Bir İstanbul gerçeği: Orhan Pamuk komşularıyla mahkemelik oldu
Türkiye, 2022 son çeyrek verilerine göre yüzde 51 reel artışla 58 ülke içinde konut fiyatlarının en çok arttığı ülke oldu. 43 ülkede reel konut fiyatları düşerken Türkiye’deki yıllık yüzde 51’lik artış dikkat çekti.
Merkez Bankası’nın (TCMB) da üyeleri arasında bulunduğu Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), 58 ülkede 2021-2022 son çeyrekler arasında konut fiyatlarındaki yıllık artış oranlarını açıkladı. 2022 son çeyrek itibarıyla 58 ülkeden 14’ünde konut fiyatlarında reel artış yaşanırken, yüzde 51 artışla ilk sırada Türkiye yer aldı. İkinci sırada yüzde 11 ile İsrail gelirken onu İzlanda (yüzde 9,9), Rusya (yüzde 9,7) ve Sırbistan (yüzde 7) izledi. 13. sıradaki Kuzey Makedonya’da konut fiyatlarında yıllık reel artış yüzde 1. ABD’de ise değişim yok. Diğer 43 ülkede ise konut fiyatlarında reel düşüş söz konusu.
TCMB’nin açıkladığı konut fiyat endeksine göre Eylül 2022’de ev fiyatları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 189,1 yükselerek son 10 yılın rekorunu kırdı. Konut fiyatları Eylül 2021’de yeni ekonomik modele geçilmesiyle birden tırmanışa geçti. Eylül 2011’de yıllık konut fiyat artışı yüzde 36 idi. Enflasyonun düşmeye başlamasıyla Mart 2023’te yıllık artış yüzde 133 oldu.
Almanya’da konut fiyatları bu dönemde reel olarak yıllık yüzde 12,1 geriledi. Düşüş oranı İtalya’da yüzde 8, Fransa’da yüzde 1,2 ve İngiltere’de yüzde 0,7. 2022 son çeyrek itibarıyla konut fiyatları yıllık nominal olarak Türkiye’de yüzde 168 arttı. Diğer 57 ülke içinde yüzde 25’ten fazla artışın olduğu ülke yok. Rusya ve Sırbistan’da konu fiyatları yüzde 23 arttı. ABD’deki nominal artış yüzde 7 olurken bu oran İngiltere’de yüzde 10 oldu. Almanya’da (yüzde -4) ev fiyatları nominal olarak da düştü.
Bu arada Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, fiyatlardaki yüksek artış ve deprem riski nedeniyle Türkiye genelinde konut satışları mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 7,7 gerileyerek 113 bin 276’ya düştü. Konut satışları ocak-mayıs döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,3 azalışla 482 bin 143 olarak gerçekleşti.
Mayısta konut satışlarında İstanbul 18 bin 435 konut satışı ve yüzde 16,3 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 11 bin 196 konut satışı ve yüzde 9,9 payla Ankara, 6 bin 158 konut satışı ve yüzde 5,4 payla Antalya izledi. Konut satış sayısı en az iller sırasıyla 18 konutla Ardahan, 38 konutla Hakkari, 55’er konutla Bayburt ve Tunceli olarak belirlendi.
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,3 azalış göstererek 27 bin 476 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 24,3 olarak kayıtlara geçti. Ocak-mayıs döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,7 azalışla 108 bin 67’ye geriledi.