Ankara’da 23 Nisan 1920’de açılan ve Kurtuluş Savaşı’nı yapan Birinci Meclis, açılışından üç yıl sonra, Nisan 1923’te seçimlerin yenilenmesine karar vermişti.
Seçim 28 Haziran 1923’te yapıldı ama Meclis toplanmadı; çünkü Lozan Antlaşması’nın imzalanması ve İsmet Paşa’nın Ankara’ya dönüşü bekleniyordu.
Lozan sonrası Amerika ile son müzakereleri yapan İsmet Paşa, Mustafa Kemal’den ‘Acele dön’ talimatı almış ve yola çıkmıştı. Bu arada Ankara’da Mustafa Kemal, yeni Meclis’in yönetimini ve kurulacak hükümeti oluşturma çabasındaydı.
Kazım Karabekir, 4 Ağustos 1923 günü Günlük’üne şöyle yazdı:
Gazi Paşa nezdinde içtima. Gazi Paşa’ya fikrimi bir daha söyledim. Ve eğer Kabine erkânı aynen kalacaksa Fethi Bey’in münasip olduğunu ve mecbur olmadıkça riyasete asker getirilmemesini söyledim. Gazi, Fevzi Paşa ile görüştü. Fevzi Paşa benimle görüştü. Neyi arzu ettiğimi Gazi sormuş. İşin tabii cereyanı sen kabine reisi olursan ben Erkân-ı Harp Reisi olurum ve birçok sene Almanlarla çalıştığımı tatbikle güzel teşkilât yaparım dedim. Meclis’in hücumundan korkuyorum. Reis olsam yıpratırlar dedi. Şu halde beni neden reis yapıyorsunuz, ordu müfettişi kalırım dedim. (Gazi) Ben ve Fethi Bey ’in gıyabında kura çektim dedi. Fethi Bey ’i vekiller reisi intihap ettiler. Hükümet de aynen kalıyor.
Görüldüğü gibi Mustafa Kemal kendisi Meclis Başkanı seçilecek ama fiilen Meclis’i yönetecek bir ikinci başkan arıyor, bir de hükümet başkanı. O gece toplantıda hükümeti Fethi Bey’in kurmasına karar veriliyor.
Sadece birkaç ay içinde o Fethi Bey hükümetiyle ilgili ortaya ciddi bir kriz çıkacak, Mustafa Kemal o krizi çok ilginç bir yöntemle çözecek. Ama şimdilik, o günlerde Mustafa Kemal, Lozan Antlaşmasını Meclis’ten sorunsuz geçirmek için uğraşıyor.
Kazım Karabekir’in Günlüklerinden 7 Ağustos 1923:
Meclis’te Halk Fırkası’nın içtimaı. Gazi Paşa nutkunda Sivas Kongresi esastır dedi ve Erzurum Kongresi ’ni Balıkesir Kongresi ’yle bir tuttu! Muhaliflerin daha Sivas Kongresi’nde Amerika mandası taraftarı olduklarını söyledi! (nefret ve hayret!) Adliyeye intihap olunan Yusuf Kemal Bey Fethi Bey’e seninle çalışmam demiş.