2023’te 3 bin 59 tarihi eser Türkiye’ye geri getirildi
Çoğunlukla özel sahaf müzayedelerinde satışa sunulan, sınırlı bir alıcı grup arasında el değiştiren tescilli bazı tarihi eserler, el yazması Kuran-ı Kerimler artık online sitelerde kendine alıcı aramaya başladı.
Tarihi eser, online satış sitesinde satılır mı? Dün bir online satış sitesinde çıkan ilana bakılacak olursa, elindeki tescilli tarihi eseri internet üzerinden satmak isteyenler var. Böyle eserlerin özel açık arttırmalarda, sınırlı bir meraklı alıcı grubu arasında el değiştirmesine alışığız ama satış ortamı internet olunca insanın kafası karışıyor.
Yüzlerce ilanın yer aldığı sitede, Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi bulunduğu belirtilen ‘asırlık’ ve ‘el yazması’ Kuran-ı Kerim için 9 milyon 600 bin lira fiyat biçildi. Kuran-ı Kerim’i satmak isteyen Zehra Uslu, Kuran-ı Kerim’in kendilerine anneannesinin dedesinden kaldığını ve en 150 yıllık olduğunu söylüyor.
Kur’an-ı Kerim’in satışı için oluşturulan internet ilanlarında ‘asırlık’, ‘koleksiyonluk’, ‘dededen kalma’ gibi ifadelerin yanı sıra Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi’ne sahip olduğu gibi bilgiler yer alıyor. Elektronik ticaret işlemlerinin yapıldığı sitede, ‘asırlık’, ‘el yazması’ başlıkları altında çok sayıda ilan bulunuyor.
İlanda ayrıca ‘Bir asırdan fazla tarihi var. İçinde dualar ve çeşitli nasihat hikayeler yazılı. Anadolu yazması. Aile yadigarı, Osmanlı zamanından kalma’ ifadeleri yer alıyor.
Fakat satılmak istenen yegane tarihi Kuran-ı Kerim bu değil. İlanlar arasında en yüksek fiyat sıralamasında ikinci olan Kuran-ı Kerim’e ise sahibi 6 milyon 300 bin liraya müşteri arıyor. Hicri takvime göre, 1203 tarihli olduğu belirtilen Ku’an-ı Kerim’in satış ilanında el yazması olduğu vurgulanıyor.
9 milyon 600 bin liraya satışa sunulan Kuran-ı Kerim’in sahibi Zehra Uslu, Kur’an’ın kendilerine anneannesinin dedesinden kaldığını söyledi. Kendilerinin bildiği kadarıyla Kur’an’ın 150 yıllık olduğunu belirten Uslu, “Belki daha da eski olabilir. Zaman zaman arayıp almak istediğini söyleyenler, oluyor. Daha ucuza almak istiyorlar, ama daha düşük fiyata satmayı düşünmüyoruz” dedi.
Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz ise internet ortamında ‘tarihi eser’ olarak belirtilen Kur’an-ı Kerim ve diğer objelerin satışı hakkında uyarıda bulundu. Müzelere alınması gerekli görülmeyen taşınır kültür varlıkları için müze müdürlüklerince ‘Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi’ düzenlenip, sahibine iade edildiğini anlatan Gündüz, “Bu belge, sahipleri tarafından esere ilişkin alım satım ve el değiştirme işlemleri mahalline en yakın müze müdürlüğünde yapılır. Yeni durum, belgenin verildiği müzeye yazılı beyan edilir. Yasa dışı yollar ile başkasına devredilmesi, satılması ve yurt dışına çıkarılması yasaktır” dedi.
Eserlerin belgelerinin mutlaka istenmediği gerektiğini vurgulayan Gündüz, “İnternet ortamında Kur’an’ı Kerim satışı yapılıyor. ‘El yazması, altın varaklı, tarihi’ gibi ifadeler ile satılıyor. Bunların ne kadar gerçek ve tarihi; tam olarak bilinmeli. Orijinal olduğu belirtilen eserin belgesi istenmeli. Müze müdürlüklerinde satış ve belgelendirme işlemi yapılmalı. Dolandırıcılık olaylarına karşı satın almak isteyenler kapora, ön ödeme yapmasın. Belgesi bulunmayan eserlerin satışı gerçekleşirse, bu yasak alışveriş nedeniyle hukuki suç işlenir” diye konuştu.