Milyonlarca kelebeğin ‘ölüm dansı’
İki yeni kelebek türüne Yüzüklerin Efendisi’nin kötü karakteri Sauron’un adı verildi
Kendine özgü turuncu kanatlarında koyu renkli, göze benzer benekler bulunan yeni bir kelebek türüne J.R.R. Tolkien'in fantastik destanı 'Yüzüklerin Efendisi'nin baş kötüsü olan Sauron'un adı verildi.
Saurona triangula adındaki kelebek türü. Fotoğraf: Kraliyet Entomoloji Derneği Dünyanın dört bir yanındaki kelebek popülasyonları, yaşam alanlarının kaybı ve iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle tehlike altında. Kral kelebeği tam da bu sebeple geçen yıl Uluslararası Doğa Koruma Birliği tarafından tehlike altında olan türler arasına alındı. Dolayısıyla yapılan her bir yeni keşif, aslında bu canlıları inceleyip koruma altına almak için kapı bir kapı aralıyor.
Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nin pazar günü yaptığı açıklamaya göre uluslararası bir bilim ekibi iki yeni kelebek türü keşfetti. Ekip bu kelebeklere Saurona triangula ve Saurona aurigera adlarını verdi.
Systematic Entomology dergisinin son sayısında yer alan makalede müzenin kıdemli kelebek küratörü Blanca Huertas’ın tespit edilen dokuz yeni türden biri olan bu kelebeklere ad verilmesinde yardımcı olduğu belirtildi. Huertas, yeni türlere ünlülerin ve kurgusal karakterlerin isimlerini verme uygulamasının çok eskilere dayandığını söyledi.
Amazon ormanlarının güneybatısında keşfedilen Saurona kelebekleri, fiziksel özellikleriyle ayırt edilmesi epey zor olan Euptychiina adlı daha geniş bir grubun parçası. Bilim insanları bu yeni türleri birbirinden ayırt edebilmek için genetik dizileme yöntemini uyguladı.
Neden kelebeklere bu ismin verilmiş olduğuna gelecek olursak; Tolkien kitaplarında Sauron’u bedensiz, her şeyi gören bir göz olarak tasvir etmişti. Yüzük Kardeşliği’nde de, “Gözün çevresi alevle çevriliydi ama içleri sırlarla doluydu, bir kedininki gibi sarı, dikkatli ve kararlıydı, gözbebeğinin siyahlığı boşluğa, hiçliğe açılan bir pencereydi” ifadeleri yer alıyordu. Film uyarlamaları da buna uygun çekilmişti. Ekip muhtemelen kelebeliğin desenlerinden dolayı Sauron ismini uygun gördü.
Sauron’un gözü illüstrasyon. Fotoğraf: Shutterstock
Sauron’un hayvan türleri arasında yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Zira Doğa Tarihi Müzesi’ne göre bu kelebeklere ek olarak daha önce bir dinozora, gübre böceğine ve kurbağaya da Sauron’un adı verildi. Ayrıca gökbilimciler daha önce NGC 4151 denilen bir galaksiye de ‘Sauron’un gözü’ diyor.
Oyunlar ve Bulmacalar