15 yıllık sürgüne son: Tayland’ın devrik lideri ülkesine döner dönmez gözaltına alındı

Tayland’ın 15 yıldır sürgünde yaşayan devrik lideri Taksin Şinavatra, telekom işiyle bağlantılı ‘yolsuzluk’ ve ‘görevi kötüye kullanma’ suçlamalarıyla karşılaşmamak için yurt dışında yaşıyordu. Eski başbakan sürgündeyken İngiltere, Hong Kong ve Dubai arasında mekik dokuyor, adil yargılanmayacağından korkarak Tayland’dan uzak duruyordu. Zaten korkusu da gerçekleşti, kendisine yöneltilen suçlamaların çoğunda gıyabında yargılanarak suçlu bulundu.

Eski başbakanın özel jeti dün sabah Bangkok’taki Don Muang Uluslararası Havaalanı’na vardı. Taksin’in ülkesine dönüşü, mayıs ayında yapılan genel seçimlerin ardından bir türlü hükümet kurulamamasını takiben pazar günü Taksin’in partisi Pheu Thai ile onu deviren ordu liderini başkanlığa aday gösteren UTNP partisinin koalisyon kurmak konusunda anlaşmasının ardından gerçekleşti.

Taksin’in ülkesine dönüşü, partisi Pheu Thai’nin bu hafta hükümet kuracağına ve yeni başbakanın Pheu Thai’den çıkacağına olan güvenini yansıtıyor. Hem emlak kralı hem de Taksin’in yakın bir müttefiki olan Sretta Tavisin, Pheu Thai tarafından başbakanlığa aday gösterildi.

Taksin Şinavatra. Fotoğraf: Yingluck Şinavatra/Facebook

Bir zamanların sevilen başbakanıydı, yerini Pita aldı

Taksin’in en küçük kızı Paetongtarn Şinavatra, pazar günü düzenlediği basın toplantısında, babasının Tayland’a döndükten sonra siyasete karışmayacağını söyledi. Ancak Taylandlı seçmenlerin pek azı buna inanıyor. Parti üyelerine göre 74 yaşındaki karizmatik lider, Pheu Thai’ya rehberlik etmeye devam ediyor. Taksin’in politikaları Tayland’da popülerliğini koruyor ve pek çok Taylandlı onun halkçı gündemini, özellikle de 2001-2006 yılları arasında başbakanlık yaptığı dönemde sağlık hizmetini 1 dolar yapmasını ve çiftçilere kredi dağıtmasını hâlâ hatırlıyor.

Bununla birlikte etkisinin bir 10 yıl öncekiyle aynı seviyede olduğu söylenemez. Genç Taylandlıların birçoğu, Taksin’i şaşaalı bir eve dönüş töreni düzenlemeye kafayı takmış, kendini düşünen bir politikacı olarak görüyor. Taksin’in yokluğunda, mayıstaki seçimlerde esasen en çok oyu alan Move Forward Partisi’nin lideri Pita Limjaroenrat gibi başka karizmatik figürler yükselişe geçti ve eski usul politikadan bıkmış seçmenlere hitap etti.

Son zamanlarda Pheu Thai destekçileri, partinin yeni bir hükümet kurmak ve başbakan seçmek için orduyla ortaklık kurma hamleleri nedeniyle ihanete uğradığını düşünüyor. Pheu Thai en azından pazar gününe kadar parlamentoda ordu destekli hiçbir partiyle ortaklık yapmayacağına yemin etmişti. Ancak sözünde durmaması seçmen tabanını hayal kırıklığına uğrattı.

Bu ayın başlarında Pheu Thai, mayıs ayındaki genel seçimleri kazanan esas koalisyon ortağı ilerici Move Forward Partisi ile yollarını ayırdı. Muhafazakârlar ve ordu için feshedilmesi teklif bile dahil edilmemesi gereken lese majesty yasasını kaldırma vaadinde bulunan Move Forward, bu sebeple ordu, ordu tarafından atanan senato ve muhafazakârların hedefi haline geldi. Bu yasa monarşiye karşı her türlü eleştiriyi suç sayıyor ve bu da genellikle muhalifleri bastırmak için kullanılıyor. Move Forward vaadinden vazgeçmeyince ortaklık tarihe karıştı.

24 saat gözetim altında tutulacak

Ülkesine döner dönmez gözaltına alınan Taksin, şu anda Tayland Ceza İnfaz Kurumu’nun gözetimi altında tutuluyor. Ceza İnfaz Kurumu sözcüsü Sitthi Sutivong, bir basın toplantısında yaptığı açıklamada Taksin’in sağlık kontrolü sonucunda ‘bünyesi hassas’ grubunda yer aldığını ve bu sebeple de ayrı bir odada 24 saat gözetim altında tutulacağını bildirdi.

Taksin’in kraliyet affına başvurabileceğini söyleyen Sitthi, şimdiye kadar Şinavatra ailesinin herhangi bir af talebinde bulunmadığını da sözlerine ekledi. Sitthi, Taksin’i çok fazla kişinin ziyarete geldiğini belirterek, bunun için özel bir oda ayarlanacağını açıkladı. Taksin’in kaderini, yeni koalisyonun amacına ulaşması belirleyecek.

Tayland’da hükümet sarmalı: Devrik liderin partisi, darbe liderinin partisiyle hükümet kuracak