Buz adam Ötzi meğer Anadolu’nun bağrındanmış

5300 yıl önce öldürülerek mumyalanan buz adam Ötzi’nin hâlâ hayattayken nasıl göründüğünü merak ediyorsanız, onu şöyle tasvir edebiliriz: Koyu renk gözlere, siyah seyrek saçlara, varsa bile çok az bir çile ve koyu bir cilt tonuna sahipti.

Donmuş kalıntıları 1991 yılında Tirol Alpleri’nde doğa yürüyüşçüleri tarafından bulunan Buz Adam Ötzi, dünyanın en etraflıca incelenen cesedi olabilir. Vahşi bir şekilde öldürülmesi, kim olduğu ve nasıl olup da bir dağ geçidine düştüğü konusundaki gizem, arkeoloji bilimini de aşarak dünya genelinde bir yankı uyandırmayı başardı. Öyle ki İtalya’nın Bolzano kentindeki Güney Tirol Arkeoloji Müzesi’nde özel bir soğuk hücrede tutulan mumyasını her yıl binlerce kişi ziyaret ediyor.

Ötzi’nin başta donarak öldüğü düşünülüyordu, ancak 2001 yılında çekilen bir röntgende omzunda ölümüne sebep olabilecek bir ok ucu tespit edildi. Ayrıca başından yaralandığı ve sağ elinde de kendini savunurken aldığı düşünülen bir yara mevcuttu.

Ötzi’nin genetik geçmişi ve fiziksel görünümü hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen bilim insanları, bu buzdan adamın genomunun daha geniş kapsamlı bir analizini yaptı. Çalışmanın sonucunda Ötzi’nin kelliğe yatkın ve koyu bir ten rengine sahip olduğunu gösteren genler tespit edildi.

Çalışmanın yazarlarından ve Eurac Mumya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Albert Zink, Ötzi’nin ten renginin çağdaşı olan Avrupalılardan daha koyu olduğunu söyledi. The Guardian’da yer alan habere göre Zink, “Daha önce mumyanın cildinin buzda muhafaza edildiği sırada koyulaştığını düşünüyorduk. Ancak muhtemelen şu anda gördüğümüz renk, zaten Ötzi’nin gerçek ten rengiydi” dedi.

Çalışma Ötzi’nin yaşamı boyunca koyu tenli olduğunu gösteriyor. Bu görüş, Ötzi’nin cildinin en alt katmanındaki kahverengi melanin tanecikleri bulan önceki analizle destekleniyor.

Ötzi’nin genomları ilk kez 2012 yılında dizilenmişti. Ancak o analizde Ötzi’nin açık tenli, renkli gözlü, kıllı bir erkek olduğuna işaret edilmişti. Zink, “Dizileme teknolojisi o zamandan beri gelişti ve araştırmacıların daha doğru analizlerle daha kapsamlı bir genom oluşturmasına imkan tanıdı. Bu da yeni bilgiler edinmemizi ve daha önceki bulguları düzeltmemizi sağladı” dedi.

Şimdi yeni bulgular, buz adamın daha önce tahmin edilen soyunu da yeniden tartışmaya açıyor. Zira 2012’deki bulgularda Ötzi ile günümüz Sardinyalıları arasında genetik bir yakınlık olduğu bildirilmiş ve Ötzi’nin bozkır çiftçilerinden geldiği düşünülmüştü. Ancak 2012’de örneğe modern insan DNA’sı da karıştığı için o sonuçlara ne kadar güvenilebileceği tartışmaya açık.

Yeni araştırmada kontaminasyonu azaltan bir örnek alma yöntemi kullanıldı ve buz adamın Anadolu’nun ilk çiftçileriyle büyük oranda ortak genlere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden çalışmanın yazarlarından Johannes Krause, analizde Doğu Avrupalı bozkır çobanlarının izlerine rastlamadıklarına şaşırdıklarını ve Ötzi’nin genomundaki avcı-toplayıcı genlerin oranının çok düşük olduğunu belirtti.

Buzulun içinde kalan kurtçuk, 46 bin yıl sonra yeniden canlandı