Kontrgerillanın kuruluşunda ABD’den yardım istenmiş: Belgeleri yayınlandı

Yakın tarihteki karanlık olaylarla birlikte anılan ve 'kontgerilla' olarak bilinen Seferberlik Tetkik Kurulu'nun kuruluşu için Türk Genelkurmayı'nın ABD'den 'yardım' talep ettiğine dair belge ilk kez ortaya çıktı. Tarihçi-yazar Erhan Çiftçi belgeleri ABD arşivlerinde çalışırken buldu.

Gündem 14 Haziran 2023
Bu haber 1 yıl önce yayınlandı

Günümüzde Özel Kuvvetler Komutanlığı olarak adı ve yapısı değiştirilen Seferberlik Tetkik Kurulu’nun kuruluş belgeleri ilk kez ortaya çıktı. Tarihçi yazar Erhan Çiftçi, yakın tarihteki birçok karanlık olayla birlikte anılan kuruluş için Demokrat Parti’nin iktidarda ve Türkiye’nin NATO’ya tam üye olduğu 1952 yılında Türk Genelkurmayı tarafından ABD yönetiminden yardım talep ettiğine dair belgeyi Twitter hesabından paylaştı.

Genelkurmay Başkanlığı bünyesindeki örgüt ilk olarak 1952 yılında “Hususi ve Yardımcı Muharip Birlikleri” adıyla kuruldu. 1953 yılında Seferberlik Tetkik Kurulu, 1967 yılında ise Özel Harp Dairesi adını aldı. Körfez Savaşı’ndan sonra “dış tehlikelerin belirmesi ve Irak’ın kuzeyinden tehditler gelmesi” nedeniyle 1992 yılında yerleşkesi ve yapısı değiştirilerek yerine Özel Kuvvetler Komutanlığı kuruldu.

Özel Kuvvetler eski Komutanı Servet Yörük kalbine yenildi, geride sırları kaldıÖzel Kuvvetler eski Komutanı Servet Yörük kalbine yenildi, geride sırları kaldı

1967’de Özel Harp Dairesi adını alan oluşum, Kıbrıs Harekatı’ndan sonra 5 Şubat 1975 tarihinde başlayan ABD ambargosu nedeniyle maddi zorluklar yaşadı. Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, ödeneği kesilen ÖHD için dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’ten örtülü ödenek desteği talep edince ÖHD’nin varlığı ortaya çıktı.

1970’li yılların başında ÖHD’nin başında bulunmuş olan Orgeneral Kemal Yamak, sonradan yaptığı açıklamada, Amerikalıların her yıl düzenli olarak ÖHD’ye 1 milyon ABD Doları hibe ettiğini itiraf etti.

Türkiye’nin ABD’den yardım istediğini gösteren belgeyi ABD arşivlerinde çalışırken bulduğunu belirten Çiftçi, belgenin içeriğini ise “bu belgelerde Türk Genelkurmayı’nın kendi bünyesinde bir psikolojik harp departmanı kurmak istediği ve bunun için Kur.Alb. Emin Çobanoğlu aracılığıyla Amerikalılardan yardım talep ettiği görülüyor” ifadeleriyle açıkladı.

Çiftçi, paylaştığı belgeye göre Ankara’nın “tavsiye” talebine karşılık ABD yönetiminin verdiği yanıtı da “Amerikalılar ise böyle bir talepte bulunulmasından duydukları memnuniyeti dile getirerek 22 Eylül 1952 tarihinde ‘Hususi ve Yardımcı Muharip Birlikleri’ adıyla kurulacak ve ertesi yıl ‘Seferberlik Tetkik Kurulu’ ismini alacak yapı için ilk önerilerini sunmuşlar” sözleriyle açıkladı.

İşte Çiftçi’nin paylaştığı o belge.

“Kontrgerilla” ve “gladyo” gibi isimlendirmeler de yapılan kuruluşla ilgili ABD’nin önerisine dair arşivde, “psikolojik harp işleri ile meşgul olacak teşkilat yapısının siyasi ve askerî boyutları şemalarla” anlatıldığını dile getiren Çiftçi, “proje”nin siyasi boyutunu gösteren çizimi de paylaştı.

Çiftçi’nin paylaştığı diğer bir şemada da “Genelkurmay Başkanlığı içerisinde yer alacak psikolojik harp yapılanmasının ilk hâli” çizilmiş.

Çiftçi, paylaşımlarında, belgede adı geçen ve ABD’lilerle teması kuran Kurmay Albay Emin Çobanoğlu’nun birkaç yıl sonra askerlikten ayrılarak günümüzdeki adıyla “Millî İstihbarat Teşkilatı”na katıldığına ve teşkilata kısa süre başkanlık yaptığına da dikkat çekti.

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.