Rus ordusu, paralı asker grubu Wagner'in lideri Prigozhin'i 'Putin'e karşı darbeye kalkışmakla suçladı. Prigozhin ise Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanını suçluyor. Savcılar Wagner patronuna dava açtı, Moskova'da tanklar ve askerler sokağa çıktı.
Bir yılı aşkın süredir Ukrayna’yı işgale çalışan ama burada askeri başarı elde edemediği gibi sürekli geri adım atmak zorunda kalan Rusya’da dün oldukça kritik gelişmeler yaşandı ve hala yaşanmaya devam ediyor. Uzun zamandan beri savaştaki tutumundan ötürü Rus ordusunu ve Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığını suçlayan Wagner adlı paralı askeri grubun patronu ve Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in en yakınlarından biri olan Yevgeny Prigozhin, çok ağır bazı suçlamalarla ortaya çıktı. Onun suçlamalarını Rus ordusu ‘Darbe girişimi’ olarak niteledi. Moskova’da savcılık Yevgeny Prigozhin aleyhine soruşturma başlattı, başkentte tanklar ve askerler sokağa çıktı.
Rusya’nın özellikle Ukrayna’ya yönelik saldırılarında aktif rol üstlenen Rus paralı asker grubu Wagner ile Rus ordusunun yöneticileri arasında ipler koptu. Ukrayna’da istenilen başarı gelmediğinden dolayı geçen şubat ayından bu yana Wagner lideri Yevgeny Prigozhin Rusya Genelkurmay Başkanı ve ve Savunma Bakanını eleştiriyordu.
Rus paralı asker grubu Wagner kurucusu Yevgeny Prigozhin, dün akşam Telegram hesabından Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’a suçlamalarda bulunarak, “Binlerce Rus askerinin hayatını mahveden ve adamlarımızı yok edenler cezalandırılacak” dedi.
Bunun bir darbe girişimi olmadığını söyleyen Yevgeny Prigozhin, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’un, Wagner askerlerini yok etmek için operasyonlar düzenlediğini iddia ederek, “Rus Silahlı Kuvvetleri, Wagner PMC kamplarına füze saldırısı düzenledi. Çok sayıda yoldaşımız öldü, bu savaşa nasıl yanıt vereceğimize biz karar vereceğiz” diye konuştu.
Şoygu ve Gerasimov’un cezalandırılması gerektiğini söyleyen ve Rus ordusunu Wagner’e karşı direnç göstermemeye çağıran Prigozhin, “Ülkenin askeri liderliğinin getirdiği kötülük durdurulmalı. Askerlerin hayatlarını ihmal ediyorlar. Onlar adalet kelimesini unuttular, biz onu geri getireceğiz. Binlerce Rus askerinin hayatını mahveden ve adamlarımızı yok edenler cezalandırılacak. Bize karşı koymaya çalışan herkesi tehlike olarak değerlendirip yolumuz üzerindeki kontrol noktaları da dahil olmak üzere anında yok edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Rus ordusunun yöneticilerine karşı büyük bir savaşın içine girdiklerini ifade eden Prigozhin, “Herkesten sakin olmalarını, provokasyonlara yenik düşmemelerini ve evlerinde kalmalarını rica ediyorum. Başladığımız işi bitirdikten sonra vatanımızı korumak için cepheye döneceğiz. Orduda adalet yeniden sağlanacak. Bundan sonra da tüm Rusya için adalet gelecek” diye konuştu.
Rusya Ulusal Terörle Mücadele Komitesi, paralı asker şefi Yevgeny Prigozhin hakkında silahlı isyan çağrısında bulunduğu gerekçesiyle soruşturma başlattı.
Devlet Başkanı Vladimir Putin gelişmeler hakkında bilgilendirildi. Kremlin, gerekli önlemlerin alındığını duyurdu.
Terörle Mücadele Komitesi’nin açıklamasında, “Yevgeni Prigojin tarafından yayılan iddiaların hiçbir dayanağı bulunmuyor. Bu yasadışı eylemlerin derhal son bulmasını talep ediyoruz” denildi.
Halk TV’ye Moskova’dan bağlanan Doç. Dr. İkbal Dürre Yevgeni Prigozhin’e silahlı kalkışmadan dolayı dava açıldığını söyledi. İkbal Dürre Rus ordusu ile Wagner’in çatıştığına dair bir bilgi olmadığını, Kremlin’in Wagner üyelerine, Prigozhin’in emirlerini dinlememesi yönünde mesaj verdiğini ifade etti. Wagner’in Ukrayna’da savaşan 25 bin civarında personeli olduğu öne sürülüyor.
Bu gelişmelerin ardından Rusya’nın Karadeniz kıyısında bulunan Rostov kentinde askeri alarm verildi. Tanklar ve askeri araçlar kent merkezinde güvenlik önlemleri almaya başladı. Öte yandan Moskova’da da askeri alarm verildi. Devlet kurumları ve parlamentonun güvenliği için asker sokağa çıktı.
🔴 Rusya'nın başkenti Moskova'da zırhlı birlikler yoğun bir şekilde görülmeye devam ediyor. pic.twitter.com/4nd9sReOd3
— Conflict (@ConflictTR) June 23, 2023
Rusya’nın Ukrayna’daki ordularının komutanı olan Sergey Surovikin, ‘Wagner’in liderlerine, komutanlarına sesleniyorum. Beraber savaştık, kayıplar verdik, kazandık. Sizi durmaya davet ediyorum. Düşman, sadece ülkemizdeki iç siyasi durumun kötüleşmesini bekliyor’ diye konuştu.
ABD’deki özel askeri şirketlere benzer yapıda kurulan Wagner’in kuruluş tarihi 2014 yılı olarak tahmin edilmekte. Putin’e yakın Yevgeni Prigozhin tarafından kurulan bu paramiliter yapının Ukrayna, Kırım, Suriye, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Mozambik, Venezuela ve Madagaskar’da faaliyet gösterdiği biliniyor. Bu ülkelerde Rusya yanlısı yönetimlere destek vermekte. Wagner’in paramiliter üyeleri Ukrayna, Suriye ve Libya’da aktif olarak sahada bulundu. Özellikle Ukrayna’da çatışmalarda ön safta yer aldı.
Wagner’in sahibi Yevgeni Prigozhin yükselişini Putin’le kurduğu yakın ilişkiye borçlu. Batı medyasının yazdığına göre 1981’de soygun ve saldırı suçlarından 12 yıl hapis cezası alan Prigozhin cezaevinden çıktıktan sonra Rusya’nın St. Petersburg kentinde restoran açtı. 1990’larda şehrin belediye başkan yardımcısı olan Putin’le o dönem tanıştı.
Putin’le bağlantılarını kullanarak catering şirketini büyüttü. Rus hükümetinden yüklü ihaleler aldı ve bu sayede ‘Putin’in Aşçısı’ ünvanını kazandı. Medya dahil olmak üzere başka sektörlere de girdi.
Kurduğu trol fabrikası sebebiyle ABD’de 2016 yılındaki başkanlık seçimlerine müdahale suçundan hakkında iddianame hazırlandı.
Paralı asker oluşumları Rusya’da yasadışı olmasına rağmen Wagner Grubu 2022 yılında kayıtlı bir şirket olarak St. Petersburg kentinde yeni bir merkez açtı. Daha önce Wagner Grubu’yla bağlantısı olduğunu reddeden Prigozhin Eylül ayında şirketin sahibi olduğunu kabul etti ve bu ay şirketin kurucusu, yönetici ve finansörü olduğunu açıkladı.