İşte 10Haber’e bu yüzden ihtiyaç var: Türkiye’de habere güven oranı yüzde 35

Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün yıllık Dijital Haber Raporu’na göre tüketiciler TikTok, Instagram ve Snapchat gibi platformlarda gazetecilerdense ünlülere, influencerlara ve sosyal medya şahsiyetlerine ilgi gösteriyor. Rapora göre en hızlı büyüyen sosyal ağ olan TikTok, geçen yıla göre beş puanlık bir artış göstererek, 18-24 yaş gençlerin yüzde 20’si tarafından haber için en çok kullanılan uygulama oldu.

Ankete katılanların yüzde 48’inin önemli haberleri kaçırmaktan endişelendiği, 17’sinin endişelenmediği ve yüzde 35’inin de bu konuda kararsız olduğu öğrenildi. 2017’de katılımcıların yüzde 63’ünün haberlerle aşırı derecede ilgilendiği gibi bir sonuç çıktığını göz önünde bulundurursak altı yılda keskin bir düşüş yaşandığını söyleyebiliriz.

Reuters Enstitüsü Direktörü Rasmus Nielsen, ABD de dahil olmak üzere 46 pazarda yaklaşık 94 bin yetişkinle yapılan çevrimiçi ankete dayanan raporda, “2000’li yıllarda doğan kişilerin sırf büyüyorlar diye yazılı ve görsel basın şöyle dursun eski moda internet sitelerini tercih etmelerini beklemek için makul bir sebep yok” dedi.

Ankete katılanların üçte birinden azı, daha önce okudukları haberlere göre algoritmaların kendilerine haber seçmesinin iyi bir yöntem olduğunu söyledi. Son olarak 2016’da sorulan bu soruya verilen cevaplarda 6 puanlık bir düşüş yaşansa da anketin katılımcıları karşılarına çıkan haberlerin editörler ya da gazeteciler değil de algoritmalar tarafından seçilmesini tercih ettiklerini belirtti.

Katılımcıların yaklaşık yüzde 40’ı çoğu habere çoğu zaman güvendiklerini söyledi. ABD’de haberlere duyulan güven, 6 puanlık bir artışla yüzde 32’ye yükselmiş olsa da anketin en düşük oranlarından biri olmaya devam ediyor. Öte yandan ankete katılanların yüzde 56’sının gerçek ve sahte haberler arasındaki farkı anlama konusunda endişeleri olduğu belirtiliyor ki bu da geçen yıla göre 2 puanlık bir artış anlamına geliyor.

Raporda belirtilene göre okurlar artık ‘iç karartıcı haberlerden uzaklaşıp ruh sağlıklarını korumaya’ çalışıyor. Dolayısıyla alım gücünün düşmesi ya da Ukrayna savaşı gibi kritik haberleri okumaktan kaçınmayı tercih ediyor.

Türkiye’nin durumu

Türkiye’de haberlere güvenen kişilerin oranında bir puan düşüş yaşanarak yüzde 35’te kalındı. Rapora göre 2015’te yüzde 50’lik bir orana sahip olan gazete ve dergi gibi basılı haber kaynaklarının oranı bu sene yüzde 21’e düştü. Sosyal medyada da çevrimiçi haber kaynaklarında bir düşüş yaşansa da yüzde 75 ile en yüksek haber kaynağı olmaya devam ediyor. Televizyonun yeri ise yüzde 75’ten yüzde 56’ya geriledi. 

Raporda Türkiye ile ilgili olarak ‘medyanın büyük kısmının hükümet kontrolünde olduğu, eleştirel seslerin dijital ortamda ve sosyal medyada kısıtlandığından’ bahsedildi. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) geçen aylarda yayımladığı raporda Türkiye’nin dünya basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında 165’inci sırada olduğu hatırlatıldı. RSF’in hükümetin ‘internette neredeyse sistematik sansür’ politikası uyguladığı ifadelerine de Reuters’ın raporunda yer verildi.

Raporun tamamını buradan inceleyebilirsiniz.

Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye’de dünyada 149. sırada