Erdoğan ve Netanyahu görüştü: İsrail gazetesi Türk medyasının sunumuna tepkili

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için gittiği ABD’de görüşme trafiğine hız kesmeden devam ediyor. Bu görüşmeler arasında Arap dünyasında belki de en çok tepki çekecek teması ise İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile oldu. İki lider daha önce telefonda görüşmüş olsa da ilk kez yüz yüze geldi. Ayrıca Erdoğan, 2008’den bu yana ikinci kez bir İsrailli liderle yüz yüze görüşüyor. İlk görüşmesi önceki İsrail Başbakanı Yair Lapid ile geçen sene olmuştu.

Türkevi’nde Netanyahu’yu kabul eden Erdoğan, Türkiye ile İsrail’in enerji, teknoloji, inovasyon, yapay zeka ve siber güvenlik alanlarında işbirliği yapabileceğini belirterek, ‘barışın egemen olduğu bir dünya için hep birlikte çalışılması gerektiğini’ söyledi. Görüşmede İsrail ile Filistin arasındaki ihtilaflı durumun da es geçilmediği aktarıldı.

Erdoğan bu temasta çekilen görüntüleri, “İstişarelerimiz ülkemiz ve bölgemiz için hayırlara vesile olsun” ifadeleriyle paylaştı. İsrail haber kanallarında yer alan habere göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yıldönümü dolayısıyla İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’ya bir gezi düzenlemek istediğini söyledi.

BM 78’inci Genel Kurul temaslarımız kapsamında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir görüşme gerçekleştirdik. İstişarelerimiz ülkemiz ve bölgemiz için hayırlara vesile olsun. pic.twitter.com/fKIgZU9xQo

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) September 19, 2023

Netanyahu ise toplantının başında, “Bağlarımız daha da güçleniyor” diyerek, İstanbul’daki İsraillilere ‘İran’ın saldırı girişimlerini engellemek’ de dahil olmak üzere iki ülkenin güvenlik güçleri arasındaki işbirliği için Erdoğan’a teşekkür etti. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler 78. Genel Kurulu’nun yapıldığı New York’ta İsrail Başbakanı Netanyahu’yu kabul etti https://t.co/HxTtch5YCd

— AA Canlı (@AACanli) September 19, 2023

Sosyal medyada tepki çekti

Mısır, BAE ve Fas gibi bazı Arap ülkeleri İsrail ile ilişkilerini normalleştirse de hâlâ Filistin sebebiyle ilişkileri kopuk olan ülkeler bulunuyor. Hatta üç hafta önce Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş, İtalya’da İsrailli mevkidaşı Eli Cohen ile kapalı kapılar ardında görüştüğü için Trablus’ta büyük tepki topladı. Halk siyasi parti merkezi önünde protestolar düzenlerken, Menguş’un görevden alındığı bildirildi. Bu da İsrail meselesinin Arap coğrafyasında hâlâ hassas bir konu olduğunu gösteriyor. Henüz Arap medyası bu görüşmeyle ilgili özel bir eleştiri yöneltmese de bazı sosyal medya kullanıcıları temasa tepkiyle yaklaştı.

Pakistanlı gazeteci Hamza Azhar Salam, bu görüşme hakkında sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Erdoğan, İsrailli Netanyahu ile New York’ta görüşerek Müslümanlara ve Filistinlilere ihanet mi etti? Pakistan, İsrail ile ilişki kurduğu için Türkiye ve BAE ile ilişkilerini kesmeli mi? Yoksa buradan diplomasideki hamlığın ödüllendirilmek yerine cezalandırıldığını mı anlamalı?” diye yazdı. 

Filistinli araştırmacı yazar Said Elhaj ise, “Netanyahu’nun iç krizle boğuştuğu bu dönemde müttefikleri arasında onunla görüşmek isteyen neredeyse hiç kimse yok. Mescid-i Aksa ve Kudüs’e saldırılar devam ediyor. Erdoğan ise büyük bir heyetle Netanyahu’yu ağırlıyor. Ahlakın olmadığı durumlarda bile siyasi içgörü önemlidir” diyerek tepkisini gösterdi.

Bazı internet kullanıcıları ise Erdoğan’ın esas X hesabıyla Arapça hesabındaki açıklamaların farklılık göstermesine dikkat çekti. Esas hesapta Filistin meselesine değinilmezken, Arapça hesapta ise, “1967 sınırlarına göre bağımsız ve coğrafi açıdan bütünleşmiş bir Filistin devleti kurulmadıkça İsrail’in aradığı barış ve güvenliği korumak zor olacaktır. Filistin-İsrail sorunu kesin olarak çzülmedikte Ortadoğu’da kalıcı barış sağlanamaz” diye yazıldı. Mısırlı gazeteci Muhammed Ziyada’nın buna tepkisi, “Umarım Netanyahu ile görüşmenizi Arapça hesabınızda da yayınlarsınız. İngilizce hesabınızda farklı, Arapça hesabınızda farklı yazmak mantıklı olmadığı gibi Hadis-i Şerif’e de uymaz. İnsanların akıl seviyelerine uygun davranın” dedi.

İsrail basınında Erdoğan görüşmesi

İsrail’in günlük gazetesi Jerusalem Post, görüşmeyi ana sayfasında manşet olarak veren Anadolu Ajansı hariç tüm Türk medyasının iki lider arasındaki görüşmeyi gözardı ettiğini iddia etti. Gazete, hem Türkçe hem de İngilizce yayın yapan Türk haber sitelerinin Erdoğan’ın diğer görüşmelerine ağırlık verirken Netanyahu ile görüşmesine çok özen göstermediğini ya da doğrudan görmezden geldiğini yazdı. 

Gazeteye göre, Anadolu Ajansı Netanyahu temasını manşetten vermesine rağmen haber dilinin farklı mesajlar taşıdığını belirtti. Bu farklılıklardan biri olarak Netanyahu’nun Erdoğan tarafından ‘kabul edilmesi’ örnek gösterildi. Öte yandan Anadolu Ajansı’nın Arapça versiyonunun temasa hiç geniş ölçüde yer vermediğinin altını çizen gazete, ajansın okuyucu kitlesine göre tavır aldığını ifade etti.

Jerusalem Post; Daily Sabah, Yeni Şafak, Hürriyet ve HaberTürk’ün içeriklerine de eleştiri yöneltti. DailySabah’ın görüşmeyi ön plana çıkarmadığını yazan gazete, Yeni Şafak’ın ise görüşmeden bahsetmediğini, bunun yerine Azerbaycan’ın Karabağ operasyonuna odaklandığını yazdı. Hürriyet’in Netanyahu görüşmesi yerine İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile yapılan görüşmeyi ele aldığını yazan Jerusalem Post, HaberTürk’ün görüşmeden ‘kritik bir görüşme’ olarak bahsettiğini ancak haberinin büyük bir kısmını Anadolu Ajansı’ndan aldığını yazdı.

Yediot Aharonot ise bu görüşmeye manşette yer verdi ve, Erdoğan’ın İsrail’in kuruluşunun 75’inci yıldönümü şerefine Kudüs’ü ziyaret etme ihtimalinin olduğunu yazdı. Gazete haberinde bu ziyaret ‘liderlerin görüşmelerdeki tavırlara’ ve ‘İsrail’de son aylarda yaşanan iç çekişmelere’ bağlı olduğu belirtildi.

Öte yandan İsrail basını olmasa da Middle East Eye’da dün yer alan bir habere göre, Erdoğan New York’ta analistler ve gazetecilerle kapalı kapılar ardında gerçekleşen görüşmesinde Türkiye’nin Suudi Arabistan ile İsrail’in normalleşme girişimlerini ‘pozitif karşıladığını’ söyledi.

Netanyahu New York’ta, İsrail ordusu Cenin’de

Netanyahu ABD’de temaslarına devam ederken işgal altındaki Batı Şeria’da geçen aylarda İsrail kuvvetleri tarafından yerle bir edilen Cenin mülteci kampında salı günü gerçekleştirilen iki baskında beş Filistinli öldürülürken, 30 kişi yaralandı. Kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nde yaşanan başka bir olayda ise bir Filistinli yaşamını yitirdi. İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada söz konusu Filistinli’nin askerlere patlayıcı attığı için vurulduğu iddia edildi.

Şiddet olaylarının ardından sınırda protestolar patlak verdi ve savunma yetkilileri ‘güvenlik değerlendirmesi’ gerekçesiyle Beyt Hanun sınır kapısını kapalı tutacağını açıkladı. Sınır kapısının kapatılmasının ardından İsrail’de çalışma izni olan yaklaşık 18 bin Gazzeli Filistinli sorun yaşadı.

İsrail-Türkiye gerginliği

İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkiler İsrail tarafından, 2010’da Gazze’ye giden ve yardım taşıyan Mavi Marmara gemisine düzenlenen saldırıda 10 yardım gönüllüsünün hayatını kaybetmesi sonucu kopmuştu. Netanyahu resmi olarak özür dilese de, Erdoğan Temmuz 2014’te İsrail’in Gazze’ye yaptığı baskınlar sonucu söz konusu ülkeyi ‘Hitler’in ruhunu canlı tutmakla’ suçlamıştı.

Erdoğan’ın İsrail’e ‘devlet terörü’ ve ‘soykırım’ suçlamaları yöneltmesinin ardından her iki ülke de 2018’de büyükelçilerini çekmişti. Bu diplomatik kriz, Erdoğan’ın Aralık 2020’de İsrail ile yeniden yakınlaşmaya açık olduğunu kamuoyu önünde dile getirmesiyle çözülmeye başladı. Geçen yılın ağustos ayında iki ülke diplomatik ilişkilerine tam olarak yeniden başlattı.

İki ay önce Netanyahu, Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirecekti ancak ani bir şekilde hastaneye kaldırılıp kalp pili takılması nedeniyle bu ziyaretini ertelemek zorunda kaldı. Bu ziyaret gerçekleşseydi Netanyahu, eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in 2008’deki ziyaretinden bu yana Ankara’ya gelecek ilk İsrail başbakanı olacaktı.

İsrail’in iddiası: Türkiye’den Gazze’ye gelen gemide alçı torbasında 16 ton patlayıcı malzeme bulduk