Buzullar eriyor, Dünya’nın dönüş hızı etkileniyor ve sonuç: Zamanın akışı değişiyor
Avrupa, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika'da hayatı durduran sıcakları inceleyen bilim insanları, bu sıcak hava dalgasının insan kaynaklı iklim krizinin etkisinden bağımsız olamayacağını açıkladı. Uzmanlar, aşırı sıcakların en fazla ölüme sebep olan felaketler arasında yer alıyor.
Aşırı hava olaylarıyla iklim krizinin ilişkisini inceleyen World Weather Attribution’ın araştırmasına göre küresel ısınmanın etkisiyle Güney Avrupa’yı kasıp kavuran ve Türkiye’ye uğrayan sıcak hava dalgası 2.5 derece daha sıcak yaşanıyor.
BBC’nin haberine göre uzmanlar hemen hemen bütün ülkelerin, ölümcül sonuçları olan aşırı sıcaklara karşı hazırlıksız olduğu konusunda uyarıyor. Kömür, petrol gibi fosil yakıtların kullanımı ve endüstriyel hayvancılık gibi insan faaliyetlerinin bir sonucu olan küresel ısınma, Çin’in bazı bölgelerinde sıcak hava dalgası görülmesini 50 kat daha olası hale getirdi. Küresel sıcaklık artışıyla beraber Kuzey Atlas Okyanusu’nda deniz yüzeyi sıcaklıkları da rekor kırdı. Uzmanlara göre bu sıcaklıklardaki artış seviyesi ve hız benzeri görülmemiş düzeyde ve gelecekte bu daha da kötü olacak.
Bu durumu incelemek için bilim insanları bilgisayar modellerini kullanarak atmosferdeki sera gazı seviyesini değiştirdiler. Çalışmaya göre sera gazı salımı olmasa sıcak hava Kuzey Amerika’yı 2, Çin’i ortalama 1 derece daha az ısıtacaktı. Çalışmada haziran ayında başlayan El Nino etkisi dikkate alınmış. Ancak El Nino’nun sıcak hava dalgasının şiddetinin artmasında küçük bir payı varmış. Asıl faktör fosil yakıtların kullanılmasına bağlı küresel ısınma.
Çalışmanın yazarları, bulgularının artık nadiren görülmediğini ve dünyanın daha yüksek sıcaklıklara uyum sağlaması gerektiğini vurguluyor. Alınacak önlemler arasında ısıya dayanıklı evler inşa etmek, sıcaktan korunmak için soğuk merkezler oluşturmak ve daha fazla ağaç dikmek yer alıyor.
İnsan faaliyetleri nedeniyle dünya sanayi öncesi döneme kıyasla dünya 1,1C daha sıcak. Bilim insanlarına göre, dünya fosil yakıtları bu hızda tüketmeye devam ederse, sıcaklık artışı 2 dereceye ulaşacak, bu olaylar her iki ila beş yılda bir gerçekleşecek.