Türkiye’ye klasik müziği anlatan İrkin Aktüze’ye veda

Türkiye müziği anlatan ismini kaybetti. Müzisyen ve müzikolog İrkin Aktüze önceki gün hayatını kaybetti. 90 yaşında aramızdan ayrılan Aktüze için İstanbul Müzik Festivali’nin sosyal medya duyurusu ve birkaç  paylaşım dışında içeriğe rastlamadık Oysa o, Türkiye’ye bıraktığı detaylı müzik çalışmalarıyla çok önemli bir açığı kapatan bir isimdi. 90 yaşında hayata veda eden Aktüze, ilk etapta beş cilt olarak yayınladığı ‘Müziği Okumak’ kitabıyla bu alanda hâlâ ortaya bir muadili konulamamış referans eser ortaya koydu.

Bir İrkin Aktüze başyapıtı Müziği Okumak

İstanbul Müzik Festivali’nde 1985 yılından bu yana seslendirilen neredeyse tüm eserlere dair detaylı konser broşürlerinde İrkin Aktüze2nin kaleme aldığı metinler yer alıyordu. Pay Yayınları’nın yayınladığı beş ciltlik  ‘Müziği Okumak’ serisi, birkaç yıl önce yayınlanan ek ciltle daha da büyük bir külliyata dönüştü. Bach’tan Scarlatti’ye, Mozart’tan Beethoven’a, Schubert’ten Chopin’e, Çaykovski’den Şostakoviç’e yüzlerce bestecinin hem hayat hikâyesine hem de bestelerinin yapısına dair verdiği bilgilerle her kesimi yakalamayı başardı. Bugün müzik eğitimi alan öğrencilerin yanı sıra bu alanda kendisini geliştirmek isteyen herkes, bu çok yönlü ismin hazırladığı titiz çalışmaya çok şey borçlu. Batı’daki pek çok ülkede alternatiflerlerine sıklıkla rastlayabileceğimiz müzik tarihi ve estetiğine dair bu çalışma, Türkiye’de kapsam itibarıyla tek olma özelliğini de koruyor. Aktüze’nin külliyatında bu altı ciltlik başyapıtın yanı sıra ‘Ansiklopedik Müzik Sözlüğü’ adlı çalışması da yer alıyor.

‘Müziği Okumak’ serisi ilk etapta beş cilt olarak Pan Yayınları tarafından yayınlanmıştı.

Ruhi Su ve Ziya Aydıntan gibi müzik öğretmenlerinden ders alma şansına erişen 1933 Ankara doğumlu İrkin Aktüze, Almanya‘daki mimarlık öğreniminin yanı sıra çağın büyük virtüözü Siegfried Behrend ‘dan da gitar dersi aldı. 1954 yılında İtalya’nın Cremona kentinde katıldığı gitar yarışmasından birincilik ödülüyle dönen müzisyen sonraki yıllarda TRT’de çalıştı. Bir dönem İstanbul Radyosu Müzik Müdürlüğü görevini üstlendi. Radyo 3’te yıllarca ‘Gitar Sevenler İçin’ adlı programı hazırlayıp sundu. İstanbul Ansiklopedisi’nin müzik maddelerini de kaleme alan Aktüze, çeşitli gazete ve dergilere de müzik yazıları yazdı. Perşembe günü hayatını kaybeden müzikolog, bugün öğleyin Karacaahmet Mezarlığı’ndaki Şakirin Camisi’nde kılınacak cenaze namazından ardından defnedilecek.

Müzik Radarı saygıyla anar: Zaman zaman değil, her zaman Fikret Kızılok