Fransız ordusu Nijer’i terk ediyor: Sınır ötesi operasyonlarda yeni dönem

Nijer tarihinde yeni bir sayfa açıyor. Bati Afrika’nın en fakir ülkelerinden biri olan Nijer, tam 65 sene önce Fransa’dan bağımsızlığını ilan etmişti. Ancak Fransız ordusu düne kadar ülkede varlığını sürdürmeye devam ediyordu. 1500’e yakın Fransız askeri, yeni Nijer cunta hükümetinin emriyle ülkeyi terk ediyor.

Sahel’de darbelerin ortak paydası: Fransa düşmanlığı

Geçtiğimiz Temmuz ayında Nijer ordusu darbe ile Muhammed Bazum’u indirip hükümete el koymuştu. Ülke yönetimini ele geçiren cuntanın ilk icraatlarından bir tanesi ülkede bulunan Fransız askerlerinin derhal gitmelerini istemek olmuştu. Fransız gazetesi Le Monde‘un Sahel muhabiri Morgane Le Cam’a göre, “Fransa karşıtlığı Sahel ülkelerinde her darbecinin kitabında yazıyor çünkü halkların büyük bir kesimi bu söylemlere katılıyor. Bunların toplumda karşılık bulması, Fransız diplomasisinin Afrika’daki başarısızlığını gösteriyor.”

Nijer’de eylemciler darbe sonrası meydanlarda ‘Fransa aşağıya’ pankartları açıyor
Anadolu Ajansı – 30/07/2023

Eski Fransız sömürge devletleri teker teker Fransa’ya sırtlarını çeviriyorlar. Son üç sene içinde Nijer’in komşu ülkeleri Mali ve Burkina Faso’da askeri darbelere sahne olmştu. Tıpkı Nijer’de olduğu gibi, cunta hükümetler Fransa ile tüm askeri iş birliğine son verme kararı aldı. Diplomatik ilişkiler de aynı şekilde sarsıntılı. Üç ülke de darbe sonrası dönemde Fransız büyükelçilerini sınır dışı etti. Konsolosluklar halen açık olsa da, ikili ilişkiler son derece zayıf.

Fransız sınır ötesi operasyonlarında yeni dönem

Fransa karşıtı söylemlerin yükselişinin sebeplerinden bir tanesi, Fransiz ordusunun sekiz sene boyunca Sahel’de yürüttüğü askeri operasyonlar. Mali Cumhurbaskanının 2013’te Fransa’dan ‘terör ve cihadist gruplar ile mücadeleye yardım’ amaçlı Fransa’dan askeri destek talep etmesi ile başlayan operasyonlar 2021 senesine kadar sürdü ve komşu ülkelere de sıçradı. Operasyonlara rağmen cihadist grupların güçlü kalması, bölge ülkelerinde Fransa’ya karşı birçok tepkiye yol açmıştı. Nijer’deki askeri birimlerin gitmesi ile birlikte, Fransa’nın Sahel bölgesindeki tek askeri üssü, müttefiki Çad’da bulunacak.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2021 yılında Sahel’de sekiz sene süren Barkan operasyonunun bitecegini açıklarken, ‘Fransa’nın Afrika ilişkilerinde ve sınır ötesi operasyonlarında yeni bir dönemin’ sinyali vermiş, Fransız ordusunun Afrika’da daha fazla savaşmayacağını açıklamıştı.

Fransız ordusunun sene sonuna kadar Nijeri tamamen terk etmesi bekleniyor.

Fransa pes etti: Yıl sonuna kadar Nijer’deki tüm varlığını geri çekecek