Altın alımına yasak mı geldi? Herkeste bir telaş… 10 soruda altında son durum

1-Hükümet son günlerde altın, kuyum ve mücevher ithalatıyla ilgili hangi düzenlemeleri yaptı?

Cumhurbaşkanlığı kararına göre, bazı mücevher ve kuyum ürünlerinin ithalatına yüzde 20 oranında ek mali yükümlülük getirildi. Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye’nin, Serbest Ticaret Anlaşması yaptıklarının dışındaki ülkelerden yapılacak ithalatta geçerli olacak . Karar temel olarak mücevherci eşyası, kuyumcu eşyası ve aksamı ile kıymetli metallerden veya kıymetli metallerden kaplama eşyaları kapsıyor.

2-Mücevher ve kuyum ürünü kararı kuyumcuları nasıl etkiler?

-Kuyumcuları etkilemez. Çünkü toplam ithalat 1 milyar dolar civarında. Bunun önemli bölümü de AB üyesi İtalya’dan geliyor. Kararın hedefi olan Hindistan ve Çin’den en fazla 400 milyon dolarmık ithalat var. Bu da 80milyon dolarlık vergi demek. Ancak Türkiye bir pazar. Turizm satışı çok. Gelen turist altınının yanısıra mücevher de görmek istiyor. İthal edilen mücevheri meyve tabağının süsleyen egzotik meyve olarak görmek mümkün. Bu nedenle kararın getirisinden çok götürüsü olabilir.

3-Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 1 gramdan hafif altın basılamayacağı kararı ne anlama geliyor? Bu, vatandaşın altın alıp satamayacağı ya da altına yatırım yapamayacağı anlamına mı geliyor?

-Hazine ve Maliye Bakanlığının yayımladığı genelgeye göre, rafineriler artık en az 1 gram, en fazla 100 gram ağırlığında altın üretebilecek.Basılı altınlar asgari 1 gram, azami 100 gram, gümüşler asgari 50 gram, azami 500 gram, platin ve paladyumlar asgari 2,5 gram, azami 250 gram ağırlığında üretilebilecek.

4- Bu kararla altına yatırım engellenmiş mi oluyor?

– Vatandaşın bu karar nedeniyle altına yatırımınının engellenmesi ya da yasaklanması gibi bir durum yok. Ancak bu yatırımı en az 1 gramlık altına yapabileceksiniz ve böylelikle hükümet küçük paraları olan yatırımcıların altına hücum etmesini engellenmeyi hedefliyor.

5-Vatandaş düğünler de yarım gram altın takıyordu. Şimdi ne yapacak?

– Artık çok yükselmiş fiyatlarla zaten altın takmakta zorlanıyordu. Şimdi iş daha da zorlaşacak. Parası yetiyorsa 1 gramlık altın takacak, yetmiyorsa bu hediyeyi birkaç kişi birleşip verecek. Ancak kuyumcular bundan sonra düğünlerde eskisi gibi para takmaya dönüş olacağını bekliyorlar.

6- En çok kaç gramlık altın satılıyor?

-0.25 ve 0.5 gramlık altınlar fiyatının 1 gram altına göre daha ulaşılabilir olması nedeniyle daha çok satılıyordu. Ancak bu konuda kesin bir rakam bulmak zor. Şimdi mutfak harcamasından biriktirip kara gün için 0.25-0.5 gram altına yatırım yapan ev hanımlarını kuyumcularda daha az göreceğiz.

7-Vatandaşın elindeki 0.25-0.50 gramlık altınlar ne olacak? Bunların alımı satımı da yasaklandı mı?

-Hayır karar yeni altın basımıyla ilgili. Vatandaş elindeki altınını alıp satabilir. Kuyumcular da bu tür altınla ticaret yapabilir. Ancak zaman içinde piyasada bu tür altın miktarında bir azalma olması mümkün.

8-Bu karar Altın Sertifikası’nı etkiler mi?

– Karar fiziki altınla ilgili olduğu için Altın Sertifikası’nı etkilemez. Zaten kararın açıklanmasında sonra Altın Sertifikası fiyatında bir değişiklik olmadı.

9-Karar kuyumcuları nasıl etkileyecek?
Karar kuyumcuların iş hacmini bir miktar etkileyecek. Belki sermayesi yetersiz bazı küçük kuyumcular mali yükümlülük nedeniyle fazlasıyla zorlanabilir.

10-Altınla ilgili bu kararın ve dedikodusu çıkan ithalata kotanın getirilmek istenmesinin sebebi nedir?

-Türkiye ekonomisi 2023 yılı Ocak-Mayıs döneminde 37 milyar 696 milyon dolar cari açık verirken, bunun yarısına yakını 14 milyar 612 milyon dolarla altın ithalatından kaynaklandı. Veriler yılın geri kalanında da ilk yarıdaki performansın tekrarı durumunda 2023 yılında altın ithalatında yeni bir rekora kırılacağını gösterilyor. Bu yıl Ocak ayında 68.3 ton ile son yılların en büyük altın ithalatı yapılırken, Şubat’ta 57.4 ton, Mart’ta 21.6 ton ithalat yapıldı. İthalat miktarı Nisan’da 2.8 tona gerilerken, Mayıs’ta 13.4 tona, Haziran’da ise 19.2 tona yükseldi. Böylece yılın ilk yarısında 183 ton altın ithalatı yapılmış oldu. Bu dönemdeki ithalatın parasal karşılığı ise 16 milyar 550 milyon dolara ulaştı. Geçen yılın tamamında 264.8 ton altın ithalatına 20 milyar 434 milyon dolar ödenmişti. Yani bu yıl miktar olarak daha az ithalata daha çok para ödeneceği görülüyor.