2025’i karşılayanlar var, 2024 kayıp yıl mı olacak?
Cevdet Akçay'ın görevi kabul ederken beklentisi muhtemelen bankanın entelektüel kapasitesi ve politika oluşturma gücünü barındıran araştırma birimleri ve ekonomist kadrosuyla yakın çalışmak, yatırımcılara yeni politikaları anlatmak olmuştur. Ama Akçay'a banknot matbaası bağlandı.
Merkez Bankası’na üç yeni başkan yardımcısının atanması piyasada iyimser rüzgarlar estirmişti. Ancak atanan isimlere dair yapılan detaylı değerlendirmeler ve yükselişe geçen enflasyon karşısında para politikasının yeterince sıkılaştırılmaması olumlu havayı kısa sürede törpüledi.
Merkez Bankası’nın iletişiminin temelinde son enflasyon raporu toplantısında açıklanan iki unsur yer alıyor: Zamana yayılmış para politikası tepkileri ile makro ihtiyati araçların sıkılaştırma amacıyla kullanılması. Ancak Merkez Bankası’nın kendisi bile enflasyonun yıl sonunda yüzde 58’e yükselmesini beklerken bu yaklaşımın yeterli olmayacağı açık. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın geçen haftaki yabancı yatırımcı toplantısındaki performansının yetersiz bulunmasının en önemli nedeninin de bu olduğu söylenebilir.
Merkez Bankası’nın yeni bir hikayeye ve bunu destekleyecek güçlü adımlara ihtiyacı var. Zaten bu beklenti sebebiyle Merkez Bankası başkan yardımcılıklarına yapılan atamalar ilk anda piyasada iyimserliğe neden olmuştu. Atamaların politika adımlarına ve yeniliklere dönüşmesi beklentisi tükenmiş değil. Ancak banka içinden gelen haberler farklı bir görüntüye işaret ediyor.
Atamalar sonrasında Merkez Bankası birimleriyle ilgili görevlendirmelerin de tamamlandığı belirtiliyor. Yeni başkan yardımcıları arasında araştırma ve yatırımcı ilişkilerine katkı açısından ilk akla gelecek isim herhalde Cevdet Akçay’dır. Ancak Cevdet Akçay’a bankacılıkla ilgili birimin bağlandığı söyleniyor. Ayrıca banknot matbaası ve emisyon gibi birimlerin de Akçay’ın görev alanında olacağı ifade ediliyor.
Para politikası açısından en belirleyici birim olan Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü ise Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’a bağlanırken bankanın yatırımcılara bakan yüzü olan yatırımcı ilişkileri birimi Hatice Karahan’ın sorumluluğuna verilmiş. Banka içi kaynaklar, Fatih Karahan’a çok sayıda birimin bağlandığını ve adeta bir “Gölge başkan” gibi konumlandırıldığını ifade ediyorlar.
Cevdet Akçay’ın bu görevi kabul ederken beklentisi muhtemelen bankanın entelektüel kapasitesi ve politika oluşturma gücünü barındıran araştırma birimleri ve ekonomist kadrosuyla yakın çalışmak ve yatırımcıları yeni politikaları anlatmak olmuştur. Ancak bu birimlerin kendisine bağlanmaması, buna karşılık banknot matbaası ve emisyon gibi iş yükü yoğun, operasyonel birimlerle ilgilenecek olması gerçekten dikkat çekici.
Diğer taraftan Fatih Karahan’a çok sayıda birimin bağlanması da ilginç. Bazı kaynaklar da Fatih Karahan’ın Bakan Yardımcısı olmayı beklediğini, şartlar değişince Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevini kabul ederken güçlü bir konumlanma talep ettiğini öne sürüyor.
Yatırımcı ilişkilerinin bağlandığı Hatice Karahan’ın geçmişte Cumhurbaşkanı Başdanışmanı olarak sınırlı da olsa yatırımcılarla görüşmeler yürüttüğü biliniyor. Ancak o dönemdeki konumu ve yaklaşımıyla Merkez Bankasındaki yaklaşımı elbette farklılık gösterecektir.
Görev dağılımın yanı sıra dikkat çeken bir başka konu, bir başkan yardımcılığı koltuğunun halen boş olması. Aslında son atamalara bir isim daha eklenerek kadro tamamlanabilirdi ama olmadı. Bu konuda kulislerde farklı yorumlar yapılıyor.
İlk olarak, teklif götürülen birçok ismin görev kabul etmediği öne sürülüyor. Bu yorumu yapanlar Hafize Gaye Erkan’ın ataması öncesinde de yaklaşık on farklı adayla temaslar sürdüğü ama sonuç alınamayınca Erkan’ın başkan atandığını öne sürüyorlar. Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’ın da görevi kabul etmek istemediği ve Bakan Yardımcılığı pozisyonu gerçekleşmeyince bu göreve “şartlı” atandığı söyleniyor.
Bir başka yorum ise Cumhurbaşkanlığı tarafının dördüncü başkan yardımcısını atamayarak gelişmelere göre yeni bir isim belirleme konusunda inisiyatifi elden bırakmak istemediği şeklinde. Geçmiş örnekler düşünüldüğünde, işler istendiği gibi gitmediği takdirde atanacak son başkan yardımcısının çok etkili olabileceği ve bir değişimin altyapısını hazırlayabileceğini söylüyorlar.
Kurlarda yaşanan sıçrama ve enflasyon patikasında yukarı yönlü ivmelenme Merkez Bankası’nın yeni yönetiminin işini çok zorlaştırdı. Cevdet Akçay’ın atanması büyük bir heyecan ve beklenti oluşturmuştu. Görüldüğü gibi banka içinden gelen haberler bu beklentinin boşa çıkma ihtimalinin yüksek olduğuna işaret ediyor.