Shakespeare olmasaydı ‘dedikodu’ olmazdı!

“Bir çıkmazın içinde”, “nefesini tutmuş bir şekilde” veya “boşuna peşinden koşmak…”(sırasıyla orijinalleri: “in a pickle”, “with bated breath”, veya “a wild goose chase”)

İngilizcede bu ifadeler kullanılıyorsa dünya edebiyatının en büyük isimlerinden Shakespeare sayesinde. 52 yıllık ömrü boyunca bugün hâlâ ilham veren eserler üreten yazar, İngilizceyi öylesine zenginleştirdi ki o olmasaydı muhtemelen dilin kelime dağarcığı çok daha farklı olacaktı. 

İngilizceyi kurallaştıran Shakespeare idi

Yapılan bir araştırma Shakespeare’in yaklaşık 1700 orijinal İngilizce kelime yarattığını gösteriyor. Bunu kelimeleri, isimleri fiillere dönüştürerek, zaten var olan sözcüklere yeni ekler ekleyerek ya da birleştirerek yaptığı anlatılıyor. Tam da bu nedenle Shakespeare’in İngilizceyi kurallaştıran insan olduğu söyleniyor. Dil bilimcilere göre ondan önce, dilin kuralları belirsizdi. Çalışmaları sayesinde İngilizce’de dilbilgisi, imla ve kelime dağarcığı kuralları oluşturuldu ve yaygın hale geldi.

Modada da dedikodu da onun eseri

Yazarın kullandığı kelimeler ve bazı ifadeler dile öylesine yerleşti ki  bugün birçoğu klişe kavramlara dönüşmüş halde. Bir dahaki sefere, Türkçede de yaygın şekilde kullanılan “altın kalpli” (A heart of gold) deyimini kullanırken bu sözün, ‘V. Henry’ oyunundan; “dedikodu (gossip) sözcüğünün ise ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ndan olduğunu hatırlayabilirsiniz. Soğukkanlı (Obscene, new-fangled), salgın (outbreak), moda (fashinoable) sözcükleri de Shakespeare’in ortaya attığı 1700 kelimeden yalnızca bazıları.

Shakespeare’in en ünlü oyunlarından bazıları, yazara bir saygı kitabı olarak oyuncular John Heminge ve Henry Condell tarafından 1623’te derlenmişti. First Folio adlı bu baskının 400. yılı kutlanırken bir yandan da Shakespeare’in yarattığı kelimelere bakılınca bir yazar nasıl ölümsüz olur sorusu da cevaplanmış oluyor.

Shakespeare’in son oyunu 185 bin dolara satışa çıkıyor