Dış kaynak sıkıntısı faiz kararının önemini iyice artırdı
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, alınan önlemlerle temmuzdan bu yana 570 milyar lira eriyen KKM'ye artık ihtiyaç kalmadığını söyledi. Aran mayısta 'Düşük faiz ekonomisinin kuru patlatmaması için dört elle sarılmamız gereken tek ürün' demişti.
Ekonomi yönetiminin aldığı önlemlerle 4 ayda 570 lira çözülerek geçen hafta 2,8 trilyon liraya gerileyen kur korumalı mevduattan (KKM), bitirilirse döviz kurlarının yükseleceği endişesi taşıyan İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran da vazgeçti. Mayıs ayında düzenlenen Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde “KKM şu andaki düşük faiz ekonomisinin kuru patlatmaması için dört elle sarılmamız gereken tek ürün. KKM’de kalıp kademeli şekilde bitirmek şart” açıklamasını yapan Hakan Aran, bugün yaptığı açıklamada KKM’nin cazip olma döneminin bittiğini, bu mevduat türünün ortadan kalktığının görüleceğini söyledi.
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD)-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırmalar Forumu’nda konuşan “Bugün gelinen noktada TL mevduat faizi yüzde 50’nin üzerinde. KKM’nin cazip olduğu dönem bitti. KKM’ye ihtiyaç olmadığını görüyorum. KKM’nin ortadan kalktığını göreceğiz” dedi.
Aran, konuşmasında bankacılık sektörünün asli görevini yerine getirebilmesi için öngörülebilir bir ortamın gerektiğini ve bu öngörülebilir ortamda sağlıklı olarak kuru, enflasyonu ve büyümeyi tahminleyebilmeleri gerektiğini de vurguladı.
Enflasyonun düşük olduğu dönemlerde önümüzdeki 12 ay için yapılan tahminlerin daha sağlıklı yüksek olduğu dönemde ise güç olduğunu söyleyen Aran, yüksek enflasyonun öngörülebilirliğin en büyük düşmanı olduğunu kaydetti. Fiyat istikrarının istikrarlı, sürdürülebilir, yüksek bir büyümeye de katkı verdiğini kaydeden Aran, enflasyonun kontrol altında olduğu dönemde reel kredi hacmi artışının da yüksek düzeylerde seyrettiğini kaydetti.
Aran, TL tasarruf oranlarının artmasının da enflasyonla ilişkili olduğunu vurgulayarak 2024 yılı için enflasyon beklentilerine değindi. Merkez Bankası’nın 2024 sonu enflasyonu beklentisinin yüzde 30-42 arasında geniş bir bantta olduğunu söyleyen Aran, ocaktaki işgücü ödemelerine yapılacak zam belirsizliği nedeniyle bu bantın açık olduğunu düşündüklerini belirtti.
Aran, yapılan hesaplamalara göre işgücü ödemelerinde 1 puanlık ilave artışın 12 ay sonraki enflasyonu 0.2-0.3 puan civarında etki yaptığını söyleyerek “Merkez Bankası’nın beklediği gibi yüzde 30-42 bandında enflasyon olacaksa yılsonu ve yüzde 45 işgücü ödeme zammı olacaksa bu noktada bu zammın beklentiyi değiştirmeyeceğini ama sene sonunda göreceğimiz yüzde 65’lik enflasyon oranında işgücü ödemelerine zam yapılırsa bunun enflasyona 6 puana kadar etki edebileceğini ve Merkez Bankası’nın yüzde 42 olarak beklediği enflasyonun da yüzde 48’e çıkabileceğini düşünüyoruz” dedi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) son verilerine göre, kur korumalı mevduatların toplam büyüklüğü 10 Kasım haftası itibarıyla 82,9 milyar TL düşüşle 2,8 trilyon TL oldu. Dolar cinsinden bakıldığında ise KKM büyüklüğü 100 milyar doların altına geriledi. Böylece önlemlerin başladığı temmuz sonundan bu yana geçen yaklaşık 4 ayda KKM hacmi 570 milyar lira azaldı.
2 Kasım günü açıklanan düzenlemeyle KKM’de zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz deposu için TL türüne ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.
Merkez Bankası, eylül ayında da KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadenin zorunlu olarak değişme oranı yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseltilmiş, 1 yıl kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için karşılama oranları yüzde 5 olarak belirtilmişti.