Cehalet kanser yapıyor: A’dan Z’ye HPV ve aşısı

Kadınları rahim ağzı kanserinden koruyan HPV aşısı zorunlu aşılar arasında yer almıyor ancak uzmanların aktardığına göre hayati önemde. Türkiye’nin gündemine de sık sık aşı yaptıran kadınların daha sonra ödedikleri ücreti açtıkları davaları kazanarak geri almalarıyla giriyor. Yine de net olarak bilinmiyor, aşı da yaygınlaşmıyor. Ancak yaklaşık bir hafta önce bu aşıyı yaptıran bir sosyal medya fenomenine ‘eşini aldatıyor’ dendi ve kadının özel bilgileri ifşa edildi. Peki bu olay nasıl başladı?

Sosyal medya ünlüsü Ecem Taşer, yaklaşık iki hafta önce eşi iş yerinden izin alamadığı için Fas tatiline arkadaşlarıyla gittiğini söylemişti. Bu tatil bir buçuk yıl önce yapılmıştı ama videodan kısa bir süre sonra eşiyle birlikte HPV aşısı yaptırınca sosyal medyada linçlenmeye başladı. Tatil ve HPV aşısını birbirine bağlayan kimi sosyal medya kullanıcıları genç kadına hakaret ve tehditlerle saldırdı. Ecem Taşer de yeni bir video çekerek yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Bu ülkede bir kadın olarak dün gece akıl almaz olaylar yaşadım. Önce telefon numaram paylaşıldı ardından hastane kayıtlarım paylaşıldı, tehditler aldım ve sindirilmeye çalışıldım. Her şey geçen hafta paylaştığım sizin deyiminizle hanımcı yani karısına değer veren biriyle neden evlendim videosuyla başladı. O videoda diyorum ki eşim işinden izin alamadığı için ben Fas tatiline onsuz gittim. Ben yemeği yapıp bulaşığı yıkarken o da ev işlerini yani temizliği yapıyor. Bunları söylediğim için kötü kadın ilan edildim. 10 gün önce genç kızlara farkındalık oluşturması açısından gidip HPV aşısı yaptırdık eşimle birlikte. Bunu paylaştım. HPV aşısı rahim ağzı kanserinden korunmak için doktorların önerdiği bir aşıdır. Herhangi bir virüsü kapmadan herhangi bir hastalığa yakalanmadan önce yapılır. Bu iki ayrı hikayeyi bazı art niyetli insanlar şöyle yorumladılar: Arkadaşlarıyla Fas tatiline gitti kocası olmadan ve döner dönmez HPV aşısı yaptırdı çünkü kesin kocasını aldattı.”

Linçlere cevabım pic.twitter.com/TEivqc0Dgc

— Ecem Taşer (@ecemtaserr) December 27, 2023

Ecem Taşer’in başına gelenler ise HPV aşısı yaptırmayı düşünen birçok kadını korkuttu. Birden fazla kişiyle cinsel birliktelik yaşadığı düşünülür ve kendisinin başına da Ecem Taşer’in yaşadıkları gelir diye korkanlar zaten çok da bilinmeyen HPV aşısından uzaklaştı. Ecem Taşer’e destek veren kadınlar da özellikle bu duruma vurgu yaptı ve bu baskıların halk sağlığını tehdit ettiği konuşulmaya başlandı.

HPV ve aşısını uzmanı anlattı

HPV aşısı hakkında merak edilenleri İstanbul Tabip Odası Kadın Komisyonu üyesi Dr. Asya Altun 10Haber’e anlattı.

-HPV nedir? Kaç türü var? Kaçı kansere neden oluyor?

HPV papillomaviridea ailesinden bir DNA virüsüdür. 200’den fazla insan papilloma virüsü (HPV) tipi tanımlanmıştır ve 40’tan fazla HPV tipi tipik olarak cinsel temas yoluyla bulaşır, anogenital bölgeyi enfekte eder. Human papilloma virüs (HPV) tipleri kanserle olan ilişkilerine göre 2 gruba ayrılır. Düşük riskli veya kanserojen olmayan HPV tipleri ve yüksek riskli veya kanserojen olan HPV tipleridir.

-HPV nasıl bulaşır?

En sık bulaş cinsel temasla olsa da bulaş için kontamine yüzeyler (Enfeksiyon etkeninin vücut yüzeyi, eşyalar veya su, gıda gibi maddeler üzerinde bulunması), cilt lezyonları, doğum kanalı olmak üzere değişik yollar olduğu bilinmektedir. Genital HPV enfeksiyonu taşıyanların el ve tırnak örneklerinde sıklıkla HPV DNA’sı görülmüştür. Şahsi hijyen ve öz bakım zayıfladığında, oto enfeksiyon şeklinde yeni enfeksiyonlar oluşabilir ve cinsellik olmadan da enfeksiyon yayılabilir.

-HPV belirtileri nelerdir?

Çoğu kişide klinik bir bulguya rastlanmaksızın, kendiliğinden vücuttan temizlenebilirken, anogenital veya deri siğilleri ile de karşımıza çıkabilir. Daha ciddi vakalarda kansere kadar giden birtakım değişiklikler meydana getirebilmektedir. Her iki cinste de bir enfeksiyonun yol açtığı kanser olgularının en sık görülen sebeplerinden biridir.

-HPV’nin tedavisi var mı?

HPV tanısı alan birey için tedavi planlanırken lezyonun yaygınlık derecesi, hastanın yaşı ve çocuk arzusu gibi birçok faktör göz önüne alınmaktadır. Buna göre en uygun tedavi yöntemi seçilebilir. Bu yöntemler arasında elektrokoterizasyon, kriyoterapi, konizasyon, LEEP ve histerektomi yöntemleri yer almaktadır.

-HPV aşıları hangi hastalıklara karşı koruyuculuk sağlar?

HPV aşısı; anogenital, deri siğillerine, serviks, anal, orofaringeal (dil kökü ve boğazın üst kısmı), vulvovajinal ve penis kanserine karşı yüksek oranda koruyuculuk sağlar.

-HPV aşıları kaç doz yapılır? Türkiye’de yeterli dozda uygulanıyor mu? Dozun eksik olması koruyuculuğu etkiler mi?

HPV aşıları Türkiye’de ve dünyada 15 yaşından önce yapılırsa 2 doz yeterli iken 15 yaşından büyük bireylerde 3 doz yapılması gerekmektedir, eksik doz koruyuculuğu azaltan bir faktördür.

-Aşı olmak isteyenler hangi yolu izlemeli?

HPV aşısının 1 yıl önce Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olacağı duyuruldu ama bu konuda hiçbir gelişme olmadığı için aşı olmak isteyenler eczaneden kendi cebinden karşılayarak aşıyı edinip ASM’de veya hastanelerin aşı birimlerinde yaptırabilirler. Son zamanlarda aşıyı kendi cebinden karşılayıp yaptıran birçok kişi SGK’ya dava açarak ücretlerini geri almaya başladı.

-Aşı sadece kadınlar için mi gerekli?

Aşı tabii ki sadece kadınlar için değil, cinsiyet fark etmiyor. Ama sadece kız çocuklarına aşılama yapılmasıyla bile ülkemizde serviks kanserini yüzde 90 civarı bir oranda azaltabiliriz.

-Aşı olmadan önce cinsel birliktelik yaşamamış olmak şart m?

Aşının maksimum etkinlikte olabilmesi için henüz cinsel birlikteliğe başlamadan yapılmış olması önerilir. Ama cinsel aktif dönemde de yapılması yine koruyucu olacaktır.

-Çocuklara aşı yapılması için önerilen yaş aralığı nedir?

Aşılama çocukluk döneminde başlamalı erkek ve kadında 9-26 yaşları arası önerilen uygulama yaşıdır. CDC de 11-12 yaş civarı rutin aşılama kapsamında olmasını önerir. 27-45 yaş arası risk faktörü olma durumunda koruyuculuğu azalmış olsa da yapılabilir. 45 yaş üstündekiler için ruhsat bulunmuyor.

-Aşının yan etkileri var mı? Aşı olduktan sonra nelere dikkat edilmeli?

HPV aşısının yan etkileri; aşı yapılan bölgede hafif şişlik, hafif ağrı, kızarıklık, ateş, aşı uygulanırken baş dönmesi olabilir.

-HPV tedavisi görmüş ve atlatmış bir kişi de aşı olmalı mı?

HPV tedavisi görmüş ve atlatmış kişiler de aşı yaptırabilir. Kanseröz diğer HPV tiplerine karşı koruyucu olacaktır. Ayrıca aşı olmuş olsa da tüm kadınlar rahim ağzı kanseri açısından tarama programı içinde tutulur. Bu da herhangi bir pozitiflik olmadığı sürece HPV DNA testi ile 5 yılda bir smear testi taraması ile 3 yılda 1 yapılması önerilir.

Ücretsiz olacağı müjdelenen HPV aşısına zam geldi