İngiltere Başbakanı da marketlere ‘Fiyatları sabitle’ diyecek
Şubatta yüzde 190'a yükselen tüketici fiyatlarıyla enflasyonda dünya lideri olan Lübnan'da emekliler, kötüleşen ekonomik koşulları, pahalılığı ve düşük maaşları protesto etmek için merkez bankası önünde toplandı. İçeriye girmek isteyenleri güvenlik güçleri önledi.
Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta emekliler, yüksek enflasyon ve yerel para biriminde yaşanan değer kaybı nedeniyle düşük kalan maaşlarını protesto etti. Şehitler Meydanı’nda bir araya gelen yüzlerce emekli asker ve kamu çalışanı, ellerinde Lübnan ve ordu bayraklarıyla, başbakanlık ofisinin bulunduğu hükümet sarayı yakınına kadar yürüdü.
“Lübnan ve halkı ölümün eşiğinde” ve “Emekliler aç, hükümet nerede” yazılı pankartlar taşıyan emekliler, hükümetten yaşam şartlarının düzetilmesini istedi. Burada tel örgü ve barikatlarla yoğun önlem alan güvenlik güçleri, göstericilerin hükümet sarayına yaklaşmasına izin vermedi. Maaşlarının “düşük dolar kuru üzerinden ödenmesi” talebinin dile getirmek isteyen göstericiler, açıklamanın ardından Lübnan Merkez Bankası binası önünde toplandı. Banka binasına girmek isteyen göstericiler ve güvenlik güçleri arasında kısa bir gerginlik yaşandı. Güvenlik güçleri, göstericilerin içeriye girmesine izin vermedi.
Lübnan, şubatta yıllık yüzde 190’a ulaşan tüketici fiyatları endeksiyle dünyada enflasyonun en yüksek olduğu ülke olarak Venezuela’nın önüne geçti. Venezuela yüzde 156 enflasyonla ikinci sıraya gerilerken, ilk 10 sırada yer alan ülkeler şöyle sıralanıyor: Suriye yüzde 139, Arjantin yüzde 102, Zimbabve yüzde 87,6, Sudan yüzde 63,3, Surinam yüzde 58, Türkiye yüzde 55,18, İran yüzde 53,4, Gana yüzde 52,8.
Merkezi İstatistik İdaresi’nin önceki gün yayımladığı verilere göre ülkede iletişim, sağlık, restoran ve otel fiyatlarının yanı sıra gıda, su ve enerji maliyetleri de sert yükseldi. Aylık enflasyon ise yüzde 26 oldu.2021’de yüzde 155’e ulaşan enflasyon, 2022’de yüzde 171,2’ye yükselmişti. İstatistiklerde artışın 2023’te de tam gaz sürdüğü görüldü.
Dünya Bankası verilerine göre, Lübnan ekonomisi 2019 ile 2021 arasında yaklaşık yüzde 58 daraldı ve 2019’da yaklaşık 52 milyar dolar olan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 2021’de 21,8 milyar dolara düştü. IMF’ye göre Lübnan’ın vergi geliri 2019 ile 2021 arasında yarıdan fazla azaldı.
Yaklaşık 3,5 yıldır devam eden ekonomik kriz ortamında döviz rezervlerinin erimesinin önüne geçilmesi için bankalardaki dolar mevduat hesapları da donduruldu.
Ülkede, 2019’da 1 ABD Doları 1500 Lübnan Lirası’ndan işlem görürken, art arda yaşanan gelişmelerle eş zamanlı olarak yerel para birimindeki değer kaybı da arttı. Ocak 2022’de 1 ABD Doları 20 bin Lübnan Lirası iken son 1 yıl içinde değer kaybı daha da hızlandı.
Nüfusunun yüzde 80’i yoksulluk sınırında olduğu aktarılan Lübnan’da, 14 Mart’ta karaborsada 100 bin Lübnan Lirası seviyesinde işlem gören dolar, 21 Mart’ta 140 bin liraya çıkarak yeni bir rekor kırmıştı.
IMF ve diğer uluslararası finansörler milyarlarca dolarlık yardımların kilidini açmak için ülkede çeşitli reformların yasalaşmasını istiyor. Ancak Lübnanlı siyasiler IMF’den gelecek 3 milyar dolarlık yardımın kilidini açmak için gereken kritik yapısal ve mali reformları henüz uygulamadı.
Reformlar, yeni bir hükümetin kurulmasına, bir cumhurbaşkanının seçilmesine ve ülkenin siyasi seçkinleri arasında uzlaşmaya bağlı. Parlamento seçimlerinin üstünden 10 ay geçti. Eski cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın görev süresi ise geçen ekim ayında doldu. Ancak siyasetçiler yeni kabinenin kurulması konusunda çıkmaza girdi.