Halkın gözünde geç kalınmış bir ziyaret: Abbas 11 yıl sonra ilk kez Cenin’de

İsrail ordusunun geçen hafta işgal altındaki Batı Şeria’nın kuzeyinde bulunan Cenin kentine düzenlediği iki günlük baskının izleri olduğu gibi dururken, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 11 yıl sonra ilk kez bu kenti ziyaret etti. Geçen haftaki baskından sonra halkın Filistin hükümetine, bölgeye güvenlik yardımı göndermek yerine seyirci kalmasına tepki göstermesi üzerine Abbas’ın böyle bir ziyaret düzenlemesi, hem İsraillilere hem de Filistinlilere Cenin üzerinde otorite ve kontrol sahibi olduğunu gösterme çabası olarak yorumlanıyor.

İsrail ve Filistin arasında 1990’larda yapılan Oslo Anlaşmaları’yla Batı Şeria’da Filistin yönetimi altında kalan yüzde 40’lık bölümün içinde yer alan Cenin, son yıllarda Abbas’ın liderliğini reddeden ve İsrailli yerleşimcilere sıkça saldırı düzenleyen Filistinli milislerin hakimiyetine girdi.

Bununla birlikte İsrail son haftalarda bölgedeki saldırılarını iyice artırdı. Geçen hafta en az 12 Filistinlinin ölümüne neden olan iki günlük baskın da bunun son örneğiydi. Abbas’ın bu baskınları önleyememesi ve bölgeye güvenlik yardımları göndermemesi, bölgedeki Filistinliler tarafından tepkiyle karşılanıyor ve şehirde otoritesini korumasını da bir hayli zorlaştırıyor.

Abbas’ın İsrail işgalini müzakere ve diplomasi yoluyla sonlandırma çabaları pek çok Filistinli tarafından başarısızlık olarak yorumlanıyor. Cenin’deki direnişçiler de dahil olmak üzere gençler, İsrail’e karşı güç kullanarak topraklarını geri almak istiyor.

El Fetih bayrakları Hamas ve İslami Cihad’ın bayraklarının üstünü örttü

En son 2012’de bölgeye gelen Abbas’ın çarşamba günü Cenin mülteci kampına yaptığı ilk ziyaret kısa sürdü. Pek çok kişi bu ziyareti gecikmiş bir çaba olarak değerlendiriliyor. Zira önde gelen müttefiklerinden bazıları, baskında ölenlerin cenazesine katıldıklarında Ceninliler tarafından yuhalanmıştı. Yoğun yapılaşmanın olduğu bölge, hâlâ mülteci kampı olarak biliniyor. Çünkü burada çoğunlukla 1940’ların sonunda İsrail devletinin kurulduğu dönemde çıkan savaşlarda Cenin’e sığınan Filistinli aileler yaşıyor.

Abbas’ın ziyareti sırasında Filistinli askerler Cenin’de devriye gezdi. Fotoğraf: Shutterstock

Abbas ağır hasar gören bir restoranın önünde yaptığı konuşmada, “Kardeşlerim, size şunu söylemek isterim ki hükümetimiz Cenin kampı ve Cenin halkına olan desteğini teyit etmek için buraya geldi. Filistin Devleti, tek otorite, tek devlet, tek hukuktur. Ülke birdir ve bir kalacaktır. Halkın birliğini, güvenliğini, emniyetini ve istikrarını bozacak el kökünden kesilecektir” dedi. Abbas’ın ziyareti öncesinde yaklaşık bin asker bölgeyi kontrol altına aldı. Yetkililer sokakları Abbas’ın siyasi hareketi El Fetih’e destek anlamına gelen sarı bayraklarla donattı. Bu bayraklar, 2007 yılında Gazze Şeridi’nin kontrolünü Abbas’tan alan iki İslamcı grup Hamas ve İslami Cihad’ın bayraklarının üzerini örttü.

Gücünü değil güçsüzlüğünü gösterdi

Abbas, İsrail baskınında ölenlerin mezarını ziyaret etti. Fotoğraf: AA

Filistinli askerlerin çarşamba günü İsrail askeri konvoyunun şehre girişini engellerken görüntülenmesi, Filistinlilerin nadir gördüğü bir sahne olduğundan sosyal medyada çoğu kişi bunun kurgulanmış olup olmadığını sorguladı. Ne var ki Abbas’ın otoritesini gösterme çabası bir bakıma zayıflığını göstermesiyle sonuçlandı. Zira bölgeye gelirken kullandığı uçak Ürdün hükümetinden ödünç almıştı ve bölgeye girmeden önce Batı Şeria hava sahasını kontrol eden İsrail ordusundan izin almak zorunda kalmıştı.

Kolluk kuvvetlerinin bölgedeki yoğun varlığına rağmen ziyaret akıcı bir şekilde gerçekleşmekten çok uzaktı. Abbas’ın korumaları meraklı kalabalığı uzakta tutmakta zorlandı. Filistinli liderin konuşmasını aktaran hoparlörler sık sık arızalandı. Güvenliği sağlamaktan sorumlu iki polis memuru aşırı sıcaktan dolayı bayıldı.

Ayrıca Abbas’ın mülteci kampının sınır taraflarına geçişinin sağlanması için güvenlik ekibinin kampa hakim olan silahlı direnişçilerle çalışması gerekti. Bölgedeki direnişçilerin başındaki Muhammed Owais’e göre Filistinli görevliler, yol kenarlarına döşenilmiş patlayıcıları ancak milisler bunların nerede olduğunu söylediğinde kaldırabildi. 18 yaşındaki Owais New York Times’a yaptığı açıklamada, “Kimse bu ziyareti istemedi. Ceninliler olarak ona saygıda kusur etmemek istedik çünkü bunu yapmasak bizim için bir utanç olurdu. Ama bu ziyaretiyle sadece kendi imajını aklamaya çalıştığının farkındayız” dedi. Abbas’ı ulusal liderden ziyade ‘elit bir ziyaretçi’ olarak tasvir eden Owais, “O burada bizim misafirimiz ve biz tüm misafirlerimize saygı gösteririz” diye ekledi.

Cenin saldırılarında ikinci gün: Ruhumuzu kırmaya çalışıyorlar ama başaramayacaklar