Evlenmeyi düşünenlere kılavuz: Karşınızdaki kişi doğru insan mı? Nasıl anlarsınız?

Çift ve Aile Terapisti Emre Konuk ile söyleşimizin ilk bölümünde çocukluk travmalarının bir yetişkinin ilişkileri, beden ve ruhsal sağlığı üzerinde nasıl derin izler bırakabileceğini konuşmuştuk. İkinci bölümde ise bir evliliğin boşanmaya gittiğini gösteren işaretleri ele aldık. Bugün de evlilik kararı almayı düşünen çiftler için hayati öneme sahip konulara değiniyoruz:

Evlenmeyi düşünenler, karar vermeden önce birbirlerinde hangi özelliklere bakmalı? Hangi konuları açıklığa kavuşturmalı? Emre Konuk’un tavsiyeleri bu önemli karar öncesinde rehberiniz olabilir.

Evlilik kararı almayı düşünen çiftler, bu adımı atmadan önce neleri göz önünde bulundurmalı?

Şunu söyleyerek başlayayım: Gençlerin önemli bir kısmı bir ailenin nasıl yönetileceğini öğrenmeden bir araya geliyor, tabiri caizse evlenince eşekten düşmüş karpuza dönüyor. Aile yönetimi, parasal sorumluluklar, ev işleri, çocuk yetiştirme gibi konularda yeterince bilgiye sahip olmadıkları için de “Evlilik böyle bir şey miymiş?” diye yakınıp duruyorlar.

Batı ülkelerinde ‘evlilik öncesi danışmanlık’ diye bir destek hizmeti var. Bu tür bir danışmanlık, evlenmeden önce iletişim becerilerini geliştirmeleri, olası sorunları önceden tanımaları konusunda gençlere yardımcı oluyor. Ülkemizde de Aile Bakanlığı, aile kurmak isteyen gençlere evlilik hayatına hazırlanmalarını sağlamak için yıllardır eğitim veriyor. Bana kalırsa bu tür programların politika olarak daha fazla desteklenmesi çok yerinde olur.

Evlilik kararından önce gençlerin neleri göz önünde bulundurması gerektiğine gelince… Baştan bazı konuların netleştirilmesi lazım:

📍 İkiniz de çalışmak zorunda kalacaksınız. Çok büyük paranız da yok. Gelirleriniz yeterli olacak mı, çok mu borçlanacaksınız? Geniş aile size yardımcı olacak mı? Olacaksa yardımlarla hayatınızı ne kadar sürdüreceksiniz? Acaba evliliğin tam zamanı mı yoksa bir yıl kadar tasarruf mu yapmayı planlıyorsunuz?

📍Düğün alışverişi nasıl yapılacak? Kız ve erkek tarafı ne alacak? Üzerinde düşündünüz mü? Çünkü sıklıkla bu konularda kavga çıkar.

📍Geniş ailelerinizden ayrılıp kendi çekirdek ailenizi kuracaksınız. Ailelerinizle ilişkileriniz hep devam edecek elbette ama kendi ayrı cumhuriyetinizi kurmaya hazır mısınız? Çünkü özellikle bağlanma sorunlarınız varsa ayrışma hem aileniz hem de sizin için sorun olarak yaşanmaya müsait bir zemin oluşturabilir.

📍Ev içindeki görevler ve sorumluluklar nasıl paylaşılacak? Bu konuda anlaşmaya vardınız mı?

📍Kariyer hedefleriniz, değerleriniz gibi konularda hemfikir misiniz?

📍Çocuk yapacak mısınız, çocuk olursa ona kim bakacak? Bu konuda planınız nedir?

Liste elbette uzatılabilir ama ana hatları bu şekilde özetleyebilirim.

Bir evliliğin daha baştan yürümeyeceğini gösteren işaretler var mı? Evlenmeyi düşünenler, karar vermeden önce birbirlerinde hangi özelliklere bakmalı?

Öncelikle aşkın evlilik kararı almada yeterli olmadığını söyleyeyim. Hatta aşk varsa “Biraz geçsin, ondan sonra evlenin” diyeceğim neredeyse. Çünkü aşık olduğunuzda gözünüz görmeniz gerekenleri görmez.

Karşınızdaki kişide ilk bakacağınız şey onun geçmişi. Örneğin şiddet, cinsel taciz, terk, ihmal gibi olumsuz çocukluk yaşantılarına maruz kalmış mı? Ailesinin ilişkileri nasıl, bozuk ve sürekli kavga mı ediyorlar? Geçmişiyle ilgili iki önemli konu daha var: Sevgiliniz daha önce başkasını aldatmış mı? Bağımlılığı (alkol, madde, kumar, internet gibi) var mı?  Eğer sevgilinizin geçmişine yönelik bu tür risk faktörleri varsa 36 kere düşünmenizde yarar var.

Bu arada ilişkinizin başlangıcıyla ilgili iyi ve güzel anılarınızın olmaması da bir risk faktörü. Bu, taraflar arasında uyum sorunlarının olduğuna ve zayıf duygusal bağlara işaret edebilir.

Peki şu anla ilgili dikkate alınması gereken noktalar veya karakter özellikleri neler olabilir?

📍 Sevgilinizin beğendiğiniz, değer verdiğiniz en az birkaç tane karakter özelliği var mı? Bazıları bu soruya yanıt bulamıyor. Eğer aklınıza birkaç iyi özellik gelmiyorsa evlenmeyin.

📍 Anne babanız evlenmenize karşıysa size “Evlenmeyin” diyemem ama “Dikkatli olun” derim. Bu sorun ha bire gündeme gelecek çünkü.

📍Eğitim, kültür farkı bazen rahatsızlık yaratmaz. Ama farklılıklar sorun ediliyorsa bilin ki bunlar evlendikten sonra da artarak devam edecek.

📍 İlişkinizin ana motoru seks ise her şey onun üzerine kuruluysa çok risk var. Çünkü o coşkuyla seks devam etmeyecek.

📍 “Sevgilimin bazı sorunları var ama evlenince düzelir” diye düşünüyorsanız çok büyük hata ediyorsunuz. Çünkü evlilikte düzelmek yerine her şey daha da kötü oluyor.

📍 Kuralların çiğnenebilir olduğunu düşünüyor, “Heyecan olsun” diye tehlikeli işlere bulaşıyorsa anlayın ki en iyi ihtimalle hafif sosyopat bir arkadaşla karşı karşıyasınız.

📍 Başkalarından daha fazla yatak arkadaşı olmuşsa yine çok dikkatli olun. Tamam, şimdi çok aşık size ama bilin ki bir süre sonra bu eğilimi devam edecek. Çünkü öyle bir huyu var.

📍 İşinden atılıyor veya aniden ayrılıyorsa ve bunun makul bir nedeni yoksa, mesela “Bana yan baktı”, “Laf sokuşturdu, ben orada çalışmam” diyorsa bu, birtakım olumsuz kişilik özellikleri, davranış kalıpları hakkında önemli bir ipucudur.

📍 Eğer ilişkiniz, sevgilinizin kendini geliştirmesine önemli ölçüde katkıda bulunuyorsa ama siz yalnızca bir araç olarak kullanılıyorsanız bu duruma karşı dikkatli olmanız önemli.

📍 Sürekli söz verip hiçbirini tutmuyorsa…

📍 Rekabeti seviyor ama kaybetmeyi bilmiyorsa…

📍 Çok sık “Beni seviyor musun?” diye soruyorsa…

📍 Kıskançlık aranızda çok sık tartışma konusu oluyorsa…

📍 Sık sık ayrılıp tekrar bir araya geliyorsanız dikkatli olun.

Tartışma tarzı ve içeriğinin de önemini hep vurguluyorsunuz. Buralarda nelere bakılmalı?

📍 Normal bir tartışma iğneleme, alay, küçümseme, hor görme ve suçlamaların yer aldığı bir şeye dönüşüyorsa tedbirli davranmak lazım. Çünkü bu huyları sizinleyken edinmedi, bunlar devam eden huylar.

📍 Tartışma sırasında kişiye veya karaktere yönelik hakaretler ve aşağılamalar ciddi sorunların varlığına işaret eder. Bu tür davranışlar sağlıklı iletişim kuramadığını, çatışma çözme mekanizmalarının yetersiz olduğunu gösterir.

📍 Kızgınlık ve öfkenin çok sık dışa vurulması bir ilişkide ciddi bir uyarı işaretidir. Altta yatan daha derin sorunların göstergesi olabilir. Evlilik zaten potansiyel olarak sorumluluk ister. Anne-babanızın evinizdeki rahatlık orada olmaz, potansiyel olarak stresli bir yaşam başlar. Dolayısıyla bunlara hazırlıklı olmanız, öfkenin sonradan düzelen bir şey olmadığını bilmeniz lazım.

Son sorum şu: Evlilik için ideal bir yaş aralığı var mı?

Evlilik yaşında kültürel farklar rol oynayabiliyor. Öncelikle yasal evlilik yaşına ulaşmış olmanın önemi tartışılmaz bir gerçek. Bu temel ön koşulun gerekliliğini vurgulamaya bile gerek yok.

Yasal evlilik yaşından sonraki dönemde göz önünde bulundurulması gereken bazı noktalar var. Burada da asıl mesele kişinin beceri setlerini kazanıp kazanmadığı. Mesela metropol hayatından söz ediyorsak “Meslek edinmek, çalışmak, para kazanmak, bir evi yönetmek gibi beceriler geliştiği zaman evliliğe adım atılabilir” diyebiliriz. Dolayısıyla standart bir yaş önerisinden çok, bu becerilerin ne durumda olduğuna odaklanmak daha doğru.

Bana kalırsa bu tür becerileri olmayanların çok iyi düşünmesi gerekiyor. Özellikle de kadınların… Eğer mesleğiniz, paranız yoksa sömürülmeye ve istismara çok açıksınız. O nedenle karşınızdaki kişiyi, aileyi çok iyi tanıyıp ona göre hareket etmeniz lazım.

Evlilikte tehlike çanları ne zaman çalar? Boşanma yolunda 3 uyarıcı işaret

Evliliğinizde yaşadığınız sorunların kökeni çocukluk travmalarınızda gizli olabilir