Aşırı işlenmiş gıdaların obeziteden başlayarak 'metabolik sendrom' adı verilen bir dizi rahatsızlığa sebep olduğu biliniyor. Bu hafta yapılacak Obezite Kongresinde, bu tür gıdaların paketlerine uyarı mesajları konması önerilecek.
Kalp hastalıkları, kanser, diyabet, obezite, depresyon, kaygı bozukluğu… Aşırı işlenmiş gıdalar 30’dan fazla hastalıkla ilişkilendiriliyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yalnızca Avrupa’da her yıl yaklaşık 350 bin ölüme neden oluyor. Aşırı işlenmiş gıdalar giderek daha çok tüketiliyor, market raflarında geniş yer kaplıyor.
Adından da anlaşıldığı olduğu üzere bunlar işlenmiş gıdaların en fenası. Tuz, tatlandırıcı ve yağ eklenen, raf ömrünü uzatan, dokuyu koruyan ve lezzeti artıran yapay aromalar, koruyucular ve renklendiriciler eklenen gıdalar için kullanılan bir terim
İsim babası Sao Paulo Üniversitesi’nden Prof. Carlos Monteiro. Bu hafta düzenlenecek Uluslararası Obezite Kongresi artan ultra işlenmiş gıda tehlikesini vurgulayacak. Öncesinde İngiliz gazetesi The Guardian’a konuşan Prof. Monteiro bu gıdaların obezite ve diyabet gibi beslenme şekline bağlı kronik hastalıklar salgınına neden olduğunu söylüyor.
Tüm bu zararları nedeniyle sigaradakilere benzer uyarı etiketleriyle satılması gerektiğini savunuyor.
Prof. Monteiro ve meslektaşları ultra işlenmiş gıda terimini ilk kez 15 yıl önce ‘Nova’ adı verilen gıda sınıflandırma sistemini tasarlarken kullandı. Bu sistemde minimal düzeyde işlenmiş gıdalardan başlayarak ultra işlenmiş gıdalara kadar dört grup yer alıyor. Değerlendirmede gıdaların besleyici içeriklerine ve tüketilmeden önce geçirdiği işlemlere bakılıyor.
Aşırı işlenmiş gıdaların insan sağlığı üzerindeki etkisini göstermek için araştırmaların halkı uyarmakta yetersiz kaldığını savunan Prof. Monteiro sigara kullanımında olduğu gibi halk sağlığı kampanyaları yapılmasını öneriyor. Ayrıca bu gıdalara dair reklamların kısıtlanması gerektiğini söylüyor, okullarda satışının ise tamamen yasaklanması gerektiği görüşünde. Diğer bir önerisi ise bu gıdaların daha yüksek oranda vergilendirilmesi ve elde edilecek gelirle sağlıklı gıda tüketiminin desteklenmesi için kullanılmasını öneriyor.