ABD’nin kaderini belirleyecek salıncak eyaletlerde son durum ne?
ABD Yüksek Mahkemesi, Trump’ın Colorado eyaletinde ön seçimlere katılmasını engelleyen eyalet kararına itiraz başvurusunu kabul etti.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarihinin en çekişmeli başkanlık seçimlerinden birine doğru yol alıyor. Bir yanda kendisine verilen desteğin eridiği Demokrat Joe Biden, bir yandan da oy pusularından silinme tehdidiyle karşı karşıya kalan ve yargılanan eski Başkan Cumhuriyetçi Donald Trump.
ABD’de, ön seçimler öncesinde kritik bir önem arz eden parti toplantıları (caucus) ve sandık başına gidilerek yapılan seçimler (primary) dönemi başladı. Mart ayında yapılacak ön seçimlere az bir süre kala yarış da giderek çekişmeli bir hale geliyor.
Eski Başkan Trump’ın oy pusulalarından silinmesine kadar giden ön seçim sürecinde, ilk kararı veren Colorado eyaleti hakkında gündem değiştiren bir haber geldi. ABD Yüksek Mahkemesi, Donald Trump’ın, Colorado’daki ön seçimlere katılmasını yasaklayan karara itirazını dinlemeyi kabul etti. Yüksek mahkemenin Trump’ın itirazını kabul etmesi, 2024 ön seçimleri için de belirleyici olacak. Yani, Trump’ın ön seçimlerde bu eyaletten aday olup olamayacağı kararı artık Yüksek Mahkemede.
19 Aralık’ta Colorado Yüksek Mahkemesi, 6 Ocak Kongre baskınındaki rolü nedeniyle Trump’ın eyaletteki ön seçimlere katılamaması için, ülke tarihinde zaten nadir kullanılan bir yasayı ilk kez başkanlık seçimlerinde uygulamaya sokmuştu. Bu da, ABD Anayasası’nın 14. maddesi idi. Bu maddenin 3. fıkrası, Anayasa üzerine yemin ederek görev almış herhangi bir eyalet yetkilisinin veya federal yetkilinin, “devlete karşı kalkışma veya ayaklanmaya katılamayacağını ve devletin düşmanlarına yardım edemeyeceğini” öngörüyor. 14. Madde ilk kez Amerikan İç Savaşı sonrası onaylandı ve yenilen bazı güney eyaletlerinin temsilcilerinin kamu görevlerine dönmesini engellemek için uygulandı.
İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’ın aktardığına göre, yargıçlar davayı olağandışı bir hızla ele aldı. Partisinin 5 Kasım seçimlerinde öne çıkan ismi Trump, karara itiraz başvurusunu çarşamba günü yapmıştı. Yargıçlar, itiraz için 8 Şubat tarihini planladı. Colorado Cumhuriyetçi ön seçimlerinin 5 Mart’ta yapılması planlanıyor.
Yüksek Mahkeme’nin Trump’ın itirazını görüşme kararı, 27 eyaletteki başsavcıların mahkemeden Colorado’nun kararını reddetmesi talebiyle başvuruda bulunmalarının ardından geldi.
Başvuruda, Trump’ın oy pusulasından çıkarılmasının “ülke genelinde kaos yaratacağı” savunuluyor.
Trump’ın seçim kampanyası sözcüsü Steven Cheung, mahkemenin kararına övgü yağdırdı ve eski başkanın ön seçimlerden men edilmeye çalışılmasını, “Bu, seçmenlerin haklarından mahrum bırakılması anlamına gelir” ifadeleriyle anlattı.
Pek çok Cumhuriyetçi de Trump’ın ön seçimlerde aday olmasını engelleyecek bu kararı “seçime müdahale” olarak eleştirmişti.
Diğer bir yandan Colorado eyaletinin aldığı kararı destekleyenler ise Trump’ı isyandan sorumlu tutmanın demokratik değerleri desteklediği görüşünde.
Trump, 2020 yılındaki seçimlerin sonuçlarını kabul etmediği için bugün iki ayrı davayla karşı karşıya.
Ön seçimlerle ilgili Trump hakkında bu kararı alan tek eyalet Colorado değildi. Colorado’nun ardından Maine eyaletinde de aynı nedenle Trump’ın eyalette seçime girmesinin mümkün olmadığına karar verilmişti. Trump’ın avukatları bu karara da itiraz etmişti.
Farklı eyaletlerde Trump’ın oy pusulasından çıkarılması için davalar devam ediyor.