Artan firma iflasları ve belirsiz gelecek

Allianz Trade tarafından dönemsel olarak hazırlanan “Küresel İflas Raporu” geçtiğimiz günlerde 2024 yılı verileri ile yenilenerek yayımlandı. Raporda hem küresel düzeyde gelişme ve beklentiler verilirken hem de aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülke düzeylerinde değerlendirmeler var.
Allianz Trade’in 2024 yılına yönelik şubat ayında yayımladığı ilk küresel iflas raporunda, küresel iflasların 2024 yılında yüzde 9 artması ve 2025 yılında istikrara kavuşması öngörülüyordu. Ancak yeni raporda küresel iflasların önceki tahmine göre 2 puan yükselerek 2024 yılında yüzde 11 oranında artması ve 2025 yılında da yüzde 2’lik bir artışla zirve yapması bekleniyor. Rapora göre ticari iflaslar 2026 yılına kadar artacak ve 2026 yılında iflas seviyesi istikrara kavuşsa bile yüksek seviyelerde kalmaya devam edecek.
Rapora göre, 2024’te genel olarak dünyanın yarısı için iflaslarda çift haneli artışlar bekleniyor. Yılbaşından bu yana dünya çapındaki işletme iflaslarının sayısının yüzde 9 arttığı belirtilen raporda Küresel İflas Endeksi’nin yüzde 11 artarak yılı 2016-2019 ortalamasının yüzde 10 ila yüzde 15 üzerinde tamamlayacağı belirtiliyor. Raporda bunun pandemi ve enerji krizi sırasında uygulanan destek önlemleri sayesinde iflas etmekten korunan şirketler başta olmak üzere, oluşan birikimin temizlenmesinden kaynaklandığı belirtiliyor. İşletme iflaslarında en yüksek artışlar inşaat, perakende ve hizmetler sektörlerinde.
2025’te yavaşlayan büyüme, devam eden jeopolitik sürtüşmeler ve finansman koşullarının gecikmeli olarak gevşetilmesi koşullarında şirket iflaslarının yüzde 2 oranında artacağı tahmini var. Ülkelere baktığımızda ABD’de iflasların 2025’te yüzde 12 oranında artması ve 2026’da ise yüzde 4 oranında düşmesi, yine Almanya’da 2025’te yüzde 4 artması ve ardından 2026’da yüzde 4 oranında düşmesi öngörülüyor. Fransa ve İngiltere’de iflas sayısının 2025’te her iki ülke için de yüzde 6 oranında azalacağı ve 2026’da ise yüzde 3 ve yüzde 4 oranında azalmaya devam edeceği belirtiliyor. Çin’de işletme iflaslarının sırasıyla 2025 ve 2026’da yüzde 5 ve yüzde 6 oranında artacağı bilgisi yer alıyor. Rusya’da ise 2024 yılında yüzde 28, 2025 yılında ise yüzde 16 artış olacağı varsayımı var.
2025 yılında işletme iflaslarındaki artışın devam etmesinin sadece Avrupa ve Kuzey Amerika’da 1,6 milyondan fazla kişinin işini riske atacağı belirtilen raporda, risk altındaki ana sektörler olarak inşaat, perakende ve hizmet sektörleri sayılıyor. Risk altındaki istihdam sayısı, Avrupa ve ABD’deki toplam işsiz sayısının yaklaşık yüzde 8’ine eşdeğer.
Raporda faiz oranlarında başlayan düşüşlerin tek başına bir çözüm olmadığı, sadece şirketlere bir miktar rahatlama getirebileceği belirtiliyor. Buna karşın iflas ve ödeme yapmama riskleri devam edecek. Firmalar halen kaldıraçlarını azaltıyor ve yüksek faiz oranlarına uyum sağlıyor, bu da gevşeme döngüsünün finansal zorlukları tam olarak çözemeyeceği anlamına geliyor. Bunun ötesinde önümüzdeki birkaç yıl içinde vadesi dolacak önemli miktarda kurumsal borç bulunuyor. Yüksek kaldıraçlı sektörler giderek daha fazla sıkıntıya girecek ve bu durum işletme iflaslarını yüksek seviyelerde tutacak.
Firmaların yüksek finansman maliyetleri ve ekonomik yavaşlama ile karşı karşıya kaldığı ülkemiz için tahminlere baktığımızda, firma iflaslarının 2024 yılında yüzde 20 ve 2025 yılında yüzde 8 gibi yüksek oranlarda artması bekleniyor.
Sonuçta dünya genelinde firmaların ekonomik sıkıntı yaşamayı sürdürdüğü ve gelecek yıl bunun yavaşlamaya başlasa bile firma iflaslarının küçük de olsa artmaya devam edeceği görülmekte. Ülkemizde ise durum daha kötü. Ekonomideki yavaşlama ve istikrarsızlığın devamı, firma iflaslarının artacağını, buna bağlı işsizlik vb. olumsuzlukların da artmasının beklenmesi gerektiğini gösteriyor.

Reuters: Türk şirketleri işten çıkarma, kapanma ve iflas dalgasıyla karşı karşıya bulunuyor