Bankalarda mevduat-kredi faiz karmaşası ve reel durum
Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu'na göre ekonominin durumu gayet iyi. Kavcıoğlu bu iddiasına kanıt olarak yaptıkları alışverişle bagajlarını dolduran Yunan, Bulgar ve Gürcü turistlerle, AVM'lerdeki kalabalıkları gösteriyor.
Türkiye ekonomisi özellikle son 2 yıldır yelken açtığı fırtınalı denizde batmadan ya da kayalara çarpmadan limana ulaşmaya çalışıyor. Ancak limanın neresi olduğuna ilişkin de görüşler farklı. İktidara, iktidara yakın iş çevrelerine, gazetecilere ve bürokratlara göre durum pek de öyle muhaliflerin iddia ettiği kadar kötü değil. Evet pahalılık gibi Cumhurbaşkanı’nın da varlığını kabul ettiği sorunlar var ama bütün dünyada sıkıntı var. Onlara göre seçimden sonra bu sorunların çözümü için kollar sıvanacak ve kısa sürede her şey düzelecek. Muhalifler ise çok karamsar. Hasarın boyutları bilinmediği için toparlanmanın ne kadar süreceğinin de meçhul olduğuna inanıyorlar.
Bir de işin aslını ve sorunların çözümünün kolay olmayacağını bildikleri halde ya konuyu saptırmak ya da koltuklarını korumak için üretilen moda söylemler var. Moda söylemlerden birisi düşük faizin ekonomi için iyi olduğuysa ikincisi Türkiye’nin sınır şehirlerini günü birlik ziyaret eden komşu ülke vatandaşlarının otomobillerinin bagajını satın aldıkları mallarla tıka basa doldurmalarının ekonominin sağlıklı olduğunu gösterdiği.
Ekonominin bu nedenle sağlık olduğunu düşünenlerden birisi de Merkez Bankası Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu. Göreve geldikten sonra politika faizini düşürüp, arka kapı satışlarına devam edip doları tutmaya çalışan sonra da kur korumalı mevduat icadında faizlerin yüzde 35’e çıkmasını görmezden gelen Prof. Kavcıoğlu da ekonominin gayet iyi olduğuna inanıyor ve bunu dillendiriyormuş.
Bu söylenti kulağıma ilk geldiğinde pek inanmamakla birlikte araştırmaya karar verdim. Sonunda da ilginç bilgilere ulaştım. Prof. Dr. Kavcıoğlu, Enflasyon Raporu’nu açıkladığı basın toplantısından sonra gazetecileri genelde “bir çay içip sohbet etmek” için makamına davet ediyor. Yazılmamak kaydıyla yapılan bu sohbetlerden birinde alıyor sazı eline ve başlıyor anlatmaya:
“Esasında Türk ekonomisi çok iyi durumda. Başta Edirne olmak üzere sınır kentlerine gittiğinizde gelen turistlerin arabalarının bagajlarını satın aldıkları mallar tıka basa doldurduğunu görüyorsunuz. Bu ekonominin sağlıklı olduğunu ve Türkiye’de her şeyin bulunduğunu gösteriyor.”
Sohbetteki birkaç gazeteciden itiraz geliyor: “Aman başkan bunu sağda solda söylemeyin. O bagajların tıka basa dolmasının nedeni yabancı paranın değerinin yüksekliği nedeniyle gelenlerin satın alma gücünün bize göre çok artmış olması.”
Başkan bunun üzerine susuyor. Merkez Bankası Başkanı’na göre ekonominin iyi durumda olduğunun bir diğer kanıtı ise AVM’lerin, lokantaların hınca hınç dolu olması. “Bakın” diyormuş başkan “Her yer dolu, millette para var ki harcıyorlar.”
Birilerinin başkan Kavcıoğlu’na ya durumun pek öyle olmadığını anlatması veya durumun gerçek nedeninin ne olduğunu öğrenmesi için eski Hazine Müsteşarı ve iktisatçı Mahfi Eğilmez’in “Kendime Yazılar” adlı blogunda 17 Mayıs 2022’de tarihinde yayınladığı “Yüksek Enflasyona Karşı Piyasa Nasıl Canlı Olabiliyor?” başlıklı ve ve 24 Nisan 2023 tarihinde yayınladığı “Arjantin’den çıkarılacak dersler’’ başlıklı yazılarını göndermesi gerekiyor.