Togg’a rağmen ithal otomobillerin payı yüzde 70’e dayandı
Otomobilin bulunurluğu artıp, fiyatlar yükselmeyince otomobil satışları eylülde yüzde 55.9 gibi rekor bir seviyede artarak 96 bin 793 adete ulaştı. Böylece yıllık satışlar 857 bin 575 adete gelirken, sektör, 1 milyon adetlik satış hedefine daha fazla yaklaştı.
Sıfır kilometrede oluşan araç bolluğu ve fiyatların artmaması fiyat hassasiyeti olan kitleyi yeniden harekete geçirince eylülde otomotiv pazarı hareketlendi. Beklentilere uygun olarak otomobil ve hafif ticari araç satışları eylülde yıllık bazda 55.9 artarak 96 bin 793 adete çıktı. 2023 yılı Ocak-Eylül dönemindeki satışlar da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 64,8 artarak 857 bin 575 adete ulaştı. Böylece tüm zamanların en iyi eylül rakamlarına ulaşılırken, sektörün yıl sonu için belirlediği 1 milyon adetlik satış hedefine de ramak kaldı.
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) eylül ayı verilerine göre, otomobil satışları, söz konusu döneminde yüzde 67 artışla 666 bin 890 adet, hafif ticari araç satışları da yüzde 57,2 artarak 190 bin 685 adet oldu. Bu yılın eylül ayına bakıldığında otomobil ve hafif ticari araç satışları 2022 yılı eylül ayına göre yüzde 55,9 artarak 96 bin 793 seviyesinde gerçekleşti. Eylül ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 76,7 artarak 78 bin 971 adet olurken, hafif ticari araç satışları da yüzde 2,4 artarak 17 bin 822’ye ulaştı. Otomobil ve hafif ticari araç satışları 10 yıllık eylül ayı ortalama satışlara göre yüzde 58,1, otomobil satışları yüzde 69,3 ve hafif ticari araç satışları yüzde 22,1 artış gösterdi.
Ocak-Eylül 2023 döneminde, pazarın yüzde 88,9’unu vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 368 bin 503 adetle yüzde 55,3, B segmenti otomobiller ise 217 bin 978 adetle yüzde 32,7 paya sahip oldu.
Otomobil pazarı gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde en çok tercih edilen gövde tipi yüzde 50,5 payla SUV otomobiller oldu. SUV otomobilleri, yüzde 26,8 payla sedan ve yüzde 20,5 payla hatchback otomobiller takip etti
Söz konusu dönemde, otomatik şanzımanlı otomobillerin toplam satışlardaki payı yüzde 80,3 olurken, manuel şanzımanlı otomobillerin payı yüzde 19,7 olarak belirlendi. Hafif ticari araç pazarı gövde tipine göre, van gövde tipi yüzde 78,1 payla en çok tercih edilen gövde tipi olurken, kamyonet gövde tipi yüzde 9 payla ikinci sırada yer aldı. Markaların satış adetlerine bakıldığında ise Togg, sadece eylül ayında 2 bin 204 adet, teslimata başlanılan mayıs ayından bu yana ise 5 bin 604 adet T10X’i kullanıcılarla buluşturdu.
Türkiye otomotiv pazarındaki hareketliliği değerlendiren Cardata’nın Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Son aylarda sıfır kilometre araçlarda tedarik ve bulunurluk arttı. Bekleme süreleri artık kısalırken, eylül ayında sıfır kilometre araç fiyatlarında belirgin bir artış yaşanmadı. Bu durum zaten sıfır kilometre araçların döviz kurlarına endeksli olarak fiyatlandırılmasından kaynaklanıyor. Dolayısıyla, dövizdeki şu anki stabil durum devam ettiği sürece sıfır kilometre araç fiyatları çok artmaz, ancak model tip bazında bazı artışlar olabilir” dedi.
Eylül ayında ikinci el araç fiyatlarında yüzde 5’e varan bir düşüş yaşandığını bu düşüşün arkasındaki en önemli nedenlerden biri de, sıfır kilometre araçların daha kolay bulunur hale gelmesi olduğunu kaydeden Yalçın, “Bu da ikinci el araçlara olan talebi azalttı. 2.eldeki satışların düşüşü halen devam ediyor. Diğer taraftan Türkiye’deki yüksek enflasyon ortamı, otomobil sahipliğini hala bir yatırım aracı olarak görünmesini teşvik ediyor” diye konuştu. “Bu nedenle otomobil artık tamamen bir yatırım aracı olmaktan çıktı demek şu aşamada ne kadar doğru” diyen Yalçın, “Çünkü ülkemizde hala yüksek enflasyon var. Enflasyon, paranın değerini kaybetmesine neden olduğunda, insanlar geleneksel olarak fiziksel varlıklara yöneliyorlar ve otomobil de bu kategoride çok önemli bir yer tutuyor, zaten bunu da pandemiden bu yana yaşadık. Ev alamayan otomobil aldı” diye konuştu.
Faiz oranlarının artmasının da, otomobil sahipliği ve yatırım talepleri üzerinde çok etkili olduğunu belirten Yalçın şunları söyledi: “Yüksek faiz oranları, tüketici harcamalarını sınırlayabilir ve işletmelerin yatırım yapma isteğini azaltabilir. Bu piyasada önemli bir durgunluğa yol açabilir ve vatandaşları alternatif yatırım araçlarına yönlendirebilir. Yatırım amaçlı otomobil sahipliği talebi, ekonomik koşullar, faiz oranları ve döviz kurları gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Yüksek mevduat faizleri veya alternatif yatırım fırsatları, otomobile olan yatırım talebini son 3 ayda azaltabilir, ancak bu durumun otomobil sahipliği bir yatırım aracı olmaktan tamamen çıktı anlamına gelmemesi gerekir.”
Otomobil markalarının eylül ayı ile birlikte başlattığı satış kampanyalarının yılın son üç ayında da etkili olmasını beklediklerini kaydeden Yalçın, “0 km de yılın son 3 ayındaki araç satışları son 4-5 aylık ivmedeki gibi olmasa bile son 3 ayda 70 bin-120 bin bandında satış gelebilir ve bu satışların içinde de yine mutlaka yatırım amaçlı satışlar olacak” dedi.