Cop28’de üçüncü gün: Ülkelerden yenilenebilir enerji sözü, liderlerden Gazze mesajı
Gezegenimiz için çanlar çalıyor: Grönland buzullarının üçte biri eridi
Kuzey Grönland buzullarını inceleyen araştırmacılar bölgenin son 40 yılda hacminin üçte birini kaybettiğini açıkladı, deniz seviyesi için "dramatik" yükseliş uyarısı yaptı.
Grönland'deki buzulların hızla erimesi bilim dünyasını harekete geçirdi. Kuzey ve Güney kutuplarında yüzen buz tabakaları okyanuslara buz akışının düzenlenmesinde çok önemli rol oynuyor. Bu buzullar Kuzey Kutbu’nun büyük bölümünü kaplayan Grönland için de hayati önemde. Ve Nature Communications’da yayımlanan bir çalışma Grönland’deki buzulların toplam hacminin 1978’den bu yana yüzde 35’ten fazlasının eridiğini ve üç tabakanın tamamen çöktüğünü ortaya çıkardı.
Alarm Bells Sounded For Greenland’s Ice Sheet, After The Collapse of 3 Ice Shelves https://t.co/FH7dYrMNhX
— ScienceAlert (@ScienceAlert) November 8, 2023
“Bu durumun deniz seviyesinin yükselmesi açısından dramatik sonuçları olabilir” diyen yazarlar Grönland’in yüzyıllar boyunca okyanus seviyesini yükseltme potansiyeli en yüksek bölge olabileceğine vurgu yaptı.
Buz tabakalarının erimesi deniz seviyesinin yükselmesine doğrudan etki etmiyor, ancak okyanusa buz boşaltımını düzenleyen “barajlar” olarak bu duruma katkı sağlıyor.
Araştırma bu doğal bariyerlerin parçalanmasının buzulların okyanuslara daha fazla buzul salmasına neden olabileceğini ortaya çıkardı.
Erimede önemli artış
Grönland buz tabakasının 1980’lerin ortasında zayıflamaya başlayan diğer kısımlarının aksine, bu bölgedeki buzullar daha önce bilim insanlarınca sabit, hareketsiz kabul ediliyordu. Ancak araştırmacılar okyanusların ısınmasıyla alttan eriyen buz tabakalarının zayıflamasına tepki olarak buzulların buz boşaltmaya başladığını saptadı.
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) araştırmacısı başyazar Romain Millan AFP’ye verdiği demeçte “2000’li yıllardan bu yana erimede çok önemli artış tespit ettik. Bu da tam olarak o dönemde bölgedeki okyanus sıcaklıklarındaki artışa karşılık geliyor” dedi.
Danimarka, Fransa ve ABD merkezli araştırmacılar bu hareketli buzul uzantılarının doğasını yeniden yapılandırmak için binlerce uydu görüntüsünü saha ölçümleri ve iklim modelleriyle birleştirdi.
Grönland’ın kuzey buzulları son 20 yılda istikrarsızlaşmaya başladı, bu da kazanılandan daha fazla buz kaybedildiği anlamına geliyor. Millan “Örneğin 2003 yılında çözülen Zachariae Isstrom buzulu okyanusa boşalttığı buz miktarını neredeyse iki katına çıkardı” dedi.
‘Buzulların geleceği politikacılara bağlı’
Grönland buz tabakaları küresel deniz seviyesinin yükselmesine önemli katkı yapıyor. Bu tabakalar 2006 ila 2018 yılları arasında su seviyelerinde gözlemlenen artışın yaklaşık yüzde 17’sini oluşturuyor.
Millan “Kutupların ve buzulların geleceği politikacıların sera gazı emisyonlarını azaltmak için alacağı kararlara bağlı” dedi.
Rekor kıran sıcaklıklar, artan orman yangınları ve kötüleşen doğal afetler gezegenin kaderi hakkındaki alarmları artırırken dünya liderleri ve uluslararası aktörler bir sonraki Birleşmiş Milletler zirvesi (COP28) için 30 Kasım Dubai’de bir araya gelecek.
Oyunlar ve Bulmacalar