Suriye’de Esad’ı deviren operasyon başlatılmadan önce Rusya ile ABD sahada neler yapılması gerektiği üzerine anlaştı. iki ülkenin bölgede çatışmasızlık ortamında devam etmeye dikkat edecekleri ilkesi tabii ki yenilendi. iki süper güç Suriye’nin kuzeyi üzerinde daha önce vardıkları anlayışın sürdürülmesini de yeniden kararlaştırdı.
Bunun dışında Rusya’nın yapılacak operasyona engel çıkarmaması ve Esad’ı kolay teslim etmesinin karşılığında Akdeniz’deki iki üsteki faaliyetlerini orta vadede devam ettirme güvencesini aldığı Washington kaynakları tarafından söyleniyor.
Ayrıca Rusya’nın Amerika’dan Ukrayna konusunda bazı anlayışlar beklediği de Amerika tarafına iletilmiş. Trump ve onun yeni ulusal güvenlik takımından insanlar bu talebin yerine getirileceği güvencesini Rus tarafına iletmiş.
Trump Rusya’nın istediği ‘anlayış’ ortamının yerine getirilmesi için Richard Grenell’i gizli görevle bölgeye yollamış ve o da Ukrayna-Rusya ekseninde çalışmalarına başlamış.
Washington kaynaklarının bana son söylediğine göre Grenell Rusya’nın fiilen işgali altında bulunan bölgenin resmen Rusya’ya bırakılması ve Zelenski’nin bir süre sonra yönetimden el çektirilmesi opsiyonlarından oluşan teklifini Trump’a iletmiş. Ve onun da buna onay verdiği söyleniyor Washington’daki bu konuyla ilgilenen birimlerde.
Richard Grenell yakın çevresinde en beğendiği yeni isim. Trump onu öyle çok beğeniyor ki adamın ya dışişleri bakanı ya da CIA başkanı olacağı beklentisi vardı Washington’da.
o iki atama da olmayınca bu defa Washington’daki tüm birimlerde Richard Grenell’in ABD Ukrayna özel temsilcisi olarak atanmasına kesin gözüyle bakılmaya başlanmıştı.
Ancak Trump yine sürpriz yaptı.
Ukrayna özel temsilcisi olarak emekli general Keith Kellog’u atadığını açıkladı.
bunun sadece görüntüyü kurtarmak için yapıldığı, Richard Grenell’in gizli görevli asıl temsilci gibi faaliyet göstereceği özellikle bu konuyla ilgili çalışan Washington birimlerinde hemen anlaşıldı.
Rusya’nın talebinin yerine getirilmesinin ABD’de hayli tartışılacağı ve tepki de çekebileceği gerekçesiyle Keith Kellog resmi görevinde tutulurken asıl işi gizlice Richard Grenell yapmaya başladı ve böylece Rusya’nın suriye’de yaşananlar karşılığında ABD’den talep ettiği anlayış ortamının sağlanması imkanı yaratıldı.
Amerika ile Rusya’nın Suriye’de zamanı geldiğinde karşılıklı olarak nasıl davranacağı üzerine anlayış ise 26 şubat 2018’de öğleden sonra başkan Trump ile Putin arasında yapılan bir buçuk saatlik telefon konuşması sonucunda oluşturuldu.
Rusya’dan önemli bir teklifin geleceği mesajı zaten bir hafta önce beyaz saray tarafından alınmıştı.
Bunun üzerine dönemin CIA başkanı Mike Pompeo Trump’dan aldığı direktif üzerine bir operasyon düzenleyerek aslında ABD’ye girme yasağı bulunan üç Rus gizli servis kurumunun başındaki insanları CIA merkezinde bir toplantı yapmak üzere gizlice ABD’ye soktu. Gelenler SVR’nin başındaki Sergy Narsyskin, SVR’nin başındaki Alexander Partnikov ve askeri istihbaratın şefi Oleg Oleyevick Katsyukov’du.
Toplantıdan bir hafta sonra Georgetown üniversitesi konuşmasında Putin’in Ortadoğu danışmanı Vitaly Naumkin’in anlatacağı suriye yaklaşımı üzerine ön hazırlıklar CIA ile Rus istihbaratı arasında yapıldı.
nitekim 25 şubat akşamı o konferans gerçekleşti ve ertesi gün 26’sında Mike Pompeo’nun da bulunduğu Putin ile telefon konuşmasında Trump Suriye üzerine Rusya ile karşılıklı anlayışı oluşturdu.
Bugün Rusya ile ABD’nin suriye’de yaptığı işbirliğinin temelinde de o gün varılan bu anlayış yatıyor.