Bir tarihin sonu: 83 yıllık Vakıf Zeytinlikleri mağazalarının kapısına kilit vuruyor

Belki sizi de anneniz çocukken elinizden tutup zeytin ya da zeytinyağı almaya götürdü Eminönü’nde Yeni Camii’nin yanındaki Vakıflar’a. Ya da gençlik yıllarınızda keşfettiniz kaliteli ve ucuz zeytinyağı alabileceğiniz bir yer olduğunu ve yıllardır uğrak yeri yaptınız. Eminönü, Üsküdar, Fatih, Kadıköy, Erenköy… İstanbul’da 4’ü Avrupa, 4’ü Anadolu yakasında 8 mağaza. Ankara, Bursa, Antalya, Konya…

1845 yılında Osmanlı Padişahı 2. Mahmut’un ikinci eşi ve Abdülmecit’in annesi Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından vakfedilen zeytinliklerin 1940 yılında “vakıf zeytinliklerinin korunması, kollanması, ıslah edilmesi ve işletilmesi” için Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesine alınmasıyla kimlik kazanan Vakıflar Zeytinlikleri’ne bağlı 15 satış mağazası ay sonunda tarihe karışıyor.

Ayvalık Vakıf Zeytinlikleri işletmesindeki 165 bin zeytin ağacı ve 14 bin dekar arazinin akıbeti ise belirsiz. 2004 yılından bu yana 49 yıllığına kiraya verilen arazilerin tamamının bu şekilde değerlendirildiğine dair bir bilgi de bulunmuyor. Üstelik de yaklaşık bir ay sonra hasatın başlayacağı böyle bir dönemde. İşletmenin kapatılma gerekçesinin ise zeytinyağındaki değişken fiyatlar nedeniyle artan maliyetler olduğu belirtiliyor.

Eminönü Meydanı Yeni Camii yanındaki bu tarihi şubede şu anda sadece 1,5 kiloluk ambalajlarda 148 liraya sele zeytin satılıyor. İstanbulluların uğrak yerleri arasında yer alan bu şubenin elindeki stoklar bitince diğer şubelerde olduğu gibi ay sonunda kapısına kilit vurması bekleniyor.

Vakıflar: Zeytin arazileri sahipsiz kalmayacak

Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden 27 Haziran’da  yapılan açıklamada T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü Ayvalık Vakıf Zeytinlikleri Döner Sermaye İşletmesi’nin Ayvalık, Burhaniye, Havran, Küçükkuyu, Altınoluk, Edremit ilçelerini içine alan ve Edremit Körfez Bölgesi olarak bilinen hat üzerinde olduğu vurgulanarak, şöyle denilmişti:

İyi zeytinyağının litresi 500 lirayı geçerse şaşırmayın

“Vakıflar Genel Müdürlüğü Ayvalık Vakıf Zeytinlikleri Döner Sermaye İşletmesi’nin faaliyetlerine son verilmiş olması zeytin arazilerinin sahipsiz kalacağı ve ranta açılacağı anlamına gelmemektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde bulunan zeytinlikler, 2004 yılından bu zamana Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce uzun süreli kiralama yöntemiyle serbest bir şekilde kiraya verilmeye başlanmıştır. Bahse konu olan zeytinlikler genel müdürlüğümüz mülkiyetinde olup Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü kontrolündedir. Zeytin arazileri serbest olarak kiradadır ve kontrolü belirtildiği üzere Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından rutin aralıklarla yapılmaktadır. Ayrıca hali hazırda görev yapan personellerimiz bölge müdürlüklerimize aktarılmak suretiyle personellerimizde herhangi bir mağduriyete sebebiyet verilmeyecektir.”

Zeytinyağı fiyatları hızla yükselirken…

Vakıflar Zeytinlikleri, yıllık 300’er ton zeytin ve zeytinyağının yanı sıra 60 ton bal ve yaklaşık 90 ton zeytinyağlı sabun satışıyla, yıllık tüketimin yaklaşık 150 bin olduğu ülkemizde hem kalitesi ve uygun fiyatlarıyla hem de kamuya sağladığı yararla bir boşluğu dolduruyordu. İşletmenin kuraklık nedeniyle son 2 ayda zeytinyağı fiyatlarının yüzde 80’in üzerinde zamlanmasının ardından, yeni hasatta litre fiyatında 500 liraların konuşulduğu böyle bir dönemde kapanmasının fiyat istikrarına da zarar vereceği konuşuluyor.

Zeytinyağlı yiyemem aman: İki ayda yüzde 80 zam