaman zaman her tarihi yapı gibi restorasyon yapılıyor. Şimdilerde de restore ediliyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde bulunan caminin restorasyonu için bir bilim kurulu oluşturuldu ve bu kurulun gözetiminde yapılıyor bütün işlemler.

25 Kasım 2021’de başlayan restorasyonda sona yaklaşıldı. Lakin Selimiye Camisi Restorasyonu Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Can Binan öyle bir şey açıkladı ki şaşırdık kaldık. Meğer daha önceki restorasyonlarda yapıda çimento harcı kullanılmış. Şimdiki restorasyon ekibinin görevlerinden biri de yapıya zarar verdiği düşünülen çimento harcını temizlemek. Yerine bu tür yapılara daha uygun olan horasan ya da kireç harcı katkılı yeni harçlar kullanmak.

Çimento harcı 1983’teki restorasyondan kalma

Selimiye’nin son büyük restorasyonunun 1983 -1984 yıllarında yapıldığını söyleyen Binan “O yıllarda çimento harcının bu yapı gibi kireç harcı ağırlıklı uygulamaların yapıldığı yapılarda ne tür etkiler yaptığı çok iyi bilinmiyordu. Dolayısıyla dünyada birçok yerde olduğu gibi bu yapıda çimento harcının kullanılmış olduğunu görüyoruz.

Tabii bunlar zaman içinde hem ilk yapıldığında hem de süreçte yapıya çok çeşitli zararlar verebiliyor, ki zarar verdiğini biliyoruz. Dolayısıyla eğer yapının bünyesiyle çok fazla entegre olmamışsa ve onu sökmemiz neticesinde yapının başka bir noktasına zarar vermiyorsak eğer genellikle o çimento harçlı uygulamaları kaldırmayı düşünüyoruz.”

‘Caminin genel durumu iyi’

Binan, Selimiye’de çimento harcının genel olarak sıvalarda kullanıldığını söylüyor. Yapıya zarar vermeyecek şekilde bu harçların temizlendiği, yerine de malzeme uzmanlarının yaptığı analizler sonucu özgün horasan ya da kireç harcı katkılı yeni harçlarla yapılıp kullanıldığını anlatıyor.

Binan, genel olarak caminin durumunun iyi olduğunu söyleyip “Yapının statik olarak genel çerçevesiyle iyi durumda olduğu anlaşıldı. Birkaç noktada takviye yapıldı kubbede ve bazı yerlerde. Bunun dışında yapının ana kubbe kurşunları, ağırlık kubbeleri, minarelerin kurşunları hepsi değiştirildi, yenilendi. Onların altında bulunan çamur sıva ve diğer katmanlar yenilendi ve bu restorasyon öncelikle statik ve yapıyı koruyucu sistem bir elden geçirilerek başladı” dedi.

Restorasyon sırasında dönemin inşaat teknolojisiyle ilgili daha önce bilinmeyen bilgilere ulaştıklarını söyleyen Binan, bu bilgilerin, hem mimarlık tarihi açısından hem tarihsel açıdan hem de yapı teknolojisi tarihi açısından önemli olduğunu anlatıyor.

Büyükada Taş Mektep sanatın hizmetinde