Tolkien evreninin eksik halkası tamamlanıyor
Çizgi roman gazeteciliğinin öncü isimlerinden Joe Sacco'nun Gazze'de yaşananları anlattığı 'Filistin' romanına ilgi, doğaldır, yeniden arttı. Yazarın Türkçe yayıncısı İthaki Yayınları da sözleşmeyi yenilemek için yazarın ajansıyla iletişime geçti.
Joe Sacco çizgi roman gazeteciliği henüz nedir bilinmiyorken bu alana öncülük eden bir gazeteci. Özellikle İsrail ve Filistin ilişkilerini ele alan çizgi roman çalışmalarıyla meşhur. Öyle ki edebiyatçı Edward Said Sacco’nun Filistin’de yaşananları anlatma tarzının eşsizliğini “Bir veya iki romancı ve şair dışında hiç kimse bu korkunç durumu Joe Sacco’dan daha iyi anlatamaz” diyerek tarif etmişti.
Sacco’nun en meşhur eserlerinden ‘Filistin’ yazarın Birinci İntifada’nın devam ettiği 1991-92’de Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde Filistinlilerle geçirdiği iki aylık dönemde bölgedeki gündelik hayatı anlatır. Ancak alışılagelmişten farklı şekilde; alametifarikası olduğu üzere çizgi roman öykücülüğünü röportajlarla birleştirerek…
Guardian yazarın Amerikalı yayıncısı Fantagraphics’un kurucu ortağı Gary Groth’a ulaşarak 7 Ekim’deki Hamas saldırısının ve ardından Gazze’ye düzenlenen bombardımanın ardından kitaba olan talebin arttığını öğrendi. Groth “Envanterimizden birkaç bin kopyayı hızla tükettik. Şu an yeniden basım yapıyoruz. Perakendeciler ve toptancılar kitaba geçmişte olduğundan çok daha fazla miktarda sipariş vermeye başladı. Bu da zincirin her halkasından talebin artığını gösteriyor” diyerek kitaba olan ilgiyi anlatıyor.
Sacco Filistin’deki gözlemlerine dayanarak bir çizgi roman yazmayı ve çizmeyi amaçlamıştı, ancak bölgeye gidince planı değişti ve onu da şöyle anlatıyor:
“İnsanlarla konuşmaktan daha fazlasını yapmak için onlarla röportaj yapmaya, konuya daha sistematik yaklaşmaya başladım. İşgalin gerçek yapısını ve Filistinliler üzerindeki etkisini anlamaya çalıştım. Yani çizgi roman ve gazeteciliğin bileşimi organikti. Grafik gazetecilik teorim yoktu. İlerlerken uyduruyordum.”
Yazar kitabın talep görmesi ve yeni bir kitleye ulaşmasından memnun, ancak bu sevincin hüzün de getirdiğini söylüyor. Yıllarca Gazze’ye gidip bölgedeki gündelik hayatı ve insanların yaşadıklarını anlatan 63 yaşındaki yazar gerekirse yeniden gitmeye çekinmediğini de söylüyor:
“Eğer girebilirsem geri dönerim. Neyse ki birçok cesur Filistinli gazeteci korkunç koşullara ve kendilerine ve ailelerine yönelik gerçek tehlikeye rağmen örnek nitelikte çalışmalar yapıyor. Ancak Gazze’ye geri dönmek istememin başlıca nedeni oradaki arkadaşlarımı görmek. Umarım bunun üstesinden gelebilirler.”
Joe Sacco bizim de tanıdığımız bir yazar. İthaki Yayınları yazarın ‘Filistin’ çizgi romanını Aralık 2009’da, ‘Gazze’nin Dipnotları’nı ise Ağustos 2013’te yayınladı. Her iki kitabı Türkçeleştiren isim Hilal Altan Zeybek. Şu an İthaki Yayınları’nın internet sitesine girip Sacco’nun kitaplarından birini almak isterseniz haber kötü; stokların tamamı tükenmiş.
Ancak 10Haber’in ulaştığı İthaki Yayınları birkaç ay önce biten sözleşmeyi yenilemek için Sacco’nun ajansıyla iletişime geçtiklerini, sürecin devam ettiğini açıkladı. ‘Gazze’nin Dipnotları’ 1200 adetlik tek baskı, ‘Filistin’ ise 3200 adetlik tek baskı yapmıştı.