G-7, kömürden çıkışta ‘tarihe takıldı’
Japonya'da bir mahkeme, eşcinsel evliliklerin yasal olarak tanınmamasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Bu kararın, ülkedeki LGBTİQ+ azınlıkları korumak için daha fazla adım atılmasına yönelik hükümet üzerinde baskı oluşturacağı umuluyor.
Japonya’nın medeni hukuk ve aile yasalarının hükümleri, kadın ve erkekler arasındaki evliliğe göre düzenlenmiş durumda. Dolayısıyla miras, vergi avantajı ve çocukların velayeti gibi evlilikle elde edilen ayrıcalıklar yalnızca heteroseksüel çiftlere tanınıyor.
Japonya’da Nagoya Bölge Mahkemesi, Aichi Eyaleti’nden 30’lu yaşlardaki gay çift tarafından Şubat 2019’da evli bir çift olarak kayıt yaptırma girişimlerinin olumsuz sonuçlanması sonucunda açılan davayı karara bağladı. Salı günü görülen davada, eşcinsel evliliklerin meşru kabul edilmemesinin anayasaya aykırı olduğuna karar verildi. Böylelikle Nagoya Bölge Mahkemesi, buna hükmeden ikinci mahkeme oldu.
Kararda, Japonya’daki mevcut yasaların ‘eşcinsel çiftlerin ilişkilerini korumak için bir çerçeve sağlamadığı’ ve Anayasa’nın eşitlik hakkını güvence altına alan 14’üncü maddesi ile evlilik özgürlüğünü koruyan 24’üncü maddesini ihlal ettiği belirtildi. Öte yandan hükümet ise 24’üncü maddenin ‘Evlilik ancak her iki cinsin karşılıklı rızasına dayanır’ ifadelerinin aynı cinsiyetten kişiler arasında olmayacağını varsaydığını savundu.
Mahkeme Başkanı Osamu Nishimura ise eşcinsel evliliğin tanınmasını destekleyenlerin sayısında artış yaşandığını, dolayısıyla eşcinsel çiftlerin yasal evlilik sisteminden dışlanması yönündeki anlayışın ‘sarsılmaya başladığını’ belirterek, bunu ‘görmezden gelinmesi zor’ bir duruma yol açtığını söyledi. Bununla birlikte mahkeme, devletin çifte bir milyon yen tazminat ödemesi talebini reddetti ve yasama organının harekete geçmeyi ihmal ettiği yönündeki iddiaları kabul etmedi.
Yine de hem davacılar hem de destekçileri kararı memnuniyetle karşıladı. Mahkemeyi yakından takip eden LGBTİQ+ aktivistler, adliyenin dışında gökkuşağı bayrakları salladı.
Japonya, dünyanın en büyük ekonomileri olan G7 ülkeleri arasında LGBTİQ+ azınlıklara karşı koruyucu kanunları yürürlüğe sokmayan tek ülke. Başbakan Kişida Fumio’nun hükümeti bu ayın başlarında parlamentoya LGBTİQ+ topluluğunun daha iyi anlaşılmasına yönelik bir yasa tasarısını meclise sundu. Ne var ki tasarıdaki ‘Ayrımcılık kabul edilemez’ ifadesi şimdi ‘Haksız ayrımcılığa müsamaha gösterilmemeli’ şeklini alması, tasarının o kadar da etkili olmadığını gözler önüne seriyor.