Lübnan Hizbullahı içinde bir muamma: Nasrallah’ın olası halefiyle irtibatı kaybetmişler
4 günlük ateşkes kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan esir takasının ikincisi Hamas tarafından ertelenmiş, Katar'ın araya girmesiyle örgüt bu kararından vazgeçmişti. İsrail makamları 13 İsrailli, 4 Taylandlı esirin ülkeye giriş yaptığını duyurdu.
İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaşta Katar’ın arabulucuğunda başlayan 4 günlük geçici ateşkes ikinci gününde. Hamas önceki gün mutabakat kapsamında 13 rehineyi, İsrail de hapishanelerdeki 24’ü kadın 15’i de 18 yaş altı çocuk olan 39 Filistinli esiri serbest bırakmıştı. Hamas bu anlaşmanın çerçevesi dışında 10 Tayland ve bir Filipin vatandaşını da serbest bırakılan esirlere eklemişti.
Örgüt anlaşmanın kapsamında olan esir takasında 14 kişiyi teslim edeceğini duyururken İsrail’in 42 Filistinli esiri serbest bırakacağı açıklandı. Fakat saat 16.00’da başlaması planlanan ikinci esir takası gecikti. Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları ikinci rehine grubunun serbest bırakılmasını erteleme kararı aldığını duyurdu.
Kassam’ın açıklamasında “İşgalcilerin yardım kamyonlarının Gazze Şeridi’nin kuzeyine girişiyle ilgili anlaşmanın şartlarına uymaması nedeniyle ikinci esir grubunun serbest bırakılmasını ertelemeye karar verdik” dendi.
#عاجل | كتائب القسام تقرر تأخير إطلاق سراح الدفعة الثانية من الأسرى حتى يلتزم الاحتلال ببنود الاتفاق المتعلقة بإدخال الشاحنات الاغاثية لشمال القطاع، وعدم الالتزام بمعايير إطلاق سراح الأسرى المتفق عليها pic.twitter.com/y6smwmhovh
— وكالة شهاب للأنباء (@ShehabAgency) November 25, 2023
Bu gelişmelerin ardından Katar, Hamas ile yaptığı görüşmeler neticesinde bu gece 13 İsrailli, 7 yabancı olmak üzere Gazze’deki 20 esirin daha serbest bırakılacağını doğruladı. 39 Filistinli esire karşılık serbest bırakılacak olan İsraillilerin 8’i kadın, 5’i çocuk.
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mecid El Ensari, X hesabından “Mahkumların serbest bırakılmasının önündeki engeller Katar ve Mısır’ın her iki tarafla temasları sayesinde aşıldı” dedi.
İsrail makamları, Mısır’dan teslim alınan 13 İsrailli, 4 Taylandlı esirin ülkeye giriş yaptığını duyurdu.
13 Israeli, 4 Thai hostages freed from Gaza arrive in Israel, are taken to hospitals – The Times of Israel https://t.co/uWNOndBhtp
— patesalo (@patesalo_e) November 25, 2023
Tedavi için hastanelere nakledilen esirler burada yakınlarına kavuştu.
Hamas’ın yayın organı Shebab, 39 Filistinli mahkumun daha serbest bırakıldığını yazdı. İsrail Cezaevleri Servisi de Gazze’deki 13 İsrailli rehinenin serbest bırakılmasının ardından İsrail hapishanelerindeki mahkumların serbest bırakıldığını doğruladı.
Megiddo, Ofer ve Damun hapishanelerinden tahliye edilen ve tamamı kadın ve çocuklardan oluşan mahkumlar farklı noktalardan Filistin’e giriş yaparken genç mahkumları taşıyan otobüs El Bireh şehrinde teslim alındı.
#فيديو| لحظة استقبال حافلة الأسرى الأشبال في مدينة البيرة. pic.twitter.com/QnMeHEgoBP
— وكالة شهاب للأنباء (@ShehabAgency) November 25, 2023
Kudüs’ün kuzeyindeki Kalandiya kontrol noktasında serbest bırakılan mahkum Nurhan Awad’ın özgürlüğünün ilk anları kameralara yansıdı.
#فيديو | اللحظات الأولى لحرية الأسيرة المحررة نورهان عواد على حاجز قلنديا شمال القدس المحتلة pic.twitter.com/M3gFn8bRAC
— وكالة شهاب للأنباء (@ShehabAgency) November 25, 2023
Hamas’tan yapılan açıklamada, Filistinli intihar bombacı Israa Jaabis’in de bu gece İsrail tarafından serbest bırakılan kişiler arasında olduğu bildirildi.
Jaabis, 2015 yılında Yahudi yerleşimine açılan Kudüs’ün Ma’ale Adumim bölgesi yakınında polis çevirmeinde arabasındaki gaz kapsülünü patlattığında 31 yaşındaydı. İsrailli yetkililere göre intihar saldırısı düzenlemek üzere İsrail’e geçmeye çalışıyordu.
Live update: Hamas says Palestinian bomber Israa Jaabis among those to be released by Israel tonight https://t.co/G7pnr3nzI5 . Click to read ⬇️
— TOI ALERTS (@TOIAlerts) November 25, 2023
Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniyye ikinci esir grubunun serbest bırakılacağı saatler yaklaşırken yaptığı açıklamada İsrail’in geçici ateşkes şartlarını ihlal ettiğini söyledi.
Haniyye, İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyine dönmek isteyen Cenin’deki Filistinlilere ateş açarak iki Filistinliyi yaraladığını belirtti. İsrail ise ordunun hâlâ faaliyet gösterdiği Gazze’nin kuzeyinin ateşkes anlaşmasına dahil edilmediğini savundu.
İsrail medyası ülkenin güneyindeki Eilat kenti üzerinde hava savunma sisteminin devreye girdiğini, patlamalar olduğunu bildirdi. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde de bölge üzerinde iki füze görüldüğü öne sürüldü.
Footage shows two interceptor missiles flying over Eilat. pic.twitter.com/OO4kUPgeCW
— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) November 25, 2023
Siren seslerinin duyulmadığı olaya ilişkin İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İsrail hava sahasına herhangi bir sızmanın söz konusu olmadığı, bu yüzden Eilat’ta sirenlerin devreye girmediği belirtildi.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant rehinelerin tamamı İsrail’e iade edilene kadar İsrail kuvvetlerinin Gazze Şeridi’nden ayrılmayacağını ve Hamas’la gelecekteki müzakerelerin çatışmaların ortasında yürütüleceğini söyledi.
Gallant bu sözleri bakanın savaşın başlangıcından bu yana ilk kez bu sabah ziyaret ettiği Gazze Şeridi’ni gezerken komutanlar ve askerlerle buluşması sırasında dile getirdi.
Live update: Visiting Gaza, Gallant says IDF troops won’t leave Strip until every hostage returned https://t.co/aWypxU3BS9 . Click to read ⬇️
— TOI ALERTS (@TOIAlerts) November 25, 2023
İsrailli bakan “İlk rehine grubunu getirebilme yeteneğimiz ordunun uyguladığı baskıdan kaynaklanıyor. Askeri baskı başlar başlamaz ateşkes istediler. Baskıyı artırdığınızda bir ateşkes daha talep ettiler. Daha da artırırsak bir teklifle gelmeye hazırlar. Bu savaşta yöntemimiz bu olacak” dedi.
Öte yandan mutabakat kapsamında olan insani yardımları taşıyan kamyonların Gazze’ye girişi ikinci günde de sürdü. Birleşmiş Milletler (BM) İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki dört günlük ateşkesin 21 Ekim’de Gazze’ye insani yardım konvoylarının yeniden başlamasından bu yana gıda, su ve ilaç sevkiyatını en büyük hacme ulaştırdığını açıkladı. Al Jazeera’nin aktardığına göre Cumartesi günü Gazze’nin güneyindeki Refah’ta birçok kişi yemek pişirmek için gaz bidonlarını doldurmayı bekledi. Gazze sakinlerinden Ezzeddine Abu Omeira “Tüm insanlar hayatlarının kolaylaştırılmasını umuyor ve buna hazır” dedi.
Öte yandan insani yardımlar 7 Ekim’den bu yana sıkı bir ambargonun uygulandığı Gazze’nin kuzeyine de gönderildi. Filistin Kızılayı Derneği (PRCS), sosyal medyada yardım taşıyan 61 kamyonluk bir konvoyun “Gazze (Şehir) ve Kuzey valiliklerine” gittiğini belirterek bunun savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana en büyük teslimat olduğunu açıkladı.
🔴 The largest convoy of 61 trucks of aid assistance to the #Gaza and the North governorates loaded with food and non-food items, water, primary health care medicines, and emergency medical supplies, from aid that entered through Rafah today as well as from PRCS warehouses in the… pic.twitter.com/NMrQqiYo2R
— PRCS (@PalestineRCS) November 25, 2023
Yardım kuruluşları yine de iki milyondan fazla insanın ihtiyaçlarının karşılanması için çok daha fazla yardımın iletilmesi gerektiği görüşünde.
Savaşın başından bu yana:
Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları Monitörü (Euromed), geçici ateşkesin başlamasıyla, Gazze’deki can kayıplarıyla ilgili verilerini güncelledi. Buna göre, 7 Ekim’den 24 Kasım’a dek İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 20 bini geçti. Euromed Direktörü Ramy Abdu “Bu sayı, yaralılarla birlikte Gazze Şeridi’ndeki nüfusun ortalama yüzde 2.6’sına denk geliyor” dedi.
Euromed’e göre Gazze’de can kaybı 8 bin 176’sı çocuk olmak üzere 20 bin 31’e ulaşırken bu verilerin de artması bekleniyor. Kuruluşun yayınladığı bilgilere göre bugüne kadar 36 bin 350 kişi yaralandı, 67 gazeteci öldürüldü, 1.7 milyondan fazla kişi zorla yerinden edildi ve 59 bin 240 ev tamamen yıkıldı.
#Infographic| Statistics on the Israeli attack on the Gaza Strip (07 October-24 November 2023) pic.twitter.com/DTqR6EkkiO
— Euro-Med Monitor (@EuroMedHR) November 24, 2023
ABD Başkanı Joe Biden, Massachusetts eyaletinin Nantucket şehrinde düzenlediği basın toplantısında, İsrail ile Hamas arasındaki 4 günlük ateşkesi yorumladı. Beyaz Saray’a göre Biden, gazetecilerin insani aranın süresinin uzatılmasına ilişkin sorusuna, “Böyle bir ihtimal var” cevabını verdi.
ABD Başkanı, Hamas tarafından ilk grup rehinenin serbest bırakılmasının sadece bir “başlangıç” olduğunu ve Gazze’de geçici ateşkesin uzatılması için “gerçek şansların” bulunduğunu söyledi.
İsrail Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz, “Tüm rehinelerin ailelerine güvence vermek istiyorum: Durmayacağız, rehineleri geri almak ve caydırıcılığı yeniden tesis etmek için Gazze’deki çabaları ve ‘askeri harekatı’ yeniden başlatacağız” dedi. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant da “Kısa bir insani ara olacak, sonrasında tüm askeri gücümüzle savaşa devam edeceğiz. Hamas’ın yok edilmesi ve esirlerin serbest bırakılması hedefini gerçekleştirinceye kadar durmayacağız. (Hamas’ın elinde) 240 esir var ve bu, kabul edebileceğimiz ve hoş görebileceğimiz bir şey değil” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Filistin Kızılayı, Birleşmiş Milletler (BM) koordinasyonunda, Gazze kentindeki El-Ehli Baptist Hastanesinden Gazze Şeridi’nin güneyine 70 yaralı ve hastanın tahliye edildiğini duyurdu.
Filistin Başbakanı Muhammad Iştiyye de Ramallah’ta kabul ettiği İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron’a “Gazze’deki Filistin halkına yönelik savaşı durdurması için” İsrail’e baskı yapma çağrısında bulundu.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim sabahı, İsrail’in “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlerine yönelik sürekli ihlallerine karşılık verme” gerekçesiyle kapsamlı saldırı düzenlerken İsrail ordusu da Gazze Şeridi’ne yoğun hava bombardımanı başlattı.
İsrail’de 7 Ekim’deki saldırılarda 310’dan fazlası asker olmak üzere 1200 İsraillinin öldüğü, 5 bin 132 kişinin yaralandığı duyuruldu.
İsrail ordusuna göre, 7 Ekim’den bu yana Gazze’deki çatışmalarda 70, Lübnan sınırında 6 İsrail askeri öldürüldü.
İsrail’e göre, Kassam Tugayları 7 Ekim’de 239 İsrailliyi esir aldı. Bunlardan 13’ü esir takası mutabakatı çerçevesinde serbest bırakılarak İsrail’e döndü.
Gazze’deki sağlık bakanlığına göre, 7 Ekim’den bu yana İsrail saldırılarında Gazze Şeridi’nde 6 bin 150’den fazlası çocuk ve 4 binden fazlası kadın olmak üzere 14 bin 854 kişi öldürüldü.
İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs’te de 7 Ekim’den bu yana İsrail güçleri ve Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 232 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu, Gazze’de on binlerce yaralı ile sivilin sığındığı onlarca hastaneyi zorla tahliye ettirmek için yerleşkelerini ya da ana binalarını vurdu. İşgal sırasında bazı hastaneleri bastı. Saldırılarda yüzlerce kişi öldü ve yaralandı.
İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim’den bu yana sınırda yaşanan çatışmalarda 85 Hizbullah mensubu öldü.
İsrail ile Hamas arasında çatışmalara insani ara verecek uzlaşma 24 Kasım Cuma günü saat 07.00’de (TSİ 08.00) yürürlüğe girdi. Uzlaşıya göre çatışmalara 4 günlük insani ara verilecek. Hamas’ın elindeki 50 İsrailli esire karşılık, İsrail hapishanelerindeki 150 Filistinli serbest bırakılacak.