Filenin Efeleri’nin Mısır keyfi
Dış borçlarıın toplamının 645 milyar dolara ulaştığı Afrika’da birçok ülke temerrüt riskiyle karşı karşıya. IMF’nin Afrika Bölümü Başkanı Selassie, "Kaynakların sürdürülemez borçların ödenmesinde değil, ülkelerin desteklenmesinde kullanıldığından emin olmalıyız" dedi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Afrika Bölümü Başkanı Abebe Selassie, yoksul ülkelerin, kıtanın ekonomik gelişimini engelleyen ödeme güçlüğünü aşmalarını sağlamak için uluslararası desteğin artırılması çağrısında bulundu.
Financial Times’a konuşan Abebe Selassie, Afrika ülkelerinin sürdürülmez durumdaki borçlarıyla baş etmek için mevcut mekanizmada reform yapılmasının bir ihtiyaç olduğunu vurguladı. Son verilere göre Afrika ülkelerinin toplam dış borcu 645 milyar dolara ulaştı.
Selassie, birkaç düzine Afrika ülkesinin 130 milyar dolarlık borcunun silindiği İskoçya’daki 2005 zirvesine atıfta bulunarak, “Buna yetki verecek bir iklimde miyiz, Gleneagles anında mıyız? Değiliz ancak böyle bir ana ihtiyacımız var” dedi. Selassie borçların ödenmesinin hemen durdurulmasına yönelik istekte bulunmadı.
Ülke borçları konusunda daha etkin bir yapıya ihtiyaç olduğunu belirten Selassie, “Kaynakların sürdürülemez borçların ödenmesinde değil ülkelerin desteklenmesinde kullanıldığından emin olmalıyız” diye konuştu.
Zambiya 2020’de dış borçlarını ödeyemez hale gelmiş ve hâlâ alacaklılarıyla bir anlaşmaya varmaya çalışıyor. Geçen aralık ayında ise Gana dış borçlarını ödeyememiş iç borçlarını ise yeniden yapılandırmıştı.
Selassie IMF’nin Zambiya ile anlaşmış olmasına rağmen ülkenin aralarında Çin’in de bulunduğu alacaklılarıyla anlaşamadığı için ikinci gözden geçirmeyi yapamadığını ve Gana’nın alacaklılarından finansman garantisi alamadığı için ilk gözden geçirmenin bile gerçekleştirilemediğini söyledi.
Aralarında Mısır ve Tunus’un da bulunduğu birçok Afrika ülkesi borç temerrüt riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Selassie, zengin ülkelerin yardımlarının yanı sıra Çin ve yeni kaynakların desteğinin de durduğunu ifade etti.
Yatırımcılar geçen yılın büyük bölümünde Sahra-Altı Afrika ülkelerinin ihraç ettiği döviz cinsinden bonoları almak için aynı vadeli Amerikan hazine bonolarının 10 puan üzerinde getiri talep ediyorlardı. Bu da söz konusu ülkelerin bono satmak için yüzde 20 faiz ödedikleri anlamına geliyor. Selaisse bu gelişmeler nedeniyle “Sağlıkta, eğitimde ve altyapıda çok çok önemli uzun vadeli yatırımlar ertelenecek” dedi.
Birçok Afrika ülkesinin lideri de uluslararası toplumun Dünya Bankası ve kalkınma bankaları aracılığıyla yardımları radikal biçimde arttırmalarını istedi. Gana Maliye Bakanı Ken Ofori-Atta kısa süre önce bölgeye yönelik fonlama kaynaklarının arttırılmasını istedi. Ofori-Atta Dünya Bankası’nın Afrika için 70 milyar dolarlık fonlama kapasitesinin yetersizliğinin açık olduğunu belirterek bunun üçe katlanarak 200 milyar doların üzerine çıkartılması çağrısını yaptı. Gana Maliye Bakanı Ofori-Atta Afrika ülkelerine tahsis edilecek yeni SDR’lerin (Özel çekme hakları (SDR) (İngilizce: special drawing rights), IMF tarafından 1969 yılında geliştirilmiş uluslararası bir rezerv para birimidir) ihracını istedi. IMF pandeminin zirve yaptığı Ağustos 2021’de üye ülkelere 650 milyar dolar değerinde SDR dağıtmıştı. Selassie bakanların bir tür soru yöneltmeleri ve baskıda bulunmalarının doğru olduğunu ifade ederek “Umarım ki uluslararası toplum bunu duyar” dedi.
IMF hafta sonu yayınladığı raporda Sahra-Altı Afrika’da büyümenin özellikle Güney Afrika gibi kilit ekonomilerdeki daralma nedeniyle ardı ardına ikinci yıl da düşeceğini belirtti. Pandemi kısıtlamalarının kaldırılmasından sonra 2021’de yüzde 4.8’e çıkan büyüme geçen yıl yüzde 3.9’a düşmüştü. Bu yılki beklenti ise büyümenin yüzde 3.6’ya gerilemesi.