Dışişleri düşürülen SİHA’yı teknik sebeplere bağladı: Operasyon etkilenmedi, devam ediyor

Gece saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Türkiye arasında Suriye’de yaşanan dron krizinin yankıları sürüyor. ABD’nin Suriye’de Türkiye’ye ait bir Silahlı İnsansız Hava Aracını (SİHA) ‘tehlike olarak görmesi ‘ üzerine F-16 ile vurmasıyla başlayan süreç, ABD’nin ilk kez bir NATO müttefikinin uçağını düşürmesiyle de önem taşıyor. İki ülke 1950 yılından bu yana NATO müttefiki olmasına rağmen uluslararası arenadaki anlaşmazlıklarla diplomatik olarak sık sık karşı karşıya geliyordu. Ancak ABD’nin tarihinde ilk kez bir müttefikinin uçağını düşürmesi ise farklı bir açıdan önem taşımakla beraber Türkiye ve ABD’nin ayrışan Suriye politikalarına yönelik bir ‘mesaj’ olabileceği de tartışılıyor.

1 Ekim Pazar günü Ankara’da İçişleri Bakanlığı’nın Emniyet Genel Müdürlüğü giriş kapısı önünde düzenlenen terör saldırısı ardından, Milli Savunma Bakanlığı Kuzey Irak’taki hedeflere hava harekatı düzenlendiğini duyurmuştu. Ankara’da yaşanan saldırıyla terörle mücadele konusunda aksiyonlarını artıran Türkiye’nin hedefinde dün de Suriye’nin kuzeyi vardı. Milli İstihbarat Teşkilatı bu ülkedeki bazı PKK/YPG tesislerini imha etti. Sonrasında ise bu operasyonda kullanıldığı düşünülen bir SİHA, ABD’ye ait ‘kısıtlanmış harekat bölgesine’ girerek Amerikan birliklerine 500 metre kadar yaklaşması nedeniyle ‘meşru müdafaa’ gerekçesiyle düşürüldü.

İşte bu gelişmeler ardından başlayan diplomasi trafiği ise gözleri Washington ve Ankara hattına çevirdi. Gece saatlerinde iki ülkenin savunma bakanları bir görüşme gerçekleştirdi. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’ile yaptığı görüşmeye ilişkin Pentagon’dan ‘olumlu’ yorumu geldi. (Dün ve önceki iki günde yaşanan gelişmelere linkteki haberimizden ulaşabilirsiniz)

İki ülkenin yoğun diplomasi trafiği sonrasında Dışişleri Bakanlığı’ndan ilk açıklama geldi. Bakanlık, düşürülen SİHA için teknik sebeplere vurgu yaptı. Bakanlık açıklamasında ‘Teknik’ sebeplere ilişkin, “Operasyon esnasında üçüncü taraflarla işletilen çatışmasızlık mekanizmasındaki farklı teknik değerlendirmeler nedeniyle bir SİHA kaybedilmiştir. İlgili taraflarla çatışmasızlık mekanizmasının daha etkin işletilmesi yönünde gerekli tedbirler alınmaktadır” denildi.

Irak ve Suriye’de PKK/YPG Terör Hedeflerine Yönelik Operasyonlarımız Hk. https://t.co/b6cAHdqnnr pic.twitter.com/n74vjQS1LK

— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) October 6, 2023

“Operasyonların etkilenmediğine değinilen açıklamada, “Irak’ta yapıldığı gibi, terör örgütünün Suriye’de geliştirdiği tüm yetenek ve gelir kaynakları sistemli bir şekilde yok edilmeye devam edilecektir” denildi.

‘Türkiye makamları düzinelerce kez arandı’

Yaşanan gelişmeler dünya basınında da geniş yer buldu. Washington merkezli Al-Monitor’e isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan ABD’li yetkili SİHA’nın düşürülmesinden hemen önce Ankara’nın uyarıldığını öne sürdü. Öte yandan ABD’nin önde gelen haber sitelerinden Politico’da da sözkonusu SİHA’nın TB2 Bayraktar olduğu iddiasına yer verildi.

Al-Monitor sitesinden Jared Szuba’ya demeç veren ABD’li yetkili, bölgedeki Amerikalı askeri yetkililerin SİHA’nın düşürülmesinden önce Türk yetkililerin aranarak uyarıldığını kaydetti. Yetkili, “SİHA’ların Amerikan pozisyonundan uzağa çekilmesi için uyardıklarını” söyledi. Türkiye’nin bu konuyla ilgili uyarıyı dikkate aldığını dile getiren yetkili, yine de saat 11:30 civarında tek bir SİHA’nın sözkonusu alana yeniden giriş yaptığını aktardı. ABD’li yetkili, Türk askeri yetkililerinin ‘düzinelerce kez arandığını’ aktardıktan sonra açıklamalarına şöyle devam etti: “Türk askeri yetkililere o bölgede sahada Amerikan güçlerinin bulunduğu ve eğer bölgeyi terk etmezlerse ABD’nin kendini savunmak için adım atacağı aktarılan bir düzine aramadan sonra, bir Amerikan F-16’sı insansız hava aracını vurarak düşürdü.”

Öte yandan Amerikan güçlerinin ayrıntılı pozisyonunun Türkiye’ye iletildiğini de ifade eden yetkili, düşürülen SİHA’nın Milli İstihbarat Teşkilatı’na ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.

ABD’nin önde gelen haber sitelerinden Politico ise konunun işlendiği haberinde bir iddiaya da yer verdi. İddia sahibinin ismini vermediğini yazan Politico, düşürülen SİHA’nın Bayraktar TB2 model olduğunu öne sürdü. Kaynak, SİHA’nın havadan karaya füze taşıdığını da ileri sürdü.

Neler yaşandı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Ankara’daki terör saldırısını düzenleyen kişilerin ‘Suriye’den geldiğini’ söyleyip “Irak ve Suriye’de PKK/YPG’ye ait olan bütün tesisler bundan sonra topyekûn meşru hedeftir” ifadelerini kullanmasıyla Türkiye iki ülkede de sınır ötesi operasyonlar düzenlemeye başlamıştı. Operasyonlar sürerken Türkiye’ye ait bir SİHA’nın, ABD tarafından düşürüldüğü iddia edildi. Bu iddiadan saatler sonra ise Pentagon’dan ‘teyit’ açıklaması geldi. Pentagon Sözcüsü Patrick Ryder bir basın toplantısı düzenleyerek SİHA’yı kendilerinin düşürdüğünü resmen teyit duyurdu.

Ryder, asker bulundurdukları üsse yaklaşan SİHA’nın bir F-16 savaş jeti tarafından düşürüldüğünü açıklamıştı. Ryder olayı ‘üzücü’ olarak nitelerken, iki ülkenin savunma bakanları konuyu telefonda da görüşmüştü. Pentagon sözcüsü Ryder, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in görüşmesi için ‘olumlu’ yorumunu yapmıştı.  Terör örgütü PKK’ya yönelik operasyonlar nedeniyle ABD ile Türkiye arasında gerilim yükselmişken, Ankara’da İçişleri Bakanlığı’nı hedef alan terör saldırısının ardından, terör örgütü PKK’ya karşı başlatılan operasyonlar da sürüyor.

Milli Savunma Bakanlığı, “26 PKK/YPG’li teröristin etkisiz hâle getirildiğini” duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı, “Dün gece Fırat Kalkanı Harekât bölgesindeki Dabık üs bölgemize gerçekleştirilen terörist saldırısına Mehmetçiklerimiz tarafından güçlü şekilde karşılık verildi. Bölgedeki terörist hedeflere yönelik gerçekleştirilen misilleme atışlarında 26 PKK/YPG’li terörist etkisiz hâle getirildi.”

İçişleri Bakanlığı’nı hedef alan ve 2 polisin yaralanmasına neden olan bombalı saldırıyı terör örgütü PKK üstlenmişi. Ankara’nın, saldırganların Suriye’den Türkiye’ye geldiğinin tespit edildiğini duyurmasının ardından belirlenen hedeflere yönelik operasyonlar başlamıştı.

Suriye karıştı: MİT terör tesislerini vurdu, ABD jeti Türk SİHA’sını düşürdü, teröristler TSK üssüne saldırdı