Göbeklitepe’den sonra tarih yazma sırası Karahantepe’de
Cleveland Sanat Müzesi'nde sergilenen ve 20 milyon dolar değer biçilen 1.9 metre yüksekliğindeki bronz Marcus Aurelius heykeline New York Başsavcılığı el koydu. Heykel Türkiye'den yasa dışı yollarla ABD'ye götürülen eserlerden biri. Soruşturma sonunda eserin Türkiye'ye iade edilmesi bekleniyor.
ABD’de Ohio Eyaleti’ndeki Cleveland Sanat Müzesi’nde sergilenen başsız bronz bir heykel’e kaçak yollarla ülkeye sokulduğu tespit edilince New York Başsavcılığı tarafından el kondu. Roma İmparatoru Marcus Aurelius’a ait bronz heykelin geçmişi geçmişi araştırılınca 1960’larda Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırıldığı tespit edildi.
Yaklaşık 2 metre yüksekliğindeki heykel 1800 yıllık. MS. 2. yüzyılda yapılan heykele 20 milyon dolar değer biçiliyor. New York Başsavcılığı ağustos ayında başlattıkları bir soruşturma sonucu bu heykele el koyarken şimdilik bu eserin Cleveland Sanat Müzesi’ne nasıl geldiğini müze yetkilileri açıklamadı.
Cleveland Plain Dealer gazetesine göre, müzenin web sitesi yakın zamana kadar heykeli “Filozof olarak İmparator, muhtemelen Marcus Aurelius (MS 161-180 yılları arasında hüküm sürdü)” olarak tanımlıyordu. Ancak birkaç hafta önce web sitesinde heykelle ilgili bilgiler değiştirildi. Heykelin muhtemelen Yunan veya Roma kökenli herhangi bir erkek figürü olduğu yazıldı. Müze tam da soruşturma başlamışken bu değişikliği neden yaptığını açıklamadı. Ama eserin yasa dışı yollarla ABD’ye getirildiği iddiasını da reddetmiyor. Hatta başsavcılığa yardımcı olmak adına heykelin geçmişini dikkatli ve sorumlu bir şekilde araştırdıklarını açıkladı.
Boubon Antik Kenti’nden o yıllarda yağmalanan eserlere yabancı değiliz. Daha bu yıl, Burdur’daki antik kentten kaçırılıp ABD’ye yasa dışı yollarla götürülen ve Metropolitan Müzesi’nde yıllarca sergilenen eserlerin 12’si Türkiye’ye iade edilmişti. Bu iade sürecinde de New York Başsavcılığı eserlere el koymuş ve eserlerin Türkiye’ye gelmesinin önünü açmıştı.
Türkiye’ye nisan ayında tarihi eserlerin iadesi sağlayan New York Başsavcılığı Cleveland’daki Marcus Aurelius heykeline el koyduktan sonra kısa bir açıklama yaptı. Açıklamada, olayın “Türkiye’den yağmalanan ve Manhattan üzerinden ticareti yapılan eski eserleri içeren bir kaçakçılık ağına yönelik devam eden cezai soruşturma” olduğu açıklandı.
Peki bundan sonra ne olacak? Kültür ve Turizm Bakanlığı 2012’de Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan eserlerin listesini Amerikalı yetkililere iletmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz yaptığı açıklamada, “Bu konuyla ilgili süregelen anlaşmazlığın Marcus Aurelius’u memleketinden çok uzun süre ayrı tuttuğunu” söyledi. Soruşturmanınn tamamlanmasının ardından bronz heykelin Türkiye’ye iade edilmesi bekleniyor. Yine Cleveland’daki bir heykel benzeri bir soruşturma sonrası 2018’de Türkiye’ye iade edilmişti.